1A dnia onego wyszedłszy Jezus z domu, usiadł nad morzem:
1撒種的比喻（可4:1~9；路8:4~8）那一天，耶穌從房子裡出來，坐在海邊。
2I zebrał się do niego wielki lud, tak iż wstąpiwszy w łódź, siedział, a wszystek lud stał na brzegu.
2有很多人聚集到他那裡。於是，他上船坐下來，眾人都站在岸上。
3I mówił do nich wiele w podobieóstwach i rzekł: Oto wyszedł rozsiewca, aby rozsiewał;
3他用比喻對眾人講了許多事，說：“有一個撒種的出去撒種。
4A gdy on rozsiewał, niektóre padło podle drogi; i przyleciały ptaki, a podziobały je.
4撒的時候，有的落在路旁，小鳥飛來就吃掉了。
5Drugie zasię padło na miejsce opoczyste, gdzie nie miało wiele ziemi; i wnet weszło, iż nie miało głębokości ziemi.
5有的落在泥土不多的石地上，因為泥土不深，很快就長起來。
6Ale gdy słoóce weszło, wygorzało, a iż nie miało korzenia, uschło.
6但太陽一出來，就把它曬乾，又因為沒有根就枯萎了。
7A drugie padło między ciernie, i wzrosły ciernie, a zadusiły je.
7有的落在荊棘裡，荊棘長大了，就把它擠住。
8A drugie padło na ziemię dobrą i wydało pożytek, jedno setny, drugie sześćdziesiątny, a drugie trzydziestny.
8有的落在好土裡，結出果實，有一百倍的，有六十倍的，有三十倍的。
9Kto ma uszy ku słuchaniu, niechaj słucha.
9有耳的，就應當聽。”
10Tedy przystąpiwszy uczniowie, rzekli mu: Dlaczegoż im w podobieóstwach mówisz?
10用比喻的目的（可4:10~12；路8:9~10，10:23~24）門徒上前問耶穌：“你對他們講話，為甚麼用比喻呢？”
11A on odpowiadając, rzekł im: Wam dano wiedzieć tajemnicę królestwa niebieskiego, ale onym nie dano;
11他回答：“天國的奧祕，只給你們知道，卻不給他們知道。
12Albowiem kto ma, będzie mu dano, i obfitować będzie, ale kto nie ma, i to, co ma, będzie od niego odjęto.
12因為凡是有的，還要給他，他就充足有餘；凡是沒有的，就連他有甚麼也要拿去。
13Dlategoć im w podobieóstwach mówię, iż widząc nie widzą, i słysząc nie słyszą, ani rozumieją.
13因此，我用比喻對他們講話，因為他們看卻看不見，聽也聽不到，也不明白。
14I pełni się w nich proroctwo Izajaszowe, które mówi: Słuchem słuchać będziecie, ale nie zrozumiecie; i widząc widzieć będziecie, ale nie ujrzycie;
14以賽亞的預言，正應驗在他們身上，他說：‘你們聽是聽見了，總是不明白；看是看見了，總是不領悟。
15Albowiem zatyło serce ludu tego, a uszyma ciężko słyszeli, i oczy swe zamrużyli, żeby kiedy oczyma nie widzieli i uszyma nie słyszeli, a sercem nie zrozumieli, i nie nawrócili się, a uzdrowiłbym je.
15因為這人民的心思遲鈍，用不靈的耳朵去聽，又閉上了眼睛；免得自己眼睛看見，耳朵聽見，心裡明白，回轉過來，我就醫好他們。’
16Ale oczy wasze błogosławione, że widzą, i uszy wasze, że słyszą;
16“你們的眼睛是有福的，因為可以看見；你們的耳朵是有福的，因為可以聽見。
17Bo zaprawdę powiadam wam, iż wiele proroków i sprawiedliwych żądało widzieć to, co wy widzicie, ale nie widzieli, i słyszeć to, co słyszycie, ale nie słyszeli.
17我實在告訴你們，曾經有許多先知和義人想看你們所看見的，卻沒有看到，想聽你們所聽見的，卻沒有聽到。
18Wy tedy słuchajcie podobieóstwa onego rozsiewcy.
18解釋撒種的比喻（可4:13~20；路8:11~15）“所以你們要聽這撒種人的比喻。
19Gdy kto słucha słowa o tem królestwie, a nie rozumie, przychodzi on zły i porywa to, co wsiano w serce jego; tenci jest on, który podle drogi posiany jest.
19凡是聽了天國的道卻不明白的，那惡者就來把撒在他心中的奪去。這就是撒在路旁的。
20A na opoczystych miejscach posiany, ten jest, który słucha słowa i zaraz je z radością przyjmuje;
20那撒在石地上的，就是人聽了道，立刻歡歡喜喜地接受，
21Ale nie ma korzenia w sobie, lecz doczesny jest; a gdy przychodzi ucisk, albo prześladowanie dla słowa, wnet się gorszy.
