¹यदि तिमी कुनै अधिकृतसित भोजनमा बसेको छौ भने याद राख तिमी कसको अघि छौ।

¹Bir önderle yemeğe oturduğundaÖnüne konulana dikkat et.

²तिमी धेरै खाने गर्थ्यौ भने पनि तिमीले आफूलाई नियन्त्रणमा राख्नु पर्छ।

²İştahına yenilecek olursan,Daya bıçağı kendi boğazına.

³उसको स्वादिलो भोजनद्वारा परिक्षीत नहोउ किनभने उसको भोजन छलपूर्ण हुन्छ। -7-

³Onun lezzetli yemeklerini çekmesin canın,Böyle yemeğin ardında hile olabilir.

⁴धनी बन्न चेष्टा गर्दै आफैंलाई नथकाऊ। यदि तिमी बुद्धिमानी छौ भने तिमीले यस्तो गर्न बन्द गर।

⁴Zengin olmak için didinip durma,Çıkar bunu aklından.

⁵धन-सम्पत्ति हेर्दा-हेर्दा शेष भएर जान्छ। धन सम्पत्ति आफ्नो पंखेटा फैलाएर उडेर जाने चरा झैं आकाशमा जान्छ। -8-

⁵Servet göz açıp kapayana dek yok olur,Kanatlanıp kartal gibi göklere uçar.

⁶एउटा कञ्जूस मानिस सित भोजन नखाऊ। उसको घरमा पकाएको स्वादिलो भोजनको इच्छा नगर।

⁶Cimrinin verdiği yemeği yeme,Lezzetli yemeklerini çekmesin canın.

⁷त्यो यस्तो मानिस हो जो आफ्नो भोजनको मोल लगाई रहन्छ। तिमीलाई त भन्छ, “तिमी खाऊ, मस्त भई खाऊ,” तर त्यो उसको मनभित्रबाट भनेको होइन।

⁷Çünkü yediğin her şeyin hesabını tutar,‹‹Ye, iç›› der sana,Ama yüreği senden yana değildir.

⁸तिमीले अलिकति खाएको पनि उकेलि दिने छौ अनि तिमीले उसलाई गरेका प्रशंसाहरू व्यर्थ भएर जान्छन्। -9-

⁸Yediğin azıcık yemeği kusarsın,Söylediğin güzel sözler de boşa gider.

⁹मूर्खले तिम्रा ज्ञानी वचनहरूलाई घृणा गर्छ, मूर्खसित कुरा नगर। -10-

⁹Akılsıza öğüt vermeye kalkma,Çünkü senin sözlerindeki sağduyuyu küçümser.

¹⁰जमीनमा पुरानो सिमाना भए त्यसलाई सार्ने प्रयास नगर। टुहुरा-टुहुरीहरूको जमीन जबरजस्ती दखल नगर।

¹⁰Eski sınır taşlarının yerini değiştirme,Öksüzlerin toprağına el sürme.

¹¹किनभने परमप्रभु ती अनाथहरूको शक्तिशाली संरक्षक हुनु हुन्छ जसले अनाथहरूको पक्षमा तिमीसित अदालतमा लडनु हुन्छ। -11-

¹¹Çünkü onların Velisi güçlüdürVe onların davasını sana karşı O yürütür. kurtarıcılığı vurguluyor.

¹²तिमीहरूको विचारलाई अनुशासनमा लगाऊ अनि ज्ञानको शिक्षाहरूमा ध्यान देऊ। -12-

¹²Uyarıları zihnine işle,Bilgi dolu sözlere kulak ver.

¹³आवश्यकता अनुसार नानीलाई सधैं सजाय देऊ। सजाय दिदाँ त्यो मर्दैन।

¹³Çocuğunu terbiye etmekten geri kalma,Onu değnekle dövsen de ölmez.

¹⁴यदि तिमीले उसलाई सजाय दियौ भने, तिमीले उसलाई चिहानबाट रक्षा गर्ने छौ। -13-

¹⁴Onu değnekle döversen,Canını ölüler diyarından kurtarırsın.

¹⁵हे मेरो छोरो, तिमी बुद्धिमान् भयौ भने म खुशी हुनेछु।

¹⁵Oğlum, bilge yürekli olursan,Benim yüreğim de sevinir.

¹⁶यदि तिमीले सही कुराहरू गरेको सुन्न पाए म हृदयबाट नै खुशी हुने थिँए।

¹⁶Dudakların doğru konuştuğundaGönlüm de coşar.

¹⁷पापीहरूको ईर्ष्या नगर। तर सबै समयमा, परमप्रभुलाई सम्मान गर।

¹⁷Günahkârlara imrenmektense,Sürekli RAB korkusunda yaşa.

¹⁸तब तिम्रो एउटा भविष्य हुन्छ, तिम्रो आशा कहिल्यै हराउने छैन। -15-

¹⁸Böylece bir geleceğin olurVe umudun boşa çıkmaz.

