1Eu, pois, no primeiro ano de Dario, medo, levantei-me para o animar e fortalecer.
1Saß xbên li chihab nak laj Darío cuan chokß xreyeb laj Medo, lâin quintaklâc chixtenkßanquil aßan. Lâin quinqßuehoc re lix cacuilal ut lix cuanquil.
2E agora te declararei a verdade: Eis que ainda se levantarão três reis na Pérsia, e o quarto será muito mais rico do que todos eles; e tendo-se tornado forte por meio das suas riquezas, agitará todos contra o reino da Grécia.
2Ut anakcuan lâin ajcuiß tinyehok âcue lix yâlal li tâcßulmânk. Teßcuânk oxib lix reyeb laj Persia ut lix câ reyeb, aßan kßaxal nabal xbiomal tâcuânk chiruheb li oxib li teßcuânk. Tixcacuubresi rib riqßuin lix biomal ut tâoc chi pletic riqßuin li tenamit Grecia.
3Depois se levantará um rei poderoso, que reinará com grande domínio, e fará o que lhe aprouver.
3Ut aran Grecia tâcuânk jun li rey kßaxal cau rib. Aßan tâtaklânk riqßuin xnimal lix cuanquil ut tixbânu li cßaßru naraj.
4Mas, estando ele em pé, o seu reino será quebrado, e será repartido para os quatro ventos do céu; porém não para os seus descendentes, nem tampouco segundo o poder com que reinou; porque o seu reino será arrancado, e passará a outros que não eles.
4Abanan nak ac xakxôk chic chi tzßakal lix cuanquilal, tâsachekß lix cuanquil ut lix tenamit câhib jachal tâêlk. Ut incßaß teßoc chokß rey li ralal xcßajol chi moco teßcuânk xcuanquil joß xcuanquil aßan xban nak tâsachekß lix cuanquil ut jalaneb chic teßêchanînk re.
5O rei do sul será forte, como também um dos seus príncipes; e este será mais forte do que ele, e reinará, e grande será o seu domínio,
5Ut li rey li cuan saß li sur (Egipto), aßan kßaxal nimâk xcuanquil. Abanan jun reheb li nequeßcßanjelac chiru tânimânk xcuanquil ut aßan chic li kßaxal nimâk xcuanquil chiru aßan.
6mas, ao cabo de anos, eles se aliarão; e a filha do rei do sul virá ao rei do norte para fazer um tratado. Ela, porém, não conservara a força de seu braço; nem subsistirá ele, nem o seu braço; mas será ela entregue, e bem assim os que a tiverem trazido, e seu pai, e o que a fortalecia naqueles tempos.
6Nak acak xnumeß cuib oxib chihab teßxbânu jun li contrato. Lix rabin li rey li cuan saß li sur tâsumlâk riqßuin li rey li cuan saß li norte (Siria) yal re nak teßxcßam rib saß usilal li cuib chi tenamit. Abanan incßaß najt teßcuânk saß usilal. Li rey li cuan saß li norte tixkßet li contrato ut incßaß târabi râtin li rixakil xban nak li ixakilbej mâcßaßak xcuanquil chiru. Joßcan nak tâcamsîk li ixakilbej rochben lix yum ut rochbeneb ajcuiß li quixcßameb chirix nak cô aran saß li norte, ut tâcamsîk ajcuiß lix bêlom.
7Mas dum renovo das raízes dela um se levantará em seu lugar, e virá ao exército, e entrará na fortaleza do rei do norte, e operará contra eles e prevalecerá.
7Abanan jun reheb li rechßalal li ixakilbej tâcuânk xcuanquil. Aßan tixcßameb chak lix soldado re teßpletik riqßuin li rey li cuan saß li norte. Teßoc saß li tenamit ut teßnumtâk saß xbêneb.
8Também os seus deuses, juntamente com as suas imagens de fundição, com os seus vasos preciosos de prata e ouro, ele os levará cativos para o Egito; e por alguns anos ele deixará de atacar ao rei do norte.
8Ut teßxcßam saß li sur chixjunil li cuan saß li norte. Teßcßamekß lix dioseb li yîbanbil riqßuin chßîchß ut teßcßamekß ajcuiß li cßaßak chic re ru yîbanbil riqßuin oro ut plata. Ut li cuanqueb saß li norte teßcuânk rubel xcuanquil laj Egipto chiru nabal chihab.
9E entrará no reino do rei do sul, mas voltará para a sua terra.
9Nak acak xnumeß cuib oxib chihab, li cuanqueb saß li norte teßxic saß li sur ut teßxyal numtâc saß xbêneb, abanan incßaß teßrûk. Teßsukßîk cuißchic saß lix tenamiteb.
10Mas seus filhos intervirão, e reunirão uma multidão de grandes forças; a qual avançará, e inundará, e passará para adiante; e, voltando, levará a guerra até a sua fortaleza.
10Abanan eb li ralal xcßajol lix reyeb li cuanqueb saß li norte, kßaxal cuißchic teßjoskßok ut teßxtiquib xcauresinquil ribeb re pletic. Teßxchßutub nabaleb lix soldado ut teßxic cuißchic chi pletic. Chanchanakeb jun li nimaß nak teßoc ut tâcuânk cuißchic jun nimla plêt nak teßxyal numtâc saß xbêneb li cuanqueb saß li sur.
11Então o rei do sul se exasperará, e sairá, e pelejará contra ele, contra o rei do norte; este porá em campo grande multidão, e a multidão será entregue na mão daquele.
11Cßajoß nak tâjoskßok li rey li cuan saß li sur. Aßan tâêlk chak saß lix naßaj ut tâpletik riqßuineb li cuanqueb saß li norte. Ut chixjunileb li qßuila okßob chi soldado re li norte teßtßanekß saß rukßeb li cuanqueb saß li sur.
12E a multidão será levada, e o coração dele se exaltará; mas, ainda que derrubará miríades, não prevalecerá.
12Ut kßaxal cuißchic tixnimobresi rib li rey li cuan saß li sur nak tânumtâk saß xbêneb li cuanqueb saß li norte xban nak târêchaniheb. Ut tixqßueheb nabal chi camsîc. Abanan incßaß chic najt tâcuânk saß lix cuanquil.
13Porque o rei do norte tornará, e porá em campo uma multidão maior do que a primeira; e ao cabo de tempos, isto é, de anos, avançará com grande exército e abundantes provisões.
13Mokon chic li rey li cuan saß li norte tixchßutubeb ut tixcauresiheb lix soldado ut kßaxal cuißchic nabal chiru li queßpletic junxil. Nak tâcuulak xkßehil tâxic cuißchic saß li sur riqßuin lix qßuila soldado ut cuânk lix châbil cßanjelebâl re pletic.
14E, naqueles tempos, muitos se levantarão contra o rei do sul; e os violentos dentre o teu povo se levantarão para cumprir a visão, mas eles cairão.
14Ut nabaleb li tenamit teßxjunaji ribeb riqßuineb li cuanqueb saß li norte re nak teßnumtâk saß xbêneb li cuanqueb saß li sur. Ut cuânkeb ajcuiß li cuînk li incßaß useb xnaßleb saß xyânkeb laj Israel. Eb aßan teßxjunaji ribeb riqßuineb li cuanqueb saß li norte joß quicßutbesîc châcuu saß li visión. Abanan eb aßan incßaß ajcuiß teßxcuy saß rukßeb li cuanqueb saß li sur.
15Assim virá o rei do norte, e levantará baluartes, e tomará uma cidade bem fortificada; e as forças do sul não poderão resistir, nem o seu povo escolhido, pois não haverá força para resistir.
15Tojoßnak li rey li cuan saß li norte tixchap jun li tenamit cau rib chi pletic ut tixsut saß tzßac re xrambaleb. Ut incßaß chic teßxcuy pletic li soldado re li sur, usta kßaxal cauhak ribeb.
