1¶ Ko nga whakatauki a Horomona tama a Rawiri, kingi o Iharaira;
1משלי שלמה בן דוד מלך ישראל׃
2E mohiotia ai te whakaaro nui, te ako; e kitea ai nga kupu o te matauranga;
2לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה׃
3E riro mai ai te ako a te ngakau mahara, te tika, te whakawa, te mea ano e rite ana;
3לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומישרים׃
4Hei hoatu i te ngakau tupato ki nga kuware, i te matauranga, i te ngarahu pai ki te taitamariki;
4לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה׃
5Kia whakarongo ai te tangata whakaaro nui, kia nui ake ai tona mohio; kia whiwhi ai te tangata tupato ki nga whakaaro mohio:
5ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה׃
6E mohio ai ia ki te whakatauki, ki te kupu whakarite, ki nga kupu a nga whakaaro nui, ki a ratou korero whakapeka.
6להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם׃
7¶ Ko te wehi ki a Ihowa te timatanga o te matauranga; e whakahawea ana te whakaarokore ki te whakaaro nui, ki te ako.
7יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו׃
8Whakarongo, e taku tama, ki te ako a tou papa, kaua hoki e whakarerea te ture a tou whaea;
8שמע בני מוסר אביך ואל תטש תורת אמך׃
9Ka waiho hoki ena hei pare ataahua mo tou matenga, hei mekameka whakapaipai mo tou kaki.
9כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתיך׃
10¶ E taku tama, ki te whakawaia koe e te hunga hara, kaua e whakaae.
10בני אם יפתוך חטאים אל תבא׃
11Ki te mea ratou, Tatou ka haere, ka whakapapa atu, ka whakaheke toto; kia whanga puku tatou, he mea takekore, mo te tangata harakore:
11אם יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם׃
12Horomia oratia ratou e tatou, peratia me ta te rua tupapaku; ka riro tinana ratou, ka pera me te hunga e heke atu ana ki te poka:
12נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור׃
13Ka kitea e tatou nga taonga utu nui katoa, ka whakakiia o tatou whare ki ta tatou e pahua ai:
13כל הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל׃
14Maka mai tou wahi ki roto ki to matou; kia kotahi te putea ma tatou katoa.
14גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו׃
15E taku tama, kaua e haere tahi i te ara me ratou; kaiponuhia tou waewae i to ratou huarahi;
15בני אל תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם׃
16E rere ana hoki o ratou waewae ki te kino, e hohoro ana ratou ki te whakaheke toto.
16כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך דם׃
17He maumau hoki te hora o te kupenga ki te tirohanga a tetahi manu.
17כי חנם מזרה הרשת בעיני כל בעל כנף׃
18Ko ratou, he whakaheke i o ratou toto ano i whakapapa ai ratou; he whakamate i a ratou ano i piri ai ratou.
18והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם׃
19Ka pena nga huarahi o te hunga apo taonga; ko te ora ano o ona rangatira e tangohia.
19כן ארחות כל בצע בצע את נפש בעליו יקח׃
20¶ E hamama ana te whakaaro nui i te huarahi; e puaki ana tona reo i nga waharoa;
20חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה׃
21E karanga ana ia i te tino wahi whakaminenga; i te wahi tuwhera o nga kuwaha, i roto i te pa, e puaki ana ana kupu;
21בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר אמריה תאמר׃
22E te hunga kuware, kia pehea ake te roa o to koutou aroha ki te kuwaretanga? O te hiahia ranei o te hunga whakahi ki to ratou whakahi? O te whakakino ranei a te hunga wairangi ki te matauranga?
22עד מתי פתים תאהבו פתי ולצים לצון חמדו להם וכסילים ישנאו דעת׃
23Tahuri mai ki taku ako: na ka ringihia e ahau toku wairua ki a koutou, ka whakaaturia aku kupu ki a koutou.
23תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם׃
24I karanga atu hoki ahau, heoi kihai koutou i pai mai; i totoro atu toku ringa, a kihai tetahi i whai whakaaro mai;
24יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב׃
25Heoi whakakahoretia iho e koutou toku whakaaro katoa, kihai hoki i aro ki taku ako:
25ותפרעו כל עצתי ותוכחתי לא אביתם׃
26Mo reira ka kata ahau i te ra o to koutou aitua; ka tawai ina pa te pawera ki a koutou.
26גם אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם׃
27Ina tae mai to koutou pawera ano he tupuhi, a ka pa mai to koutou aitua ano he paroro; ina tae mai te pouri me te ngakau mamae ki a koutou.
27בבא כשאוה פחדכם ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה׃
28Ko reira ratou karanga ai ki ahau, a e kore ahau e whakahoki kupu atu; ka rapu nui ratou i ahau, otiia e kore ahau e kitea e ratou:
28אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני׃
29Mo ratou i kino ki te matauranga; kihai hoki i whiriwhiria e ratou te wehi ki a Ihowa;
29תחת כי שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו׃
30Kihai i aro mai ki oku whakaaro; whakahawea ana ratou ki taku kupu riri katoa.
30לא אבו לעצתי נאצו כל תוכחתי׃
31Na reira ka kai ratou i nga hua o to ratou nei ara, ka whakakiia ano hoki ki nga mea i titoa e ratou.
31ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו׃
32Ko te tahuritanga atu hoki o nga kuware hei patu i a ratou; ko te ngakau warea ano hoki o nga wairangi hei huna i a ratou.
32כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם׃
33Ko te tangata ia e rongo ana ki ahau, ka au tona noho, ka tea hoki i te wehi ki te kino.
33ושמע לי ישכן בטח ושאנן מפחד רעה׃