Portuguese: Almeida Atualizada

Kekchi

Proverbs

6

1Filho meu, se ficaste por fiador do teu próximo, se te empenhaste por um estranho,
1Ex cualal incßajol, cui lâex xecßûluban saß êbên xtojbal lix cßas lê ras êrîtzßin cui aßan incßaß tixtoj, malaj ut têsume xtojbal lix cßas junak incßaß nequenau ru,
2estás enredado pelos teus lábios; estás preso pelas palavras da tua boca.
2yôquex chixbokbal raylal saß êbên. Êjunes yôquex chixqßuebal êrib saß chßaßajquilal.
3Faze pois isto agora, filho meu, e livra-te, pois já caíste nas mãos do teu próximo; vai, humilha-te, e importuna o teu próximo;
3Ex cualal incßajol, cui lâex xeqßue êrib saß chßaßajquilal, chenauhak xcolbal êrib chiruheb lê ras êrîtzßin li xesume oquênc chirix. Checubsihak êrib, ut yehomak re nak incßaß tixqßue saß êbên xtojbal lix cßas.
4não dês sono aos teus olhos, nem adormecimento �s tuas pálpebras;
4Mêcanab êrib. Yîbomak ru lê chßaßajquilal. Mexcuar. Yîbomak ban ru chi junpât.
5livra-te como a gazela da mão do caçador, e como a ave da mão do passarinheiro.
5Chenauhak xcolbal êrib chiruheb li cristian aßin joß nak naxcol rib li quej chiruheb laj yô. Chenauhak xcolbal êrib joß nak li xul li naxicßan naxcol rib chiru li raßal.
6Vai ter com a formiga, ó preguiçoso, considera os seus caminhos, e sê sábio;
6Ilomakeb li sânc, lâex li incßaß nacuulac chêru cßanjelac. Qßuehomak retal li cßaßru nequeßxbânu ut tzolomak êrib riqßuineb.
7a qual, não tendo chefe, nem superintendente, nem governador,
7Eb li sânc mâ ani nataklan reheb chi moco cuan ta junak ani nayehoc reheb cßaßru teßxbânu.
8no verão faz a provisão do seu mantimento, e ajunta o seu alimento no tempo da ceifa.
8Abanan chiru li sakßehil nequeßxsicß lix tzacaêmk nak yô li kßoloc ut nequeßxchßutub re teßxxoc.
9o preguiçoso, até quando ficarás deitador? quando te levantarás do teu sono?
9Ut lâex li incßaß nequeraj cßanjelac, ¿jokße têcanab li cuârc? ¿Ma incßaß texcuaclîk? ¿Ma junelic yocyôkex?
10um pouco para dormir, um pouco para toscanejar, um pouco para cruzar as mãos em repouso;
10Lâex nequeye: —Chocuârk cuan chic junpâtak, chanquex. Ut kßalkßo êrukß saß êrochoch ut yôquex chi hilânc chi mâcßaß êcßaßux.
11assim te sobrevirá a tua pobreza como um ladrão, e a tua necessidade como um homem armado.
11Mâcßaß saß êchßôl nak tâchâlk li nebaßil saß êbên. Tâchâlk joß nak nachal laj êlkß cuan xchßîchß saß rukß.
12O homem vil, o homem iníquo, anda com a perversidade na boca,
12Eb li incßaß useb xnaßleb mâcßaß nequeßoc cuiß. Junes ticßtißic nequeßxbânu.
13pisca os olhos, faz sinais com os pés, e acena com os dedos;
13Nequeßxmutzß lix nakßeb ru re xyebal cßaßru nequeßraj. Ut nequeßrecßasi li rokeb ut li rukßeb re xcßutbal li cßaßru nequeßraj.
14perversidade há no seu coração; todo o tempo maquina o mal; anda semeando contendas.
14Junes mâusilal cuan saß xchßôleb. Junelic yôqueb xcßoxlanquil li mâusilal. