1I stało się, gdy on był na niektórem miejscu, modląc się, że gdy przestał, rzekł do niego jeden z uczniów jego, Panie! naucz nas modlić się, tak jako i Jan nauczył uczniów swoich.
1祈求就必得著（太6:9~13，7:7~11）有一天，耶穌在一個地方祈禱，祈禱完了，有一個門徒對他說：“主啊，求你教導我們禱告，像約翰教導他的門徒一樣。”
2I rzekł im: Gdy się modlicie, mówcie: Ojcze nasz, któryś jest w niebiesiech! Święć się imię twoje; przyjdź królestwo twoje; bądź wola twoja, jako w niebie tak i na ziemi.
2耶穌說：“你們禱告的時候，要說：‘父啊，願你的名被尊為聖，願你的國降臨（有些抄本在此有“願你的旨意行在地上，如同行在天上”一句）；
3Chleba naszego powszedniego daj nam na każdy dzieó.
3我們需用的食物，求你每天賜給我們；
4I odpuść nam grzechy nasze; bo też i my odpuszczamy każdemu winowajcy naszemu. A nie wwódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw od złego.
4赦免我們的罪，因為我們也饒恕所有虧負我們的人；不要讓我們陷入試探（有些抄本在此有“救我們脫離那惡者”一句）。’”
5Zatem rzekł do nich: Któż z was mieć będzie przyjaciela, i pójdzie do niego o północy i rzecze mu: Przyjacielu! pożycz mi trzech chlebów;
5耶穌又對他們說：“你們當中，誰有朋友半夜去找他，說：‘請你借給我三個餅，
6Albowiem przyjaciel mój przyszedł z drogi do mnie, a nie mam, co przed niego położyć.
6因為我有一個朋友旅行來到我這裡，我沒有甚麼可以招待他。’
7A on będąc w domu, odpowiedziałby mówiąc: Nie uprzykrzaj mi się; już są drzwi zamknięte, a dziatki moje są ze mną w pokoju; nie mogę wstać, abym ci dał.
7而他卻在裡面回答：‘不要麻煩我，門已經關好了，孩子也跟我在床上了，我不能起來拿給你。’
8Powiadam wam: Chociażby mu nie dał wstawszy, przeto że jest przyjacielem jego, wszakże dla niewstydliwego nalegania jego wstawszy, da mu, ile potrzebuje.
8我告訴你們，即使不因為他是朋友而起來給他，也會因為他厚顏地直求，而起來照他所需要的給他。
9I jać wam powiadam: Proście, a będzie wam dano; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a będzie wam otworzono.
9我又告訴你們，你們祈求，就給你們；尋找，就尋見；叩門，就給你們開門。
10Każdy bowiem, kto prosi, bierze, a kto szuka, znajduje, a temu, co kołacze, będzie otworzono.
10因為所有祈求的就得著，尋找的就尋見，叩門的就給他開門。
11A któryż jest z was ojciec, którego gdyby prosił syn o chleb, izali mu da kamieó? Albo prosiłby o rybę, izali mu zamiast ryby da węża?
11你們中間作父親的，哪有兒子求魚，反拿蛇給他呢？
12Albo prosiłliby o jaje, izali mu da niedźwiadka?
12或求雞蛋，反給他蠍子呢？
13Ponieważ tedy wy, będąc złymi, umiecie dobre dary dawać dzieciom waszym: jakoż daleko więcej Ojciec wasz niebieski da Ducha Świętego tym, którzy go oó proszą?
13你們雖然不好，尚且知道把好東西給自己的兒女，何況天父，豈不更把聖靈賜給求他的人嗎？”
14Tedy wyganiał dyjabła, który był niemy. I stało się, gdy wyszedł on dyjabeł, przemówił niemy; i dziwował się lud.
14耶穌靠 神的能力趕鬼（太12:22~30；可3:22~27）耶穌趕出一個啞巴鬼，鬼既出去，啞巴就說起話來，眾人都希奇。
15Ale niektórzy z nich mówili: Przez Beelzebuba, książęcia dyjabelskiego, wygania dyjabły.
15有人說：“他靠鬼王別西卜趕鬼。”
16Drudzy zasię kusząc go, żądali znamienia od niego z nieba.
16又有人試探他，向他求一個從天上來的神蹟。
17Ale on widząc myśli ich, rzekł im: Każde królestwo rozdzielone samo przeciwko sobie pustoszeje, a dom na dom upada.
17耶穌知道他們的心意，就對他們說：“如果一個國家自相紛爭，就必定荒涼；如果一個家庭自相為敵，就必然敗落。
18A jeźliżeć i szatan rozdzielony jest przeciwko sobie, jakoż się ostoi królestwo jego? albowiem powiadacie, iż ja przez Beelzebuba wyganiam dyjabły.
