1¶ Ko ta te waina he whakahi, ko ta te wai kaha he ngangau: a, ko te hunga katoa e whakapohehetia ana e tera, kahore o ratou whakaaro nui.
1Viinissä on rehentely, oluessa rettelö, päihtyneenä hoippuva on älyä vailla.
2¶ Ano he raiona e hamama ana te wehi o te kingi: ko te tangata e whakaoho ana i a ia kia riri, e hara ana ki tona wairua ake.
2Kuin leijonan ärjyntä on kuninkaan suuttumus, henkensä vaarantaa, joka hänet vihoittaa.
3¶ He whakahonore mo te tangata te noho watea mai i te ngangare: engari ko nga wairangi he kowhetewhete tonu.
3Kunnia sille, joka riitansa sopii, hullu purkaa vihansa julki.
4¶ Kahore te mangere e parau, he mea ki te hotoke; no reira ka pakiki kai mana i te kotinga witi, a kahore e whiwhi.
4Syksyllä laiska ei kynnä -- elopellolta hän palaa tyhjin käsin.
5¶ He wai hohonu te whakaaro i roto i te ngakau o te tangata; e utuhia ano ia e te tangata matau.
5Kuin syvä vesi on ihmisen sydän, mutta ymmärtäväinen sen luotaa.
6¶ Ko ta te tini o te tangata he kauwhau i tona atawhai ake; ko wai ia e kite i te tangata pono?
6Moni kuuluttaa omaa rehellisyyttään, mutta mistä löytyy todella luotettava mies?
7¶ Ko te tangata tika, e haere ana i runga i tona tapatahi, ka manaakitia ana tamariki i muri i a ia.
7Vanhurskas se, joka nuhteettomasti elää, onnellisia ovat hänen lapsensakin.
8¶ Ko te kingi e noho ana i runga i te torona whakawa, titaritaria ana e ona kanohi nga he katoa.
8Kun kuningas istuu tuomarinistuimellaan, hän pystyy näkemään, mikä on pahaa.
9¶ Ko wai e mea, Kua ma i ahau toku ngakau, kua tahia atu oku hara?
9Kuka voi sanoa: "Olen puhdistanut sydämeni, kaikesta synnistä olen vapaa"?
10¶ Ko nga pauna huhua, ko nga mehua huhua, he rite tahi taua rua, he mea whakarihariha anake ki a Ihowa.
10Kahtalainen paino, kahtalainen mitta, kumpaakin Herra kammoksuu.
11¶ He tamariki nei ano ka mohiotia ki ana hanga, he ma ranei, he tika ranei tana mahi.
11Teoista näkee, mitä pojasta tulee, onko hänen elämänsä oikea ja puhdas.
12¶ Ko te taringa rongo, ko te kanohi titiro, na Ihowa raua ngatahi i hanga.
12Korvat kuulemaan ja silmät näkemään, molemmat on Herra luonut.
13¶ Kaua e matenuitia te moe, kei rawakoretia koe; titiro ou kanohi, a ka makona koe i te taro.
13Älä pitkään nuku, ettet köyhdy, nouse varhain, niin syöt kylliksesi.
14¶ Ehara ehara, e ai ta te kaihoko: tona haerenga atu ia, kei te whakamanamana.
14"Huonoa, perin huonoa", sanoo ostaja, tekee kaupat ja hykertelee käsiään.
15¶ He koura tena me te tini o te rupi; engari he taonga utu nui nga ngutu o te matauranga.
15Olkoon kultaa, olkoon helmiä, aarteista kallein on punnittu puhe.
16¶ Tangohia te kakahu o te kaiwhakakapi mo te tangata ke; puritia hoki te tangata i taunahatia hei whakakapi mo nga tangata ke.
16Jos joku vierasta takaa, ota häneltä viitta ja pidä se panttina vierasta varten.
17¶ He reka ki te tangata te taro o te teka; muri iho ka ki tona mangai i te kirikiri.
17Makeaa on petoksella saatu leipä, mutta pian on suussa pelkkiä kiviä.
18¶ Ma te runanga ka u ai nga whakaaro; kia pai hoki te ngarahu ina anga ki te whawhai.
18Harkinnalla hankkeet varmistetaan, tarkoin suunnitelmin sotaan mennään.
19¶ Ko te tangata e kopikopiko ana ki te kawekawe korero, ka whakina e ia nga korero ngaro: na reira kaua e raweke atu ki te tangata ngutu hamama.
19Juorukellolta salaisuus karkaa, suupaltin kanssa älä seurustele.
20¶ Ko te tangata e kanga ana i tona papa, i tona whaea, ka tineia tona rama i roto i te pouri kerekere.
20Joka isäänsä ja äitiään kiroaa, sen lamppu sammuu yön pimeään.
21¶ I te timatanga e hohoro mai pea te taonga; e kore ia tona mutunga e whakapaingia.
21Omaisuus, jota ahneesti haalitaan, ei lopulta ole siunaukseksi.
22¶ Kaua e mea, Ka utua e ahau te kino: taria ta Ihowa, a kei a ia he oranga mou.
22Älä sano: "Minä maksan pahalla pahan", luota Herraan, hän puolustaa oikeuttasi.
23¶ He mea whakarihariha ki a Ihowa nga taimaha rere ke; a e kore hoki te pauna tinihanga e pai.
23Kahtalaista punnusta Herra vihaa, väärä vaaka ei hänelle kelpaa.
24¶ Na Ihowa nga haereerenga o te tangata: na ma te aha te tangata ka matau ai ki tona ara?
24Herra ohjaa ihmisen askelet, kukapa arvaa tiensä suunnan?
25¶ Hei rore ki te tangata te oho noa ake ki te mea, He tapu! a, i muri i nga ki taurangi, kia uiui.
25Älä harkitsematta lupaa pyhää lahjaa -- olet ansassa, jos lupaustasi kadut.
26¶ Ka titaritaria e te kingi whakaaro nui te hunga kino, a ka hurihia hoki e ia te wira patu witi ki runga ki a ratou.
26Viisas kuningas viskaa joukosta jumalattomat, ajaa puimajyrällä heidän ylitseen.
27¶ He rama na Ihowa te manawa o te tangata, e rapu ana i nga mea katoa i roto rawa i te kopu.
27Ihmisen henki on Herran lamppu, se valaisee sydämen perimmät sopet.
28¶ Hei kaitiaki mo te kingi te atawhai me te pono; e tautokona ake ana hoki tona torona e te atawhai.
28Laupeus ja uskollisuus ovat kuninkaan turva, niillä hän vahvistaa valtansa.
29¶ Ko te kororia o nga taitama ko to ratou kaha: a, ko te ataahua o nga kaumatua ko te upoko hina.
29Nuorukaisten ylpeytenä on heidän voimansa, vanhusten kunniana harmaat hapset.
30¶ E tahia atu ana te kino e nga karawarawa o te patunga; a e tae rawa ana nga whiu ki nga wahi o roto rawa o te kopu.
30Ilkeä loukkaus iskee syvän haavan, viiltää sydämeen saakka.