1Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
1Rumah tangga dibangun oleh kebijaksanaan wanita, tapi diruntuhkan oleh kebodohannya.
2Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
2Orang yang jujur takut dan hormat kepada TUHAN Allah; orang yang hidupnya tidak lurus menghina Dia.
3W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
3Karena pongahnya, orang bodoh suka membesarkan diri; orang bijaksana akan dilindungi oleh kata-katanya sendiri.
4Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
4Tanpa lembu, hasil di ladang tak ada; dengan kekuatan lembu, panen akan berlimpah.
5Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
5Saksi yang jujur selalu mengatakan yang sesungguhnya, saksi yang tak dapat dipercaya selalu berdusta.
6Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
6Orang sombong tak akan menjadi bijaksana, tapi orang cerdas belajar dengan mudah.
7Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
7Janganlah berkawan dengan orang dungu; tak ada yang dapat diajarkannya kepadamu.
8Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
8Orang bijaksana tahu bagaimana harus bertindak, orang bodoh tertipu oleh kebodohannya.
9Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźó.
9Orang bodoh tidak peduli apakah dosanya diampuni atau tidak; orang baik ingin diampuni dosanya.
10Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
10Suka maupun duka tersimpan dalam kalbu; orang lain tak dapat turut merasakannya.
11Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
11Rumah orang baik tetap kokoh; rumah orang jahat akan roboh.
12Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokoóczenie jej jest drogą na śmierć.
12Ada jalan yang kelihatannya lurus, tapi akhirnya jalan itu menuju maut.
13Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
13Di balik tawa mungkin ada tangis; kegembiraan dapat berakhir dengan kedukaan.
14Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
14Orang jahat akan memetik buah kejahatannya, orang baik akan memetik buah kebaikannya.
15Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
15Orang bodoh percaya kepada setiap perkataan, orang bijaksana bertindak hati-hati.
16Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
16Orang berbudi selalu waspada dan menjauhi kejahatan, orang bodoh naik pitam, lalu merasa aman.
17Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
17Orang yang suka marah bertindak bodoh; orang bijaksana bersikap sabar.
18Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
18Orang yang tak berpengalaman akan menjadi bodoh; orang bijaksana akan bertambah pengetahuannya.
19źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
19Orang jahat akan tunduk kepada orang yang lurus hati, untuk mohon supaya dikasihani.
20Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
20Orang miskin tidak disenangi bahkan oleh kawan-kawannya; tetapi orang kaya banyak sahabatnya.
21Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
21Siapa menghina orang lain, berbuat dosa; siapa baik hati kepada orang miskin, akan bahagia.
22Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
22Siapa mengusahakan yang baik, akan dipercaya dan mendapat hormat; siapa merencanakan yang jahat ada di jalan yang sesat.
23W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
23Dalam setiap usaha ada keuntungan; obrolan yang kosong membuat orang jatuh miskin.
24Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
24Orang bijaksana dipuji karena kebijaksanaannya, orang bodoh terkenal karena kebodohannya.
25Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
25Kalau seorang saksi berkata benar, ia menyelamatkan nyawa; kalau ia berbohong, ia mengkhianati sesamanya.
26Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
26Orang yang takwa kepada TUHAN menjadi tentram, dan keluarganya akan mempunyai perlindungan.
27Bojaźó Paóska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
27Takwa kepada TUHAN adalah pangkal kebahagiaan; dan jalan untuk menghindari kematian.
28W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
28Kejayaan raja terletak pada jumlah rakyatnya; tanpa rakyat ia tidak dapat berkuasa.
29Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
29Orang bijaksana tidak cepat marah; orang bodoh tidak dapat menahan dirinya.
30Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
30Hati yang tenang menyehatkan badan; iri hati bagaikan penyakit yang mematikan.
31Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
31Siapa berbuat baik kepada orang miskin, menghormati Allahnya; siapa menindas orang lemah, menghina Penciptanya.
32Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
32Orang jahat binasa karena kejahatan, orang baik terlindung oleh ketulusannya.
33W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
33Hikmat selalu ada di dalam pikiran orang berbudi; tapi tertindas dalam pikiran orang bodoh.
34Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohaóbieniu narodów.
34Keadilan dan kebaikan mengangkat martabat bangsa, tapi dosa membuat bangsa menjadi hina.
35Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu haóbę czyni.
35Raja senang kepada pegawai yang cakap; tapi ia marah kepada pegawai yang tak dapat menjalankan tugas.