1हे मेरा छोरा, मेरा शिक्षाहरूलाई नभुल। मैले तिमीलाई गर्नु भनेका ती चीजहरूको सम्झना गर।
1Oğlum, unutma öğrettiklerimi,Aklında tut buyruklarımı.
2मैले भनेका कुराहरूले तिमीलाई दीर्घ, सुखमय तथा अधिक शान्तिपूर्ण जीवन जीउन सिकाउँछ।
2Çünkü bunlar ömrünü uzatacak,Yaşam yıllarını, esenliğini artıracaktır.
3प्रेम, विश्वासनीयताले तिमीलाई कहिल्यै नछाडोस्। तिनीहरूलाई आफ्नो मानसपटलमा गहिरोसित राख। ती शिक्षाहरूलाई माला गुँथी गलामा लगाई राख्।
3Sevgiyi, sadakati hiç yanından ayırma,Bağla onları boynuna,Yaz yüreğinin levhasına.
4तब तिमी ज्ञानी हुनेछौ अनि तिमीले परमेश्वर अनि मानिसहरूबाट अनुग्रह पाउनेछौ।
4Böylece Tanrının ve insanların gözündeBeğeni ve saygınlık kazanacaksın.
5तिम्रो सम्पूर्ण हृदयले परमप्रभुमा भरोसा गर। तिम्रो आफ्नै बुद्धिमा मात्र भर नपर।
5RABbe güven bütün yüreğinle,Kendi aklına bel bağlama.
6तिम्रा सम्पूर्ण मार्गहरूमा परमप्रभुलाई सम्झ। उहाँले नै तिम्रा सबै मार्गहरू सोझो पारिदिनु हुनेछ।
6Yaptığın her işte RABbi an,O senin yolunu düze çıkarır.
7आफैंलाई बुद्धिमानि नसोच, परमप्रभुसित डराउनु अनि दुष्कर्मबाट टाडो बस्नु।
7Kendini bilge biri olarak görme,RABden kork, kötülükten uzak dur.
8यदि तिमीले यसो गर्यौ भने तिम्रो शरीरलाई त्यो औषधी हुनेछ अथवा तिम्रो शरीरलाई ताजा बनाउने कुनै पेय वस्तु झैं हुनेछ।
8Böylece bedenin sağlıkVe ferahlık bulur.
9तिम्रो सम्पत्तिले परमप्रभुको आदर गर। तिम्रो सर्वोतमबाट परमप्रभुलाई चढाऊ।
9Servetinle ve ürününün turfandasıylaRABbi onurlandır.
10त्यस पछि तिम्रो सम्पूर्ण खाँचो पूरा हुनेछ। तिम्रा ढुकुटीहरू अन्नले भरिने छन् अनि तेरा मसकबाट दाखरस पोखिरहेको हुनेछ।
10O zaman ambarların tıka basa dolar,Teknelerin yeni şarapla dolup taşar.
11हे मेरा छोरा, परमप्रभुको अनुशासन स्वीकार गर अनि उहाँले दण्ड दिनु भए रीस नगर। त्यसबाट शिक्षा हासिल गर।
11Oğlum, RABbin terbiye edişini hafife alma,Onun azarlamasından usanma.
12किनकि आफूले माया गर्नुभएका मानिसहरूलाई उहाँले सुधार्नु हुन्छ। हो, परमेश्वर बाबु जस्तै हुनुहुन्छ जुन बाबुले आफूले माया गरेको छोरालाई सजाय दिन्छ। ज्ञानहरूको आशीर्वाद
12Çünkü RAB, oğlundan hoşnut bir baba gibi,Sevdiğini azarlar.
13धन्य हो त्यो मानिस जसले ज्ञान प्राप्त गर्छ। जसले विवेक हाँसिल गर्छ त्यो धन्य हो।
13Bilgeliğe erişene,Aklı bulana ne mutlu!
14ज्ञानबाट जो लाभ हुन्छ त्यो बहुमूल्य चाँदी भन्दा असल हो। ज्ञानबाट भएको लाभ सुन भन्दा असल हो।
14Gümüş kazanmaktansa onu kazanmak daha iyidir.Onun yararı altından daha çoktur.
15ज्ञान भौतिक मणि र माणिक भन्दा अधिक मूल्यवान हो। तिमीले चाहेको बस्तुहरूमा ज्ञान भन्दा मुल्यवान अरू हुन सक्तैन।
15Daha değerlidir mücevherden,Dileyeceğin hiçbir şey onunla kıyaslanamaz.
16ज्ञानको दाहिने हातमा दीर्घायु छ भने देब्रे हातमा धन र सम्मान छ।
16Sağ elinde uzun ömür,Sol elinde zenginlik ve onur vardır.
17ज्ञानका मार्गहरू आनन्ददायक हुन्छन् ज्ञान मार्गबाट शान्ति पाइन्छ।
17Yolları sevinç yollarıdır,Evet, bütün yolları esenliğe çıkarır.