21可是他裡面沒有根，只是暫時的；一旦為道遭遇患難，受到迫害，就立刻跌倒了。
22A między ciernie posiany, ten jest, który słucha słowa; ale pieczołowanie świata tego i omamienie bogactw zadusza słowo, i staje się bez pożytku.
22那撒在荊棘裡的，就是人聽了道，有今世的憂慮和財富的迷惑把道擠住，結不出果實來。
23A na dobrej ziemi posiany, jest ten, który słucha słowa i rozumie, tenci pożytek przynosi; a przynosi jeden setny, drugi sześćdziesiątny, a drugi trzydziestny.
23那撒在好土裡的，就是人聽了道，又明白了，結出果實來，有一百倍的，有六十倍的，有三十倍的。”
24Drugie podobieóstwo przełożył im, mówiąc: Podobne jest królestwo niebieskie człowiekowi, rozsiewającemu dobre nasienie na roli swojej.
24稗子的比喻耶穌對他們另外講了一個比喻，說：“天國好像人把好的種子撒在田裡。
25A gdy ludzie zasnęli, przyszedł nieprzyjaciel jego, i nasiał kąkolu między pszenicą, i odszedł.
25人們睡了的時候，他的仇敵來把稗子撒在麥子中間，就走了。
26A gdy urosła trawa i pożytek przyniosła, tedy się pokazał i kąkol.
26到了發苗吐穗的時候，稗子也顯出來。
27Tedy przystąpiwszy słudzy gospodarscy, rzekli mu: Panie! izaliś dobrego nasienia nie nasiał na roli twojej? Skądże tedy ma kąkol?
27僕人都前來問家主：‘主人，你不是把好的種子撒在田裡嗎？那些稗子是從哪裡來的呢？’
28A on im rzekł: Nieprzyjaciel człowiek to uczynił. I rzekli słudzy do niego: A chceszże, iż pójdziemy, a zbierzemy go?
28他回答：‘這是仇敵所作的。’僕人問他：‘你要我們去拔掉它嗎？’
29A on rzekł: Nie! byście snać zbierając kąkol, nie wykorzenili zaraz z nim i pszenicy.
29他說：‘不用，因為拔稗子的時候，恐怕也把麥子連根拔出來。
30Dopuśćcie obojgu społem rość aż do żniwa; a czasu żniwa rzekę żeócom: Zbierzcie pierwej kąkol, a zwiążcie go w snopki ku spaleniu; ale pszenicę zgromadźcie do gumna mojego.
30收割之前，讓它們一同生長。到了收割的時候，我會吩咐收割的工人先拔掉稗子，捆起來，留著焚燒，卻要把麥子收進我的倉裡。’”
31Insze podobieóstwo przełożył im, mówiąc: Podobne jest królestwo niebieskie ziarnu gorczycznemu, które wziąwszy człowiek, wsiał na roli swojej.
31芥菜種和麵酵的比喻（可4:30~32；路13:18~21）耶穌又對他們講了另外一個比喻，說：“天國好像一粒芥菜種，人拿去把它種在田裡。
32Które najmniejszeć jest ze wszystkich nasion; ale kiedy urośnie, największe jest ze wszystkich jarzyn, i staje się drzewem, tak iż ptaki niebieskie przylatując, gniazda sobie czynią na gałązkach jego.
32它是種子中最小的，但長大了，卻比其他的蔬菜都大，成為一棵樹，甚至天空的飛鳥也來在它的枝頭搭窩。”
33Insze podobieóstwo powiedział im: Podobne jest królestwo niebieskie kwasowi, który wziąwszy niewiasta, zakryła we trzy miary mąki, ażby wszystka skwaśniała.
33他對他們講了另一個比喻：“天國好像麵酵，婦女拿去放在三斗麵裡，直到全團發起來。”
34To wszystko mówił Jezus w podobieóstwach do ludu, a bez podobieóstwa nie mówił do nich;
34解釋稗子的比喻耶穌用比喻向群眾講了這一切，他所講的，沒有不用比喻的。
35Aby się wypełniło, co powiedziano przez proroka mówiącego: Otworzę w podobieóstwach usta moje, wypowiem skryte rzeczy od założenia świata.
35這就應驗了先知所說的：“我要開口用比喻，把創世以來隱祕的事說出來。”
36Tedy rozpuściwszy on lud, przyszedł Jezus do domu; i przystąpili do niego uczniowie jego, mówiąc: Wyłóż nam podobieóstwo o kąkolu onej roli.
36耶穌離開群眾，進到屋裡，門徒前來問他：“請你給我們解釋田裡稗子的比喻。”
37A on odpowiadając, rzekł im: Ten, który rozsiewa dobre nasienie, jest Syn człowieczy;
37他回答：“那撒好種子的是人子，
38A rola jest świat, a dobre nasienie są synowie królestwa; ale kąkol są synowie onego złego;
38田就是世界，好種子就是屬天國的人，稗子就是屬那惡者的人，
39Nieprzyjaciel zasię, który go rozsiał, jestci dyjabeł, a żniwo jest dokonanie świata, a żeócy są Aniołowie.
