¹ عیسی باز هم در كنار دریاچهٔ جلیل به تعلیم مردم پرداخت. جمعیّت زیادی دور او جمع شدند، به طوری که مجبور شد به قایقی كه روی آب بود، سوار شود و در آن بنشیند. مردم در كنار ساحل ایستاده بودند

¹And again he began to teach by the sea. And a great crowd was gathered together to him, so that going on board ship he sat in the sea, and all the crowd were close to the sea on the land.

² و او با مَثَل تعالیم زیادی به آنها داد. در ضمن تعلیم به آنها گفت:

²And he taught them many things in parables. And he said to them in his doctrine,

³ «گوش كنید: برزگری برای كاشتن بذر به صحرا رفت.

³Hearken: Behold, the sower went forth to sow.

⁴ وقتی مشغول پاشیدن بذر بود، مقداری از بذرها در راه افتاد و پرندگان آمده آنها را خوردند.

⁴And it came to pass as he sowed, one fell by the wayside, and the birds came and devoured it.

⁵ بعضی از بذرها روی سنگلاخ، جایی‌كه خاک كم بود افتاد و چون زمین عمقی نداشت، زود سبز شد.

⁵And another fell on the rocky ground, where it had not much earth, and immediately it sprung up out [of the ground] because it had no depth of earth;

⁶ امّا وقتی خورشید بر آنها تابید، همه سوختند و چون ریشه‌ای نداشتند، خشک شدند.

⁶and when the sun arose it was burnt up, and because of its not having any root, it withered.

⁷ مقداری از بذرها در میان خارها افتادند و خارها رشد كرده آنها را خفه كردند و جوانه‌ها حاصلی نیاوردند.

⁷And another fell among the thorns, and the thorns grew up and choked it, and it yielded no fruit.

⁸ و بعضی از بذرها در داخل خاک خوب افتادند و سبز شده، رشد كردند و ثمر آوردند و حاصل آنها سی برابر، شصت برابر و صد برابر بود.»

⁸And another fell into the good ground, and yielded fruit, growing up and increasing; and bore, one thirty, and one sixty, and one a hundred.

⁹ و بعد عیسی اضافه كرد: «هرکه گوش شنوا دارد، بشنود.»

⁹And he said, He that has ears to hear, let him hear.

¹⁰ وقتی عیسی تنها بود، همراهانش با آن دوازده نفر دربارهٔ این مَثَلها از او سؤال كردند.

¹⁰And when he was alone, those about him with the twelve asked him [as to] the parables.

¹¹ او جواب داد: «قدرت درک اسرار پادشاهی خدا به شما عطا شده است امّا برای دیگران همه‌چیز به صورت مَثَل بیان می‌شود

¹¹And he said to them, To you is given [to know] the mystery of the kingdom of God; but to them who are without, all things are done in parables,

¹² تا: 'دایماً نگاه كنند و چیزی نبینند، پیوسته بشنوند و چیزی نفهمند، مبادا به سوی خدا برگردند و آمرزیده شوند.'»

¹²that beholding they may behold and not see, and hearing they may hear and not understand, lest it may be, they should be converted and they should be forgiven.

¹³ سپس عیسی به آنها گفت: «شما این مَثَل را نمی‌فهمید؟ پس چگونه سایر مثلها را خواهید فهمید؟

¹³And he says to them, Do ye not know this parable? and how will ye be acquainted with all the parables?

¹⁴ برزگر، كلام خدا را پخش می‌کند.

¹⁴The sower sows the word:

¹⁵ دانه‌هایی كه در كنار راه می‌افتند كسانی هستند كه به محض اینکه كلام خدا را می‌شنوند، شیطان می‌آید و كلامی را كه در دلهایشان كاشته شده است می‌رباید.

¹⁵and these are they by the wayside where the word is sown, and when they hear, immediately Satan comes and takes away the word that was sown in them.

¹⁶ دانه‌هایی كه در زمین سنگلاخ می‌افتد، مانند كسانی هستند كه به محض شنیدن كلام خدا با خوشحالی آن را قبول می‌کنند.

¹⁶And these are they in like manner who are sown upon the rocky places, who when they hear the word, immediately receive it with joy,

¹⁷ امّا كلام در آنها ریشه نمی‌گیرد و دوامی ندارد و وقتی به‌خاطر كلام، زحمت و یا گرفتاری برای آنها پیش می‌آید، فوراً دلسرد می‌شوند.

¹⁷and they have no root in themselves, but are for a time: then, tribulation arising, or persecution on account of the word, immediately they are offended.

¹⁸ دانه‌هایی كه در میان خارها می‌افتند، مانند كسانی هستند كه كلام را می‌شنوند

¹⁸And others are they who are sown among the thorns: these are they who have heard the word,

¹⁹ امّا نگرانی‌های زندگی و عشق به مال دنیا و هوی و هوس و چیزهای دیگر، داخل می‌شوند و كلام را خفه می‌کنند و آن را بی‌ثمر می‌سازند.

¹⁹and the cares of life, and the deceitfulness of riches, and the lusts of other things, entering in, choke the word, and it becomes unfruitful.

²⁰ و بذرهایی كه در خاک خوب می‌افتند مانند كسانی هستند كه كلام را می‌شنوند و از آن استقبال می‌کنند و سی برابر و شصت برابر و صد برابر ثمر می‌آورند.»

²⁰And these are they who have been sown on the good ground, such as hear the word and receive it, and bear fruit; one thirty, and one sixty, and one a hundred [fold].

²¹ عیسی به آنها فرمود: «آیا كسی چراغ را می‌آورد تا آن را زیر تشت یا تخت بگذارد؟ البتّه نه، آن را می‌آورد تا روی چراغ‌پایه‌ای بگذارد.

