1एकजना मानिस जसले अनुशासनलाई प्रेम गर्छ उसले त ज्ञानलाई त्यसै माया गर्छ, तर जसले सुधारलाई घृणा गर्छ, त्यो त पटमूर्ख हो।
1Terbiye edilmeyi seven bilgiyi de sever,Azarlanmaktan nefret eden budaladır.
2असल मानिसले परमप्रभुबाट अनुग्रह पाउँछ, तर एउटा धूर्त मानिसले दण्ड मात्र पाउँछ।
2İyi kişi RABbin lütfuna erer,Ama düzenbazı RAB mahkûm eder.
3दुष्टता द्वारा कसैलाई पनि सुरक्षित बनाउँनु सकिंदैन, तर धर्मी मानिसहरूको जरा उखाल्नु सकिंदैन।
3Kötülük kişiyi güvenliğe kavuşturmaz,Ama doğruların kökü kazılamaz.
4एक योग्य पत्नी आफ्नो पतिको निम्ति शिरको मुकुट हो, तर पति माथि अपमान ल्याउने गृहिणी लोग्नेको शरीरमा मककाउँदै गरेका हड्डीहरू जस्तै हो।
4Erdemli kadın kocasının tacıdır,Edepsiz kadınsa kocasını yer bitirir.
5धर्मी मानिसहरूको योजनाहरू न्याय संगत हुन्छन्, तर दुष्टहरूको सल्लाह छलपूर्ण हुन्छन्।
5Doğruların tasarıları adil,Kötülerin öğütleri aldatıcıdır.
6दुष्टहरूको शब्दहरू उपगोपनबाट आक्रमण भए झैं आउँछन्, तर ईमानदारीहरूको वचनले तिनीहरूलाई बचाउँछ।
6Kötülerin sözleri ölüm tuzağıdır,Doğruların konuşmasıysa onları kurtarır.
7दुष्ट मानिसहरूलाई नष्ट गरिन्छ अनि अस्तित्व रहित हुन्छ, तर धर्मी मानिसहरूको घर दृढतासाथ खडा रहन्छ।
7Kötüler yıkılıp yok olur,Doğru kişinin evi ayakta kalır.
8मानिस आफ्नो भलो बुद्धिले प्रशंसा कमाउँछ, तर त्यस्तो मानिस जसको मन सदा कुबाटो तिर रहन्छ त्यो घृणित हुन्छ।
8Kişi sağduyusu oranında övülür,Çarpık düşünceliyse küçümsenir.
9प्रतिष्ठित व्याक्ति हुँ भनी बहना गर्नु तर प्रचुर मात्रमा खाना नहुनु भन्दा एउटा साधरण व्याक्ति भएर आफैंलाई आफ्नो सेवक बनाउँनु असल हो।
9Köle sahibi olup aşağılananBüyüklük taslayıp ekmeğe muhtaç olandan yeğdir.
10एकजना धर्मी मानिसले उसको पशुहरूको आवश्यकता ख्याल गर्छ, तर दुष्ट मानिसको असल काम निष्ठुर हुन्छ।
10Doğru kişi hayvanıyla ilgilenir,Ama kötünün sevecenliği bile zalimcedir.
11आफ्नो खेतमा काम गर्ने कृषक सित प्रशस्त खाने चीज हुन्छ, तर बेकारमा समय नष्ट गर्ने मानिसको बुद्धि हुदैन।
11Toprağını işleyenin ekmeği bol olur,Hayal peşinde koşansa sağduyudan yoksundur.
12दुष्ट मानिस सधैं दुष्टयाई कर्म गर्न मात्र खोज्छ, तर धर्मी मानिससित गहिरो शक्ति हुन्छ।
12Kötü kişi kötülerin ganimetini ister,Ama doğru kişilerin kökü ürün verir.
13दुष्ट मानिस आफ्नै खराब शब्दहरू चंगुलमा फस्छ। तर धर्मी मानिस त्यस्तो अप्ठेरोमा पर्दैन।
13Kötü kişinin günahlı sözleri kendisi için tuzaktır,Ama doğru kişi sıkıntıyı atlatır.