39撒稗子的仇敵是魔鬼，收割的時候是這世代的終結，收割的工人是天使。
40Jako tedy zbierają kąkol, a palą go ogniem, tak będzie przy dokonaniu świata tego.
40稗子怎樣被拔掉用火焚燒，在這世代終結的時候，也是一樣。
41Pośle Syn człowieczy Anioły swoje, a oni zbiorą z królestwa jego wszystkie zgorszenia, i te, którzy nieprawość czynią;
41那時，人子要差派他的使者，把一切使人犯罪的事和不法之徒，從他的國中拔掉，
42I wrzucą je w piec ognisty, tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.
42丟進火爐，在那裡必要哀哭切齒。
43Tedy sprawiedliwi lśnić się będą jako słoóce w królestwie Ojca swego. Kto ma uszy ku słuchaniu, niechaj słucha.
43那時，義人在他們父的國中，要像太陽一樣的照耀。有耳的，就應當聽。
44Zasię podobne jest królestwo niebieskie skarbowi skrytemu w roli, który znalazłszy człowiek skrył, i od radości, którą miał z niego, odchodzi, i wszystko, co ma, sprzedaje, i kupuje onę rolę.
44其他的比喻“天國好像藏在田裡的寶貝，有人發現了，就把它藏起來，高高興興地離去，變賣了他的一切，來買那田地。
45Zasię podobne jest królestwo niebieskie człowiekowi kupcowi, szukającemu pięknych pereł;
45“天國好像一個商人，搜羅寶貴的珍珠。
46Który znalazłszy jednę perłę bardzo drogą, odszedł, i posprzedawał wszystko, co miał, i kupił ją.
46他發現了一顆極貴重的珍珠，就離去，變賣了他的一切，來買那顆珍珠。
47Zasię podobne jest królestwo niebieskie niewodowi zapuszczonemu w morze, i ryby wszelkiego rodzaju zagarniającemu.
47“天國又好像一個網，撒在海裡，網到各樣的魚。
48Który gdy był pełen, wyciągnęli rybitwi na brzeg, a usiadłszy, wybierali dobre ryby w naczynia, a złe precz wyrzucali.
48網滿了之後，人就把網拉上岸，坐下來把好的揀出，收藏起來，不好的就丟在外面。
49Takci będzie przy dokonaniu świata; wynijdą Aniołowie, i wyłączą złe z pośrodku sprawiedliwych,
49這世代終結的時候，也是一樣。那時天使要出去，把惡人從義人中分別出來。
50I wrzucą je w piec ognisty; tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.
50丟進火爐，在那裡必要哀哭切齒。
51Rzekł im Jezus: Wyrozumieliście to wszystko? Rzekli mu: Tak, Panie!
51“這一切你們明白嗎？”他們回答：“明白。”
52A on im rzekł: Przetoż każdy nauczony w Piśmie, wyćwiczony w królestwie niebieskiem, podobny jest człowiekowi gospodarzowi, który wynosi z skarbu swego nowe i stare rzeczy.
52耶穌說：“所以，每一個作天國門徒的經學家，就像家主從寶庫中拿出新和舊的東西來。”
53I stało się, gdy Jezus dokoóczył tych podobieóstw, puścił się stamtąd.
53耶穌在本鄉遭人厭棄（可6:1~6。參路4:16~30）耶穌講完了這些比喻，就離開那地方。
54A przyszedłszy do ojczyzny swojej, nauczał je w bóżnicy ich, tak iż się bardzo zdumiewali i mówili: Skądże temu ta mądrość, i ta moc?
54他回到自己的家鄉，在會堂裡教導人，眾人都驚奇，說：“這個人的智慧和能力是從哪裡來的呢？
55Izaż ten nie jest on syn cieśli? Izaż matki jego nie zowią Maryją, a bracia jego Jakób, i Jozes, i Szymon, i Judas?
55他不是木匠的兒子嗎？他母親不是馬利亞，他弟弟不是雅各、約瑟、西門和猶大嗎？
56A siostry jego izali wszystkie u nas nie są? Skądże tedy temu to wszystko?
56他妹妹不是都在我們這裡嗎？他這一切是從哪裡來的呢？”
57I gorszyli się z niego; ale Jezus rzekł im: Nie jest prorok beze czci, tylko w ojczyźnie swojej i w domu swoim.
57他們就厭棄耶穌。耶穌對他們說：“先知除了在本鄉本家之外，沒有不受人尊敬的。”
58I nie uczynił tam wiele cudów dla niedowiarstwa ich.
58因為他們不信，他就不在那裡多行神蹟了。