16O que, porém, há de vir contra ele fará o que lhe aprouver, e ninguém poderá resistir diante dele; ele se fincará na terra gloriosa, tendo-a inteiramente sob seu poder.
16Ut li rey li cuan saß li norte tixbânu li cßaßru naraj riqßuineb. Ut tâcanâk saß li châbil naßajej yechißinbil reheb laj Israel ut chixjunil tâcanâk saß rukß aßan ut mâ ani târûk tâcolok reheb.
17E firmará o propósito de vir com toda a força do seu reino, e entrará em acordo com ele, e lhe dará a filha de mulheres, para ele a corromper; ela, porém, não subsistirá, nem será para ele.
17Ut li rey li cuan saß li norte tixtiquib xcßûbanquil chanru nak tixchapeb li cuanqueb saß li sur. Joßcan nak tixbânu jun li contrato riqßuineb re tânumtâk saß xbêneb. Ut tixsumub jun lix rabin riqßuin li rey li cuan saß li sur, abanan incßaß us tâêlk chiru li tixcßoxla xbânunquil xban nak lix rabin incßaß tâoquênk chirix lix yucuaß.
18Depois disso virará o seu rosto para as ilhas, e tomará muitas; mas um príncipe fará cessar o seu opróbrio contra ele, e ainda fará recair sobre ele o seu opróbrio.
18Mokon chic li rey li cuan saß li norte tixyal xkße chi numtâc saß xbêneb li tenamit cuanqueb chire li nimla palau ut târêchani nabal. Abanan jun cuînk nim xcuanquil tixcuy pletic riqßuin ut tixcut xxutân li rey li cuan saß li norte nak tânumtâk saß xbêneb.
19Virará então o seu rosto para as fortalezas da sua própria terra, mas tropeçará, e cairá, e não será achado.
19Ut li rey li cuan saß li norte tâêlelik chiru ut yôk raj chi sukßîc saß lix tenamit. Abanan tâcuânk xchßaßajquilal saß be ut incßaß tâcuulak.
20Então no seu lugar se levantará quem fará passar um exator de tributo pela glória do reino; mas dentro de poucos dias será quebrantado, e isto sem ira e sem batalha.
20Ut li jun li tâoc chokß rêkaj tixtaklaheb laj titzßol toj saß lix tenamiteb laj Israel re nak tâbiomokß. Ut incßaß najt tâcuânk saß xcuanquil xban nak tâcamsîk abanan moco saß plêt ta tâcamsîk.
21Depois se levantará em seu lugar um homem vil, ao qual não tinham dado a majestade real; mas ele virá caladamente, e tomará o reino com lisonja.
21Li jun chic li tâoc chokß rey, aßan jun cuînk kßaxal yibru xnaßleb ut mâcuaß xcomoneb li nequeßoc chokß rey. Aßan tâoc chokß rey xban nak tixbalakßiheb li tenamit ut tixmuk chiruheb li cßaßru cuan saß xcßaßux.
22E as forças inundantes serão varridas de diante dele, e serão quebrantadas, como também o príncipe do pacto.
22Li ani teßxyal numtâc saß xbên, teßsachekß. Chanchan tâchâlk butß saß xbêneb nak tixsacheb. Li cuînk aßan tixsach ru li jun li quibânun re li contrato riqßuin.
23E, depois de feita com ele a aliança, usará de engano; e subirá, e se tornará forte com pouca gente.
23Nak acak xeßxbânu li contrato riqßuin, tixbalakßiheb. Kßaxal cuißchic tânimânk xcuanquil usta moco nim ta lix tenamit.
24Virá também em tempo de segurança sobre os lugares mais férteis da província; e fará o que nunca fizeram seus pais, nem os pais de seus pais; espalhará entre eles a presa, os despojos e os bens; e maquinará os seus projetos contra as fortalezas, mas por certo tempo.