18如果撒但自相紛爭，他的國怎能站立得住呢？你們說我靠別西卜趕鬼，
19A jeźliż ja przez Beelzebuba wyganiam dyjabły, synowie wasi przez kogoż wyganiają? Przetoż oni będą sędziami waszymi.
19我若靠別西卜趕鬼，你們的子孫趕鬼又靠誰呢？因此，他們必要作你們的審判官。
20Ale jeźliż ja palcem Bożym wyganiam dyjabły, zaisteć przyszło do was królestwo Boże.
20我若靠 神的能力趕鬼，這就是 神的國臨到你們了。
21Gdy mocarz uzbrojony strzeże pałacu swego, w pokoju są majętności jego;
21一個壯漢拿著武器，看守自己的家園，他的家財就平安無事。
22Ale gdy mocniejszy nadeó nadszedłszy, zwycięży go, odejmuje wszystko oręże jego, w którem ufał, a łupy jego rozdaje.
22但是一個比他更強的人來了，勝過了他，奪去他所倚靠的武器，就把他的家財當作掠物分了。
23Kto nie jest ze mną, przeciwko mnie jest; a kto nie zbiera ze mną, rozprasza.
23不站在我這一邊的就是反對我的；不跟從一起收聚的就是分散的。
24Gdy duch nieczysty wychodzi od człowieka, przechadza się po miejscach suchych, szukając odpocznienia, a nie znalazłszy, mówi: Wrócę się do domu mego, skądem wyszedł.
24污靈去而復返的教訓（太12:43~45）“一個污靈離開了一個人，走遍乾旱之地，尋找棲身的地方，卻沒有找到，就說：‘我要回到我從前離開了的那房子。’
25A przyszedłszy znajduje umieciony i ochędożony.
25到了之後，看見裡面已經打掃乾淨，粉飾好了，
26Tedy idzie i bierze z sobą siedm innych duchów gorszych niżeli sam, a wszedłszy mieszkają tam, i bywają rzeczy ostatnie człowieka onego gorsze, niżeli pierwsze.
26他就去帶了另外七個比自己更惡的污靈來，進去住在那裡；那人後來的情況，比以前更壞了。”
27I stało się, gdy on to mówił, że wyniósłszy głos niektóra niewiasta z ludu, rzekła mu: Błogosławiony żywot, który cię nosił, i piersi, któreś ssał!
27約拿的神蹟（太12:39~42）耶穌正說這些話的時候，群眾中有一個女人高聲對他說：“懷你胎的和哺養你的有福了！”
28Ale on rzekł: Owszem błogosławieni są, którzy słuchają słowa Bożego i strzegą go.
28他說：“是的，卻還不如聽 神的道而遵守的人有福。”
29A gdy się lud gromadził, począł mówić: Rodzaj ten rodzaj zły jest; znamienia szuka, ale mu znamię nie będzie dane, tylko ono znamię Jonasza proroka.
29眾人聚集的時候，耶穌就說：“這世代是個邪惡的世代。這世代尋求神蹟，可是除了約拿的神蹟以外，再沒有神蹟給他們了。
30Albowiem jako Jonasz był za znamię Niniwczykom, tak będzie i Syn człowieczy temu rodzajowi.
30約拿怎樣成了尼尼微人的神蹟，人子也照樣成為這個世代的神蹟。
31Królowa z południa stanie na sądzie z mężami rodzaju tego, i potępi je; bo przyjechała od koóczyn ziemi, aby słuchała mądrości Salomonowej; a oto tu więcej, niżeli Salomon.
31審判的時候，南方的女王要和這世代的人一同起來，她要定他們的罪，因為她從地極來到，要聽所羅門智慧的話。你看，這裡有一位是比所羅門更大的。
32Mężowie Niniwiccy staną na sądzie z tym rodzajem i potępią go, przeto że pokutowali na kazanie Jonaszowe; a oto tu więcej, niżeli Jonasz.
32審判的時候，尼尼微人要和這世代的人一同起來，他們要定這個世代的罪，因為尼尼微人聽了約拿所傳的就悔改了。你看，這裡有一位是比約拿更大的。
33A nikt świecę zapaliwszy, nie stawia jej w skrytości, ani pod korzec, ale na świecznik, aby ci, którzy wchodzą, światło widzieli.
33裡面的光（太5:15，6:22~23）“沒有人點了燈，把它放在地窖裡，或量器底下，卻放在燈臺上，叫進來的人看得見光。
34Świecą ciała jest oko; jeźliby tedy oko twoje było szczere, i ciało twoje wszystko będzie jasne; a jeźliby złe było, i ciało twoje ciemne będzie.
34你的眼睛就是你身體的燈，你的眼睛健全，全身就明亮；如果不健全，全身就黑暗。
35Patrzajże tedy, aby światło, które jest w tobie, nie było ciemnością.
35所以要謹慎，免得你裡面的光黑暗了。
36Jeźli tedy wszystko ciało twoje jasne będzie, nie mając jakiej cząstki zaćmionej, będzieć wszystko tak jasne, że cię jako świeca blaskiem oświeci.