18ज्ञान एउटा मानिसको निम्ति जीवनको बृक्ष झैं हो जसले उसलाई बलिय गरी समाउँछ अनि त्यसमा जो टाँसिएर रहेनछ संधै धन्य रहन्छन्।
18Bilgelik yaşam ağacıdır ona sarılanlara,Ne mutlu ona sımsıkı tutunanlara!
19परमेश्वरले ज्ञानद्वारा पृथ्वी स्थापना गर्नु भयो, र सम्झ-शक्तिद्वारा आकाश सृजना गर्नु भयो।
19RAB dünyanın temelini bilgelikle attı,Gökleri akıllıca yerleştirdi.
20उहाँको ज्ञान द्वारा परमप्रभुले समुद्र र बादल सृजना गर्नु भयो जसबाट पानी पर्छ।
20Bilgisiyle enginler yarıldı,Bulutlar suyunu verdi.
21हे मेरा छोरा, ज्ञानलाई तिम्रो विवेकशील दृष्टिबाट ओझलमा नपार। विजयहरूमा नियालेर सोच अनि होशियारीसित योजनाहरू बनाऊ।
21Oğlum, sağlam öğüde, sağgörüye tutun.Sakın gözünü ayırma onlardan.
22ज्ञान र समझ-शक्तिले तिमीलाई जीवन दिनेछन र यसले तिम्रो जीवन सुन्दर पार्नेछ।
22Onlar sana yaşam verecekVe boynuna güzel bir süs olacak.
23त्यसपछि तिमी सुरक्षित बस्नेछौ र तिम्रो पतन हुनेछैन। तिमी आफ्नो मार्गमा सुरक्षित भई हिडने छौ कतै पल्टनै छैनौ।
23O zaman güvenlik içinde yol alırsın,Sendelemeden.
24जब तिमी ओछ्यानमा पल्टनेछौ तिमीलाई डर लाग्दैन अनि सुत्दा घोर निद्रामा पर्नेछौ।
24Korkusuzca yatar,Tatlı tatlı uyursun.
25तिमी आकस्मिक विनाशमा कहिल्यै नडराउनु अथवा जुन विनाशमा दुष्ट मानिसहरू फँसिन्छन् त्यसमा कदापि नडराउनु।
25Beklenmedik felaketten,Ya da kötülerin uğradığı yıkımdan korkma.
26किनभने परमप्रभु तिमीहरूको छेवैमा हुनुहुनेछ, यसर्थ उहाँले नै तिम्रो पाऊ कतै फँस्न दिनु हुन्न।
26Çünkü senin güvencen RABdir,Tuzağa düşmekten seni O koruyacaktır.
27जब तिमी त्यो काम गर्नु योग्य छौ, अनि जो त्यसको लागि उपयुक्त छ त्यो मानिसको लागि असल कर्म गर्नु अस्वीकार नगर।
27Elinden geldikçe,İyiliğe hakkı olanlardan iyiliği esirgeme.
28जब तिमीसँग आफ्नो छिमेकीलाई आवश्यक परेको चीज छ र उसले पनि माग्छ भने, “भोलि आऊ” नभन, दिई हाल।
28Elinde varken komşuna,‹‹Bugün git, yarın gel, o zaman veririm›› deme.
29तिमीहरूका छिमेकीहरूका विरूद्ध नराम्रो योजना नबनाऊ जो तिम्रो छेउमा बस्छअनि तिमीमाथि भरोसा गर्छन।
29Sana güvenerek yanında yaşayan komşunaKötülük tasarlama.
30कुनै कारण बिना कसैलाई अदालतमा नघिस्याउ यदि त्यो मानिसले तिमीलाई क्षति पुर्याएको छैन भने।
30Sana kötülük etmemiş biriyleYok yere çekişme.
31उपदव्र गर्ने मानिसको इर्ष्या नगर, अनि ऊ जस्तै हुन नखोज।
31Zorba kişiye imrenme,Onun yollarından hiçbirini seçme.
32किन? किनभने परमप्रभुले त्यस्ता मानिसलाई घृणा गर्नु हुन्छ, तर उहाँ इमान्दार मानिसहरूको मित्र हुनुहुन्छ।
32Çünkü RAB sapkınlardan tiksinir,Ama doğruların candan dostudur.
33दुष्ट मानिसको घर परमप्रभुद्वारा श्रापित रहन्छ अनि इमान्दार मानिसको घर उहाँद्वारा आशीषित हुन्छ।
33RAB kötülerin evini lanetler,Doğruların oturduğu yeriyse kutsar.
34यदि कुनै मानिस घमण्डी छ र अन्य मानिसहरूको खिल्ली उडाउछ भने परमेश्वरले त्यस मानिसलाई दण्ड दिनु हुनेछ र खिसि गर्नु हुनेछ। तर नम्र मानिसहरू प्रति परमेश्वर दयालु हुनुहुन्छ।
34RAB alaycılarla alay eder,Ama alçakgönüllülere lütfeder.
35ज्ञानी मानिसले आदर पाउँछन, तर मूर्ख मानिसले लाज तथा अपमान मात्र पाउँछ।
35Bilge kişiler onuru miras alacak,Akılsızlara yalnız utanç kalacak.