24Chi mâcßaß saß xchßôleb li tenamit li cuanqueb saß xyâlal, li cuînk aßan tâoc saß eb li châbil naßajej. Ut tixbânu li mâ jun sut queßxbânu lix xeßtônil yucuaß saß eb li tenamit aßan. Tixchap lix biomal ut tixjeqßui saß xyânkeb li nequeßtâken re. Us tâêlk nak tixchap li nînki tenamit abanan incßaß najt tâcuânk saß cuanquil.
25E suscitará a sua força e a sua coragem contra o rei do sul com um grande exército; e o rei do sul sairá � guerra com um grande e mui poderoso exército, mas não subsistirá, pois maquinarão projetos contra ele.
25Târecßa nak cauhak chic rib ut nimak chic xcuanquil li rey li cuan saß li norte. Tâxic chi pletic riqßuineb li cuanqueb saß li sur. Usta kßaxal nabaleb li soldado li cuanqueb saß li sur, abanan incßaß ajcuiß teßxcuy pletic xban nak cuanqueb saß li sur li teßxbalakßi lix reyeb ut teßxcßayi lix tenamiteb reheb li cuanqueb saß li norte.
26E os que comerem os seus manjares o quebrantarão; e o exército dele será varrido por uma inundação, e cairão muitos traspassados.
26Aßaneb ajcuiß li nequeßcuaßac saß mêx rochben li rey li teßcßûbânk re chanru nak teßxsach ru lix cuanquil. Nabaleb lix soldado teßcamsîk ut nabaleb teßêlelik.
27Também estes dois reis terão o coração atento para fazerem o mal, e assentados � mesma mesa falarão a mentira; esta, porém, não prosperará, porque ainda virá o fim no tempo determinado.
27Li cuib chi rey teßcßojlâk chi cuaßac saß jun li mêx, abanan junes raylal teßxcßoxla xbânunquil chi ribileb rib. Junes ticßtiß teßxye chi ribileb rib. Ut mâ jun reheb târûk tixbânu li cßaßru tixcßoxla xbânunquil xban nak toj mâjiß nacuulac xkßehil.
28Então tornará para a sua terra com muitos bens; e o seu coração será contra o santo pacto; e fará o que lhe aprouver, e tornará para a sua terra.
28Ut li rey li cuan saß li norte tâsukßîk cuißchic saß lix tenamit ut tixcßam nabal li biomal riqßuin li tixmakß chiruheb li cuanqueb saß li sur. Ut xicß târil li contrato li quixbânu li Dios riqßuineb laj Israel. Ut tixbânu li joß qßuial târaj aßan nak yôk chi sukßîc saß xtenamit.
29No tempo determinado voltará, e entrará no sul; mas não sucederá desta vez como na primeira.
29Nak tâcuulak xkßehil li ac yebil, tâxic cuißchic saß li sur chi pletic. Abanan saß li plêt aßan incßaß us tâêlk.
30Porque virão contra ele navios de Quitim, que lhe causarão tristeza; por isso voltará, e se indignará contra o santo pacto, e fará como lhe aprouver. Voltará e atenderá aos que tiverem abandonado o santo pacto.
30Moco joß ta nak queßpletic xbên cua xban nak nabaleb li soldado teßchâlk Quitim saß li nînki jucub re pletic ut teßxram xbeheb chiruheb. Ut mâcßajoß nak teßxucuak ut teßsukßîk cuißchic saß lix tenamiteb. Ut li rey kßaxal cuißchic xicß târileb laj Israel lix tenamit li Dios. Cuanqueb laj Israel teßxtzßektâna li santil contrato ut teßkßaxônk saß xyânkeb li cuanqueb saß li norte. Ut aßanakeb chic teßqßuehok xnaßleb li rey re xbânunquil li incßaß us.
31E estarão ao lado dele forças que profanarão o santuário, isto é, a fortaleza, e tirarão o holocausto contínuo, estabelecendo a abominação desoladora.
31Ut eb li soldado teßxmux ru lix Templo li Dios joß ajcuiß li tzßac li sutsu cuiß. Ut tâqßuehekß aran saß li templo li kßaxal xiu xiu rilbal. Ut incßaß chic teßrûk teßmayejak saß li templo rajlal cutan lix tenamit li Dios.