²¹And he said to them, Does the lamp come that it should be put under the bushel or under the couch? [Is it] not that it should be set upon the lamp-stand?

²² هیچ چیز پنهانی نیست كه آشكار نگردد و هیچ چیز پوشیده‌ای نیست كه پرده از رویش برداشته نشود.

²²For there is nothing hidden which shall not be made manifest; nor does any secret thing take place, but that it should come to light.

²³ اگر گوش شنوا دارید، بشنوید.»

²³If any one have ears to hear, let him hear.

²⁴ باز به آنها فرمود: «در آنچه می‌شنوید دقّت كنید. با هر پیمانه‌ای كه بدهید، با همان پیمانه هم می‌گیرید و چیزی هم علاوه بر آن دریافت می‌دارید.

²⁴And he said to them, Take heed what ye hear; with what measure ye mete, it shall be meted to you; and there shall be [more] added to you.

²⁵ هرکه دارد به او بیشتر داده خواهد شد و آنکه ندارد آنچه را هم دارد، از دست خواهد داد.»

²⁵For whosoever has, to him shall be given; and he who has not, even what he has shall be taken from him.

²⁶ عیسی فرمود: «پادشاهی خدا، مانند مردی است كه در مزرعهٔ خود بذر می‌پاشد.

²⁶And he said, Thus is the kingdom of God, as if a man should cast the seed upon the earth,

²⁷ دانه سبز می‌شود و رشد می‌کند امّا چطور؟ او نمی‌داند. شب و روز، چه او در خواب باشد و چه بیدار،

²⁷and should sleep and rise up night and day, and the seed should sprout and grow, he does not know how.

²⁸ زمین به خودی خود سبب می‌شود كه گیاه بروید و ثمر بیاورد؛ اول جوانه، بعد خوشه و بعد دانهٔ رسیده در داخل خوشه.

²⁸The earth bears fruit of itself, first [the] blade, then an ear, then full corn in the ear.

²⁹ امّا به محض اینکه محصول می‌رسد، او با داس خود به كار مشغول می‌شود، چون موسم درو رسیده است.»

²⁹But when the fruit is produced, immediately he sends the sickle, for the harvest is come.

³⁰ عیسی فرمود: «پادشاهی خدا را به چه چیزی تشبیه كنم و یا با چه مَثَلی آن را شرح بدهم؟

³⁰And he said, How should we liken the kingdom of God, or with what comparison should we compare it?

³¹ مانند دانهٔ خَردَلی است كه در زمین كاشته می‌شود. خردل كوچكترین دانه‌های روی زمین است،

³¹As to a grain of mustard [seed], which, when it is sown upon the earth, is less than all seeds which are upon the earth,

³² امّا وقتی‌که كاشته شود، رشد می‌کند و از هر بوتهٔ دیگری بلندتر می‌گردد و شاخه‌های آن به‌ اندازه‌ای بزرگ می‌شود كه پرندگان می‌توانند در میان شاخه‌های آن لانه بسازند.»

³²and when it has been sown, mounts up and becomes greater than all herbs, and produces great branches, so that the birds of heaven can roost under its shadow.

³³ عیسی با مثلهای زیادی از این قبیل، پیام خود را تا آنجا كه آنها قادر به فهم آن بودند، برای مردم بیان می‌کرد

³³And with many such parables he spoke the word to them, as they were able to hear,

³⁴ و برای آنها بدون مَثَل چیزی نمی‌گفت. امّا وقتی تنها بودند، همه‌چیز را برای شاگردان خود شرح می‌داد.

³⁴but without a parable spoke he not to them; and in private he explained all things to his disciples.

³⁵ عصر همان روز عیسی به شاگردان فرمود: «به آن طرف دریا برویم.»

³⁵And on that day, when evening was come, he says to them, Let us go over to the other side:

³⁶ پس آنها جمعیّت را ترک كردند و او را با همان قایقی كه در آن نشسته بود، بردند و قایقهای دیگری هم همراه آنها بود.

³⁶and having sent away the crowd, they take him with [them], as he was, in the ship. But other ships also were with him.

³⁷ توفان شدیدی برخاست و امواج به قایق می‌زد به طوری که نزدیک بود، قایق غرق شود.

³⁷And there comes a violent gust of wind, and the waves beat into the ship, so that it already filled.

³⁸ در این موقع عیسی در عقب قایق، سر خود را روی بالشی گذارده و خوابیده بود. شاگردانش او را بیدار كردند و به او گفتند: «ای استاد، مگر در فكر ما نیستی؟ نزدیک است غرق شویم!»

³⁸And *he* was in the stern sleeping on the cushion. And they awake him up and say to him, Teacher, dost thou not care that we are perishing?

³⁹ او برخاست و با پرخاش به باد فرمان داد و به دریا گفت: «ساكت و آرام شو.» باد ایستاد و آرامش كامل برقرار شد.

³⁹And awaking up he rebuked the wind, and said to the sea, Silence; be mute. And the wind fell, and there was a great calm.

⁴⁰ بعد عیسی به ایشان فرمود: «چرا این‌قدر ترسیده‌اید؟ آیا هنوز ایمان ندارید؟» آنها وحشت‌زده به یكدیگر می‌گفتند: «این كیست كه حتّی باد و دریا هم از او اطاعت می‌کنند؟»

⁴⁰And he said to them, Why are ye [thus] fearful? how [is it] ye have not faith?

⁴¹ آنها وحشت‌زده به یكدیگر می‌گفتند: «این كیست كه حتّی باد و دریا هم از او اطاعت می‌کنند؟»

⁴¹And they feared [with] great fear, and said one to another, Who then is this, that even the wind and the sea obey him?