14मानिसको व्याख्याले धेरै असल चीजहरू प्रदान गर्छ अनि त्यसरी नै उसले गरेको कामले उसलाई लाभ दिन्छ।
14İnsan ağzının ürünüyle iyiliğe doyar,Elinin emeğine göre de karşılığını alır.
15एक मूर्खले उसले जे गर्छ त्यसैलाई ठीक सोच्छ तर एक ज्ञानीले अरूबाट उपदेश लिन्छ।
15Ahmağın yolu kendi gözünde doğrudur,Bilge kişiyse öğüde kulak verir.
16एकजना मूर्ख मानिस छिटो रिसाउँछ, तर एक समझदार मानिस उसको अपमान सहन्छ।
16Ahmak sinirlendiğini hemen belli eder,Ama ihtiyatlı olan aşağılanmaya aldırmaz.
17एक सत्यवादी गावाहीले सत्य बयान दिन्छ तर एउटा झूटो साक्षीद्वारा दिएको बयान, झूटो हुन्छ।
17Dürüst tanık doğruyu söyler,Yalancı tanıksa hile solur.
18विचार नगरी बोलेको बचनले तरवारले झैं घोच्छ, तर ज्ञानी मानिसले सोचेर बोल्छ र उसले भनेको शब्दले मलमको काम गर्छ।
18Düşünmeden söylenen sözler kılıç gibi keser,Bilgelerin diliyse şifa verir.
19जो सत्य बोल्छ सदा स्थीर रहन्छ, तर जो झूटो बोल्छ केही क्षणको निम्ति मात्र रहन्छ।
19Gerçek sözler sonsuza dek kalıcıdır,Oysa yalanın ömrü bir anlıktır.
20ती जसले दुष्ट योजना बनाउँछन् मनमा छलकपट लुकाउछन् तर ती जो शान्ति मार्गको उपदेश दिन्छन् सुखी हन्छन।
20Kötülük tasarlayanın yüreği hileci,Barışı öğütleyenin yüreğiyse sevinçlidir.
21एकजना धर्मी व्याक्तिलाई हानी हुने छैन, दुष्टले धेरै दु;ख पाउँछ।
21Doğru kişiye hiç zarar gelmez,Kötünün başıysa beladan kurtulmaz.
22परमप्रभुले झूटो ओंठलाई घृणा गर्नुुहुन्छ, तर सत्यवादी मानिस सित खुशी हुनुहुन्छ।
22RAB yalancı dudaklardan iğrenir,Ama gerçeğe uyanlardan hoşnut kalır.
23एकजना समझदार तथा ज्ञानी मानिसले आफ्नो ज्ञान आफूसित राख्छ, तर मूर्खले भने आफ्नो मूर्खता पूर्ण कुराहरू लगत्तै बोली हाल्छ।
23İhtiyatlı kişi bilgisini kendine saklar,Oysa akılsızın yüreği ahmaklığını ilan eder.
24मेहनती मानिस निरीक्षक बनाइन्छ, तर अल्छे मानिस सधैं कमारो हुनेछ।
24Çalışkanların eli egemenlik sürer,Tembellikse köleliğe götürür.
25चिन्ताले मानिसको सुखलाई लुटछ, तर खुशीको खबरले उसलाई माथि उठाउँछ।
25Kaygılı yürek insanı çökertir,Ama güzel söz sevindirir.
26धर्मी मानिसहरू सही काम गर्नुको निम्ति, एक साथ मिलेर काम गर्छन् ता दुष्ट मानिसहरूले बरालिने बाटो लिन्छन्।
26Doğru kişi arkadaşına da yol gösterir,Kötünün tuttuğu yolsa kendini saptırır.
27एकजना अल्छी मानिसले उसको शिकार भुट्दैन, तर परिश्रमी मानिसले धेरै सम्पत्ति प्रप्त गर्नेछ।
27Tembel kişi işini bitirmez,Oysa çalışkan değerli bir servet kazanır.
28धार्मीकताको मार्गले जीवनमा डोर्याउँछ। तर अधर्मीको मार्गले मृत्युमा डोर्याउँछ।
28Doğru yol yaşam kaynağıdır,Bu yol ölümsüzlüğe götürür.