32Ainda aos violadores do pacto ele perverterá com lisonjas; mas o povo que conhece ao seu Deus se tornará forte, e fará proezas.
32Ut li rey li cuan saß li norte tixbalakßiheb laj Israel li ac queßxtzßektâna li santil contrato ut eb aßan teßoquênk chirix. Abanan li tzßakal xtenamit li Dios teßxcacuubresi ribeb chixcolbal ribeb chiru li rey.
33Os entendidos entre o povo ensinarão a muitos; todavia por muitos dias cairão pela espada e pelo fogo, pelo cativeiro e pelo despojo.
33Eb li cuanqueb xnaßleb saß xyânkeb laj Israel teßxchßolob lix yâlal chiruheb nabal. Abanan cuan teßcamsîk riqßuin chßîchß, cuan teßcßatekß, cuan teßelkßâk cßaßru reheb, ut cuan teßchapekß ut teßcßamekß saß jalan naßajej. Abanan incßaß najt teßrahobtesîk.
34Mas, caindo eles, serão ajudados com pequeno socorro; muitos, porém, se ajuntarão a eles com lisonjas.
34Nak yôkeb chixcßulbal li raylal, cuan junjûnk teßtenkßânk reheb ut cuânkeb ajcuiß nabal li teßxjunaji rib riqßuineb re xtenkßanquileb chi pletic yal xban nak cuan cßaßru teßraj teßrêchani.
35Alguns dos entendidos cairão para serem acrisolados, purificados e embranquecidos, até o fim do tempo; pois isso ainda será para o tempo determinado.
35Ut cuanqueb ajcuiß saß xyânkeb li nequeßqßuehoc naßleb saß li tenamit teßcamsîk. Tâcßulmânk chi joßcan yal re xtenkßanquileb li jun chßol chic ut re ajcuiß nak tâcßutûnk li ani tzßakal tîc xchßôl saß xyânkeb re nak tzßakalakeb re ru nak tâcuulak xkßehil nak târakekß li raylal li yôqueb chixcßulbal joß yebil chak xban li Dios.
36e o rei fará conforme lhe aprouver; exaltar-se-á, e se engrandecerá sobre todo deus, e contra o Deus dos deuses falará coisas espantosas; e será próspero, até que se cumpra a indignação: pois aquilo que está determinado será feito.
36Li rey li cuan saß li norte tixbânu li cßaßru târaj. Tixnimobresi rib ut tixye nak aßan kßaxal nim xcuanquil chiru yalak cßaßru chi diosil. Ut tixye ajcuiß nak aßan kßaxal nim xcuanquil chiru li tzßakal Dios. Ut chixjunil us tâêlk chiru toj tâcuulak xkßehil nak li Dios tixqßue chixtojbal rix lix mâc xban nak ac chßolchßo nak joßcan tâcßulmânk.
37E não terá respeito aos deuses de seus pais, nem ao amado das mulheres, nem a qualquer outro deus; pois sobre tudo se engrandecerá.
37Li rey li cuan saß li norte tixtzßektânaheb lix dioseb lix xeßtônil yucuaß ut tixtzßektâna ajcuiß li dios li nequeßxlokßoni li ixk. Mâ jun li dios tixqßue xcuanquil xban nak tixcßoxla nak caßaj cuiß aßan li kßaxal nim xcuanquil saß xbêneb chixjunileb.
38Mas em seu lugar honrará ao deus das fortalezas; e a um deus a quem seus pais não conheceram, ele o honrará com ouro e com prata, com pedras preciosas e com coisas agradáveis.
38Aßan tixlokßoni jun li jalanil dios li mâ jun cua queßxlokßoni lix xeßtônil yucuaß xban nak aßan tixcßoxla nak li dios aßan tâqßuehok xmetzßêuheb saß li plêt. Tixmayeja chiru li dios aßan li oro, li plata, li tertôquil pec ut li cßaßak chic re ru terto xtzßak.