36你若全身明亮，沒有一點黑暗，你就完全明亮，好像明亮的燈光照你一樣。”
37A gdy to mówił, prosił go niektóry Faryzeusz, aby jadł obiad u niego; wszedłszy tedy, usiadł za stołem.
37法利賽人和律法師有禍了（太23:1~36；可12:38~40）耶穌說話的時候，有一個法利賽人請耶穌和他一起吃飯；他就進去坐席。
38A widząc to Faryzeusz, dziwował się, że się nie umył przed obiadem.
38這個法利賽人見耶穌吃飯之前不洗手，覺得奇怪。
39I rzekł Pan do niego: Teraz wy, Faryzeuszowie! to, co jest zewnątrz kubka i misy, ochędażacie, ale to, co jest wewnątrz w was, pełne jest drapiestwa i złości.
39主對他說：“你們法利賽人把杯盤的外面洗淨，但你們裡面卻充滿了搶奪和邪惡。
40Szaleni! izaż ten, który uczynił to, co jest zewnątrz, nie uczynił też tego, co jest wewnątrz?
40無知的人哪，那造外面的，不也造裡面嗎？
41Wszakże i z tego, co jest wewnątrz, dawajcie jałmużnę, a oto wszystkie rzeczy będą wam czyste.
41只要把裡面的施捨出去，你們的一切就都潔淨了。
42Ale biada wam, Faryzeuszowie! że dajecie dziesięcinę z mięty, i z ruty, i z każdego ziela, lecz opuszczacie sąd i miłość Bożą: teć rzeczy trzeba czynić, a onych nie opuszczać.
42然而你們法利賽人有禍了！因為你們把薄荷、茴香和各樣菜蔬獻上十分之一，卻把公義和愛 神的事疏忽了；這些是你們應當作的，但其他的也不可疏忽。
43Biada wam Faryzeuszowie! że miłujecie pierwsze miejsca w bóżnicach i pozdrawiania na rynkach.
43你們法利賽人有禍了！因為你們喜愛會堂裡的高位和人在巿中心的問安。
44Biada wam, nauczeni w Piśmie i Faryzeuszowie obłudni! bo jesteście jako groby, których nie widać, a ludzie, którzy chodzą po nich, nie wiedzą o nich.
44你們有禍了！因為你們好像不顯露的墳墓，走在上面的人並不知道。”
45A odpowiadając niektóry z zakonników, rzekł mu: Nauczycielu! to mówiąc i nas haóbisz.
45律法師中有一個回答他：“老師，你這樣說，把我們也侮辱了！”
46A on rzekł: I wam zakonnikom biada! albowiem obciążacie ludzi brzemiony nieznośnemi, a sami się i jednym palcem swoim tych brzemion nie dotykacie.
46耶穌說：“你們律法師也有禍了，因為你們把難擔的擔子叫人擔，自己連一個指頭也不動。
47Biada wam! że budujecie groby proroków, a ojcowie wasi pozabijali je.
47你們有禍了！因為你們修造先知的墳墓，而那些先知正是你們祖先所殺的，
48Zaiste świadczycie, iż się kochacie w uczynkach ojców waszych; albowiem oni je pozabijali, a wy budujecie groby ich.
48這樣，你們就成了證人，對你們祖先的作為表示同意；他們殺害先知，你們修造先知的墳墓。
49Dlategoż też mądrość Boża rzekła: Poślę do nich proroki i Apostoły, a z nich niektóre zabijać i prześladować będą;
49所以， 神的智慧說：‘我要差遣先知和使徒到他們那裡去，有的他們要殺害，有的他們要迫害，
50Aby szukano od tego rodzaju krwi wszystkich proroków, która wylana jest od założenia świata,
50為要使創世以來眾先知所流的血，從亞伯的血起，直到在祭壇和聖所之間受害的撒迦利亞的血為止，都向這一代追討。’是的，我告訴你們，都要向這一代追討。
51Od krwi Abla aż do krwi Zacharyjasza, który zginął między ołtarzem, i kościołem; zaiste powiadam wam, będą jej szukać od rodzaju tego.
51
52Biada wam zakonnikom! boście wzięli klucz umiejętności; samiście nie weszli, a tym, którzy wnijść chcieli, zabranialiście.
52你們律法師有禍了！因為你們拿去知識的鑰匙，自己不進去，又阻止要進去的人。”
53A gdy im to mówił, poczęli naó nauczeni w Piśmie i Faryzeuszowie bardzo nacierać, i przyczynę mu dawać do mówienia o wielu rzeczach;
53耶穌從那裡出來，經學家和法利賽人非常敵視他，質問他很多問題，
54Czyhając naó i szukając, aby co uchwycili z ust jego, żeby go oskarżyli.
54等機會從他的口中找把柄。