1Quando te assentares a comer com um governador, atenta bem para aquele que está diante de ti;
1Kiam vi sidigxos, por mangxi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaux vi;
2e põe uma faca � tua garganta, se fores homem de grande apetite.
2Kaj vi metu trancxilon al via gorgxo, Se vi estas avidulo.
3Não cobices os seus manjares gostosos, porque é comida enganadora.
3Ne deziru liajn bongustajn mangxojn; CXar gxi estas trompa pano.
4Não te fatigues para seres rico; dá de mão � tua própria sabedoria:
4Ne penu ricxigxi; Forlasu vian pripensadon.
5Fitando tu os olhos nas riquezas, elas se vão; pois fazem para si asas, como a águia, voam para o céu.
5CXu vi direktos viajn okulojn al gxi? gxi jam ne ekzistos; CXar ricxeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la cxielo.
6Não comas o pão do avarento, nem cobices os seus manjares gostosos.
6Ne mangxu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn mangxojn.
7Porque, como ele pensa consigo mesmo, assim é; ele te diz: Come e bebe; mas o seu coração não está contigo.
7CXar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaux estas: Mangxu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
8Vomitarás o bocado que comeste, e perderás as tuas suaves palavras.
8La pecon, kiun vi mangxis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
9Não fales aos ouvidos do tolo; porque desprezará a sabedoria das tuas palavras.
9En la orelojn de malsagxulo ne parolu; CXar li malsxatos la sagxecon de viaj vortoj.
10Não removas os limites antigos; nem entres nos campos dos órfãos,
10Ne forsxovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
11porque o seu redentor é forte; ele lhes pleiteará a causa contra ti.
11CXar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraux vi.
12Aplica o teu coração � instrução, e os teus ouvidos �s palavras do conhecimento.
12Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
13Não retires da criança a disciplina; porque, fustigando-a tu com a vara, nem por isso morrerá.
13Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
14Tu a fustigarás com a vara e livrarás a sua alma do Seol.
14Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de SXeol.
15Filho meu, se o teu coração for sábio, alegrar-se-á o meu coração, sim, ó, meu próprio;
15Mia filo, se via koro estos sagxa, Tiam gxojos ankaux mia koro.
16e exultará o meu coração, quando os teus lábios falarem coisas retas.
16Kaj mia internajxo gxojos, Kiam viaj lipoj parolos gxustajxon.
17Não tenhas inveja dos pecadores; antes conserva-te no temor do Senhor todo o dia.
17Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaux la Eternulo cxiutage.
18Porque deveras terás uma recompensa; não será malograda a tua esperança.
18CXar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdigxos.
19Ouve tu, filho meu, e sê sábio; e dirige no caminho o teu coração.
19Auxskultu vi, mia filo, kaj estu sagxa, Kaj direktu vian koron al la gxusta vojo.
20Não estejas entre os beberrões de vinho, nem entre os comilões de carne.
20Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj mangxas tro da viando;
21Porque o beberrão e o comilão caem em pobreza; e a sonolência cobrirá de trapos o homem.
21CXar drinkemulo kaj mangxegemulo malricxigxos, Kaj dormemulo havos sur si cxifonajxojn.
22Ouve a teu pai, que te gerou; e não desprezes a tua mãe, quando ela envelhecer.
22Auxskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malsxatu vian patrinon, kiam sxi maljunigxos.
23Compra a verdade, e não a vendas; sim, a sabedoria, a disciplina, e o entendimento.
23Veron acxetu, kaj ne vendu sagxon Kaj instruon kaj prudenton.
24Grandemente se regozijará o pai do justo; e quem gerar um filho sábio, nele se alegrará.
24Grandan gxojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de sagxulo gxojos pro li.
25Alegrem-se teu pai e tua mãe, e regozije-se aquela que te deu � luz.
25Via patro kaj via patrino gxojos, Kaj via naskintino triumfos.
26Filho meu, dá-me o teu coração; e deleitem-se os teus olhos nos meus caminhos.
26Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj placxu miaj vojoj.
27Porque cova profunda é a prostituta; e poço estreito é a aventureira.
27CXar malcxastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
28Também ela, como o salteador, se põe a espreitar; e multiplica entre os homens os prevaricadores.
28SXi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas cxirkaux si perfidulojn.
29Para quem são os ais? para quem os pesares? para quem as pelejas, para quem as queixas? para quem as feridas sem causa? e para quem os olhos vermelhos?
29CXe kiu estas ploro? cxe kiu estas gxemoj? cxe kiu estas malpaco? CXe kiu estas plendoj? cxe kiu estas senkauxzaj batoj? CXe kiu estas malklaraj okuloj?
30Para os que se demoram perto do vinho, para os que andam buscando bebida misturada.
30CXe tiuj, kiuj sidas malfrue cxe vino, CXe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkajxon.
31Não olhes para o vinho quando se mostra vermelho, quando resplandece no copo e se escoa suavemente.
31Ne rigardu la vinon, kiel rugxa gxi estas, Kiel gxi brilas en la pokalo, kiel glate gxi eniras:
32No seu fim morderá como a cobra, e como o basilisco picará.
32En la fino gxi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
33Os teus olhos verão coisas estranhas, e tu falarás perversidades.
33Viaj okuloj vidos fremdajxojn, Kaj via koro parolos malgxustajxojn.
34o serás como o que se deita no meio do mar, e como o que dorme no topo do mastro.
34Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
35E dir�s: Espancaram-me, e não me doeu; bateram-me, e não o senti; quando virei a despertar? ainda tornarei a buscá-lo outra vez.
35Ili batis min, sed gxi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekigxos, mi denove tion sercxos.