39E haver-se-á com os castelos fortes com o auxílio dum deus estranho; aos que o reconhecerem, multiplicará a glória; e os fará reinar sobre muitos, e lhes repartirá a terra por preço.
39Ut eb li nequeßxlokßoni li jalanil dios aßan, aßaneb li teßxakabâk xban li rey re nak teßxcol rix lix naßaj ut tixqßue xlokßaleb li nequeßxcanab rib rubel xcuanquil. Tixqßueheb xcuanquil ut tixjeqßui li chßochß reheb chokß xkßajcâmunquileb.
40Ora, no fim do tempo, o rei do sul lutará com ele; e o rei do norte virá como turbilhão contra ele, com carros e cavaleiros, e com muitos navios; e entrará nos países, e os inundará, e passará para adiante.
40Nak acak cuulac re rosoßjic lix cuanquil li rey li cuan saß li norte, li rey li cuan saß li sur tâxic chi pletic riqßuin. Chanchan xmetzßêu li câk-sut-ikß nak eb li soldado li teßchâlk saß li norte teßoc chi pletic. Riqßuin xnimal xcuanquileb teßpletik riqßuin lix cacuây ut lix carruaje ut lix jucub. Chanchan li butß nak naxhel rib saß li chßochß nak teßnumtâk saß xbêneb nabal chi tenamit.
41Entrará na terra gloriosa, e dezenas de milhares cairão; mas da sua mão escaparão estes: Edom e Moabe, e as primícias dos filhos de Amom.
41Nak yôkeb chi xic saß li sur, li soldado li teßchâlk saß li norte teßoc saß nabal chi tenamit chi pletic. Ut teßoc aran Israel saß li naßajej yechißinbil reheb lix tenamit li Dios. Ut teßxcamsi nabaleb laj Israel. Abanan eb li tenamit Edom ut Moab ut lix qßuialeb li ralal xcßajol laj Amón teßxcol ribeb chiruheb.
42E estenderá a sua mão contra os paises; e a terra do Egito não escapará.
42Nabaleb chic li tenamit teßoc cuiß chi pletic ut incßaß teßxcuy xcolbaleb rib chiruheb li soldado li teßchâlk saß li norte. Ut chi moco eb laj Egipto târûk teßxcol rib chiruheb.
43Apoderar-se-á dos tesouros de ouro e de prata, e de todas as coisas preciosas do Egito; os líbios e os etíopes o seguirão.
43Ut eb li soldado li teßchâlk saß li norte teßxmakß chixjunil lix biomaleb laj Egipto, joß lix oro ut lix plata ut li cßaßak chic re ru terto xtzßak. Ut teßnumtâk ajcuiß saß xbêneb li tenamit Libia ut Etiopía.
44Mas os rumores do oriente e do norte o espantarão; e ele sairá com grande furor, para destruir e extirpar a muitos.
44Ut chirix aßan tâcuulak esil riqßuin li rey li cuan saß li norte. Li esil aßan tâchâlk chak saß li este ut saß li norte. Nak târabi cßajoß nak tâoc xcßaßux xban. Ut cßajoß nak tâchâlk xjoskßil ut tâxic chixcamsinquil nabal li tenamit ut chixsachbaleb ru.Tixyîb lix muhebâl saß xyânkeb li cuib chi palau nachß riqßuin li tzûl bar cuan cuiß lix Templo li Kâcuaß. Ut tâcuulak xkßehil nak tâosokß li rey. Ut aran tâcâmk ut mâ ani chic tâtenkßânk re.
45E armará as tendas do seu palácio entre o mar grande e o glorioso monte santo; contudo virá ao seu fim, e não haverá quem o socorra.
45Tixyîb lix muhebâl saß xyânkeb li cuib chi palau nachß riqßuin li tzûl bar cuan cuiß lix Templo li Kâcuaß. Ut tâcuulak xkßehil nak tâosokß li rey. Ut aran tâcâmk ut mâ ani chic tâtenkßânk re.