¹⁹मेरो छोरो, सुन र ज्ञानी बन! सधैं सही बाटोमा हिडने कुरा ख्याल गर।

¹⁹Oğlum, dinle ve bilge ol,Yüreğini doğru yolda tut.

²⁰धेरै भोजन गर्ने तथा दाखरस पिउँने मानिस सित मित्रता नराख।

²⁰Aşırı şarap içenlerle,Ete düşkün oburlarla arkadaşlık etme.

²¹जुन मानिसले धेरै खान्छ अनि धेरै पिउँछ भने गरीब हुन्छ। उसको उडाइले उसलाई थोत्रो लुगा लगाउने बनाई दिन्छ। -19-

²¹Çünkü ayyaş ve obur kişi yoksullaşır,Uyuşukluk da insana paçavra giydirir.

²²तिम्रा बाबु जसले तिमीलाई जीवन दिए उनको बचनहरू सुन। तिम्री आमा भनेर उनलाई हेला नगर।

²²Sana yaşam veren babanın sözlerine kulak ver,Yaşlandığı zaman anneni hor görme.

²³सत्यतालाई किन अनि यसलाई नबेच। ज्ञान, अनुशासन अनि समझ शक्तिलाई पनि किन।

²³Gerçeği satın al ve satma;Bilgeliği, terbiyeyi, aklı da.

²⁴इमान्दार मानिसका बाबु अति सुखी मानिस हुन। यदि कुनै मानिसको बुद्धिमान नानी छ, भने त्यस नानीले घरमा खुशीयाली ल्याउँछ।

²⁴Doğru kişinin babası coştukça coşar,Bilgece davranan oğulun babası sevinir.

²⁵यसर्थ तिम्रा आमा-बाबु तिमी सित खुशी भई बसुन्। तिम्री आमाले आनन्द पाउन। -17-

²⁵Annenle baban seninle coşsun,Seni doğuran sevinsin.

²⁶हे मेरो छोरो! म जे भन्दैछु अलिक ध्यान दिएर सुन। मैले भनेका कुराहरू स्वीकार गर।

²⁶Oğlum, beni yürekten dinle,Gözünü gittiğim yoldan ayırma.

²⁷एउटी वेश्या एक गहिरो खाडल जस्तो हो एक व्यभिचारिणी स्त्री, एक साँधुरो इनार जस्तो हो।

²⁷Çünkü fahişe derin bir çukur,Ahlaksız kadın dar bir kuyudur.

²⁸एउटा खराब आइमाई डाँकुले झैं बाटो ढुकेर वस्छे अनि धेरै मानिसहरूलाई अविश्वासी बनाउँछे। -18-

²⁸Evet, soyguncu gibi pusuda beklerVe birçok erkeği yoldan çıkarır.

²⁹कसको दयनीयता छ? कसको दुःख छ? को कष्टमा डुबेकोछ? को झगडा टंटामा फँसेकोछ? बिना कारण कसले चोट पाएको छ? कसको आँखा राता भएका छन्?

²⁹Ah çeken kim? Vah çeken kim?Kimdir çekişip duran?Yakınan kim? Boş yere yaralanan kim?Gözleri kanlı olan kim?

³⁰तिनीहरू ती हुन् जो रात दिन दाखरसको सेवनमा बिताउछन अनि जो मिश्रित मद्य चाख्न भोजनहरूमा जान्छन्।

³⁰İçmeye oturup kalkamayanlar,Karışık şarapları denemeye gidenlerdir.

³¹दाखरसद्वारा दाखको रातो रंगद्वारा यसको प्याला भित्रको चमकद्वारा सम्मोहित नहोऊ। यो बिना अवरोध घाँटीबाट तल स्वाट्टै जान्छ।

³¹Şarabın kızıl rengine,Kadehte ışımasına,Boğazdan aşağı süzülüvermesine bakma.

³²तर अन्तमा यसले सर्पले झैं डस्छ गोप्य विष भएको विषालु सर्पले झैं डस्छ गोप्य विष भएको विषालु सर्पले झैं डस्छ।

³²Sonunda yılan gibi ısırır,Engerek gibi sokar.

³³तिमीले विचित्र चीजहरू देख्ने छौ। भ्रान्त विचार, तिम्रो मनमा कूद्ने छन्।

³³Gözlerin garip şeyler görür,Aklından ahlaksızlıklar geçer.

³⁴तिमीलाई यस्तो लाग्नेछ महासमुद्रको माथिल्लो सतहमा सुतिरहेछौ, तिमी जहाज माथि सुतिरहेछौ।

³⁴Kendini kâh denizin ortasında,Kâh gemi direğinin tepesinde yatıyor sanırsın.

³⁵तिमी भन्छौ तिनीहरूले मलाई हिर्काए मैले अनुभव गरिनँ, तिनीहरूले पिटे तर मलाई थाहा भएन। म कति वेला ब्यूँझन्छु? म जान्छु अनि अर्का मद्य पिउँछु। -19-

³⁵‹‹Dövdüler beni ama incinmedim,Vurdular ama farketmedim›› dersin,‹‹Yeniden içmek için ne zaman ayılacağım?››