¹Nie chlub się ze dnia jutrzejszego; bo nie wiesz, coć przyniesie dzieó dzisiejszy.

¹Не хвались завтрашним днем, потому что не знаешь, что родит тот день.

²Niechaj cię kto inny chwali, a nie usta twoje; obcy, a nie wargi twoje.

²Пусть хвалит тебя другой, а не уста твои, – чужой, а не язык твой.

³Ciężkić jest kamieó, i piasek ważny; ale gniew głupiego cięższy, niż to oboje.

³Тяжел камень, весок и песок; но гнев глупца тяжелее их обоих.

⁴Okrutnyć jest gniew, i nagła popędliwość; ale przed zazdrością któż się ostoi?

⁴Жесток гнев, неукротима ярость; но кто устоит против ревности?

⁵Lepsza jest przymówka jawna, niżeli miłość skryta.

⁵Лучше открытое обличение, нежели скрытая любовь.

⁶Lepsze są rany od przyjaciela, niż łagodne całowanie człowieka nienawidzącego.

⁶Искренни укоризны от любящего, и лживы поцелуи ненавидящего.

⁷Dusza nasycona i plastr miodu podepcze; ale głodnej duszy i gorzkość wszelaka słodka.

⁷Сытая душа попирает и сот, а голодной душе все горькое сладко.

⁸Jako ptak odlatuje od gniazda swojego: tak człowiek odchodzi od miejsca swego.

⁸Как птица, покинувшая гнездо свое, так человек, покинувший местосвое.

⁹Jako maść i kadzenie uwesela serce: tak słodkość przyjaciela uwesela więcej, niż własna rada.

⁹Масть и курение радуют сердце; так сладок всякому друг сердечным советом своим.

¹⁰Przyjaciela twego, i przyjaciela ojca twego nie opuszczaj, a do domu brata twego nie wchodź w dzieó utrapienia twego; bo lepszy sąsiad bliski, niż brat daleki.

¹⁰Не покидай друга твоего и друга отца твоего, и в дом брата твоего не ходи в день несчастья твоего: лучше сосед вблизи, нежели брат вдали.

¹¹Bądź mądrym, synu mój! a uweselaj serce moje, abym miał co odpowiedzieć temu, któryby mi urągał.

¹¹Будь мудр, сын мой, и радуй сердце мое; и я буду иметь, что отвечать злословящему меня.

¹²Ostrożny, upatrując złe, ukrywa się; ale prostak wprost idąc, w szkodę popada.

¹²Благоразумный видит беду и укрывается; а неопытные идут вперед и наказываются.

¹³Weźmij szatę tego, któryć ręczył za obcego; a od tego, który ręczył za cudzoziemkę, weźmij zastaw jego.

¹³Возьми у него платье его, потому что он поручился за чужого, и за стороннего возьми от него залог.

¹⁴Temu, który przyjacielowi swemu wielkim głosem rano wstawając błogosławi, poczytane to będzie za przeklęstwo.

¹⁴Кто громко хвалит друга своего с раннего утра, того сочтут за злословящего.

¹⁵Kapanie ustawiczne w dzieó gwałtownego deszczu, i żona swarliwa są sobie podobni;

¹⁵Непрестанная капель в дождливый день и сварливая жена – равны:

¹⁶Kto ją kryje, kryje wiatr, a wonią wyda; jako olejek wonny w prawej ręce jego.

¹⁶кто хочет скрыть ее, тот хочет скрыть ветер и масть в правой руке своей, дающую знать о себе.

¹⁷Żelazo żelazem bywa naostrzone; tak mąż zaostrza oblicze przyjaciela swego.

¹⁷Железо железо острит, и человек изощряет взгляд друга своего.

¹⁸Kto strzeże drzewa figowego, pożywa owocu jego; także kto strzeże pana swego, uczczony będzie.

¹⁸Кто стережет смоковницу, тот будет есть плоды ее; и кто бережет господина своего, тот будет в чести.

¹⁹Jako się w wodzie twarz przeciwko twarzy ukazuje: tak serce człowiecze przeciw człowiekowi.

¹⁹Как в воде лицо – к лицу, так сердце человека – к человеку.

²⁰Piekło i zatracenie nie mogą być nasycone; także i oczy ludzkie nasycić się nie mogą.

²⁰Преисподняя и Аваддон – ненасытимы; так ненасытимы и глаза человеческие.

²¹Tygiel srebra a piec złota doświadcza, a człowieka wieść sławy jego.

²¹Что плавильня – для серебра, горнило – для золота, то для человека уста, которые хвалят его.

²²Choćbyś głupiego i w stępie między krupami stąporem stłukł, nie odejdzie od niego głupstwo jego.

²²Толки глупого в ступе пестом вместе с зерном, не отделится от него глупость его.

²³Doglądaj pilnie dobytku twego, a miej pieczę o trzodach twoich.

²³Хорошо наблюдай за скотом твоим, имей попечение о стадах;

²⁴Boć nie na wieki trwa bogactwo, ani korona od narodu do narodu.

²⁴потому что богатство не навек, да и власть разве из рода в род?

²⁵Gdy wzrasta trawa, a ukazują się zioła, tedy z gór siano zbierają.

²⁵Прозябает трава, и является зелень, и собирают горные травы.

²⁶Owce będą na szaty twoje, a nagrodą polną kozły.

²⁶Овцы – на одежду тебе, и козлы – на покупку поля.

²⁷Nadto dostatek mleka koziego na pokarm twój, na pokarm domu twego, i na pożywienie dziewek twoich.

²⁷И довольно козьего молока в пищу тебе, в пищу домашним твоим и на продовольствиеслужанкам твоим.