¹ عیسی این دستورات را به دوازده شاگرد خود داد و آنجا را ترک كرد تا در شهرهای مجاور تعلیم دهد و موعظه نماید.

¹And it came to pass when Jesus had finished commanding his twelve disciples, he departed thence to teach and preach in their cities.

² وقتی یحیی در زندان از كارهای مسیح باخبر شد، دو نفر از شاگردان خود را نزد او فرستاده

²But John, having heard in the prison the works of the Christ, sent by his disciples,

³ پرسید: «آیا تو همان شخصی هستی كه قرار است بیاید، یا ما در انتظار شخص دیگری باشیم؟»

³and said to him, Art *thou* the coming [one]? or are we to wait for another?

⁴ عیسی در جواب گفت: «بروید و هر آنچه را كه می‌‌بینید و می‌شنوید به یحیی بگویید:

⁴And Jesus answering said to them, Go, report to John what ye hear and see.

⁵ كوران بینایی خود را باز می‌یابند، لنگان به راه می‌افتند و جذامیان پاک می‌گردند، كران شنوا و مردگان زنده می‌شوند و به بینوایان بشارت داده می‌شود.

⁵Blind [men] see and lame walk; lepers are cleansed, and deaf hear; and dead are raised, and poor have glad tidings preached to them:

⁶ خوشا به حال کسی‌که در مورد من شک نكند.»

⁶and blessed is whosoever shall not be offended in me.

⁷ درحالی‌که شاگردان یحیی از آنجا می‌رفتند، عیسی دربارهٔ یحیی شروع به صحبت كرد و به مردمی كه در اطراف او ایستاده بودند گفت: «برای دیدن چه چیزی به بیابان رفتید؟ برای تماشای نی‌ای كه از باد می‌لرزد؟

⁷But as they went [away], Jesus began to say to the crowds concerning John, What went ye out into the wilderness to see? a reed moved about by the wind?

⁸ پس برای دیدن چه چیز رفتید؟ برای دیدن مردی كه لباسهای ابریشمی و گرانبها پوشیده بود؟ مسلّماً جای چنین افرادی در کاخهای سلطنتی است

⁸But what went ye out to see? a man clothed in delicate raiment? behold, those who wear delicate things are in the houses of kings.

⁹ پس شما برای دیدن چه چیزی از شهر بیرون رفتید؟ برای دیدن یک نبی؟ آری، به شما می‌گویم كه او از یک نبی هم بالاتر است.

⁹But what went ye out to see? a prophet? Yea, I say to you, and more than a prophet:

¹⁰ او کسی است كه کتاب‌مقدّس دربارهٔ وی می‌فرماید: 'این است قاصد من كه او را پیش روی تو می‌فرستم و او راه را برای آمدن تو آماده خواهد ساخت.'

¹⁰this is he of whom it is written, Behold, *I* send my messenger before thy face, who shall prepare thy way before thee.

¹¹ بدانید كه كسی بزرگتر از یحیی به دنیا نیامده است. با وجود این كوچكترین شخص در پادشاهی آسمان از او بزرگتر است.

¹¹Verily I say to you, that there is not arisen among [the] born of women a greater than John the baptist. But he who is a little one in the kingdom of the heavens is greater than he.

¹² از زمان یحیی تعمید‌دهنده تا به امروز پادشاهی آسمان مورد حملات سخت قرار گرفته و زورمندان برای دست یافتن به آن كوشش می‌نمایند.

¹²But from the days of John the baptist until now, the kingdom of the heavens is taken by violence, and [the] violent seize on it.

¹³ همهٔ انبیا و تورات تا ظهور یحیی دربارهٔ پادشاهی خدا پیشگویی کرده‌اند.

¹³For all the prophets and the law have prophesied unto John.

¹⁴ اگر اینها را قبول دارید، باید بدانید كه یحیی همان الیاس موعود است.

¹⁴And if ye will receive it, this is Elias, who is to come.

¹⁵ اگر گوش شنوا دارید بشنوید.

¹⁵He that has ears to hear, let him hear.

¹⁶ «امّا من مردمان این زمانه را به چه چیز تشبیه كنم؟ آنها مانند كودكانی هستند كه در بازار می‌نشینند و با صدای بلند به یكدیگر می‌گویند:

¹⁶But to whom shall I liken this generation? It is like children sitting in the markets, which, calling to their companions,

¹⁷ 'ما برای شما نی زدیم، نرقصیدید! نوحه‌گری كردیم، گریه نكردید!'

¹⁷say, We have piped to you, and ye have not danced: we have mourned to you, and ye have not wailed.

¹⁸ وقتی یحیی آمد نه می‌خورد و نه می‌نوشید، ولی همه می‌گفتند، او دیو دارد!

¹⁸For John has come neither eating nor drinking, and they say, He has a demon.

¹⁹ وقتی پسر انسان آمد که می‌خورد و می‌نوشد مردم می‌گویند: 'نگاه كنید، او یک آدم پُرخور، میگسار و رفیق باجگیران و گناهكاران است!' با وجود این، درستی حكمت خدایی به وسیلهٔ نتایج آن به ثبوت می‌رسد.»

¹⁹The Son of man has come eating and drinking, and they say, Behold, a man [that is] eating and wine-drinking, a friend of tax-gatherers, and of sinners: -- and wisdom has been justified by her children.

²⁰ آنگاه عیسی دربارهٔ شهرهایی صحبت كرد كه اكثر معجزات او در آنها روی داده بود و مردم آن شهرها را به‌خاطر اینكه توبه نكرده بودند توبیخ نموده

²⁰Then began he to reproach the cities in which most of his works of power had taken place, because they had not repented.

²¹ گفت: «وای بر تو ای خورزین و وای بر تو ای بیت‌صیدا، اگر معجزاتی كه در شما انجام شد در صور و صیدون انجام می‌شد، مدّتها پیش از این، پلاس‌پوش و خاكسترنشین توبه می‌کردند.

²¹Woe to thee, Chorazin! woe to thee Bethsaida! for if the works of power which have taken place in you, had taken place in Tyre and Sidon, they had long ago repented in sackcloth and ashes.

²² امّا بدانید كه در روز قیامت برای صور و صیدون بیشتر قابل تحمّل خواهد بود تا برای شما.

²²But I say to you, that it shall be more tolerable for Tyre and Sidon in judgment-day than for you.

²³ و امّا تو ای كفرناحوم كه سر به آسمان كشیده‌ای! به دوزخ سرنگون خواهی شد، زیرا اگر معجزاتی كه در تو انجام شد در سدوم انجام می‌شد، آن شهر تا به امروز باقی می‌ماند.

²³And *thou*, Capernaum, who hast been raised up to heaven, shalt be brought down even to hades. For if the works of power which have taken place in thee, had taken place in Sodom, it had remained until this day.

²⁴ امّا بدان كه در روز قیامت برای شهر سدوم بیشتر قابل تحمّل خواهد بود تا برای تو.»

²⁴But I say to you, that it shall be more tolerable for [the] land of Sodom in judgment-day than for thee.

²⁵ در آن وقت عیسی به سخنان خود ادامه داده گفت: «ای پدر، ای خداوند آسمان و زمین، تو را سپاس می‌گویم كه این امور را از دانایان و خردمندان پنهان داشته و به ساده‌دلان آشكار ساخته‌ای.

²⁵At that time, Jesus answering said, I praise thee, Father, Lord of the heaven and of the earth, that thou hast hid these things from the wise and prudent, and hast revealed them to babes.

²⁶ آری ای پدر، خواست تو چنین بود.

²⁶Yea, Father, for thus has it been well-pleasing in thy sight.

²⁷ «پدر همه‌چیز را به من سپرده است و هیچ‌کس جز پدر، پسر را نمی‌شناسد و هیچ‌کس پدر را نمی‌شناسد، به جز پسر و کسانی‌که پسر بخواهد پدر را به ایشان بشناساند.

²⁷All things have been delivered to me by my Father, and no one knows the Son but the Father, nor does any one know the Father, but the Son, and he to whom the Son may be pleased to reveal [him].

²⁸ «بیایید نزد من ای تمامی زحمتكشان و گرانباران و من به شما آرامی خواهم داد.

²⁸Come to me, all ye who labour and are burdened, and *I* will give you rest.

²⁹ یوغ مرا به گردن گیرید و از من تعلیم یابید، زیرا من بردبار و فروتن هستم و جانهای شما آرامی خواهد یافت، زیرا یوغ من آسان و بار من سبک است.»

²⁹Take my yoke upon you, and learn from me; for I am meek and lowly in heart; and ye shall find rest to your souls;

³⁰ زیرا یوغ من آسان و بار من سبک است.»

³⁰for my yoke is easy, and my burden is light.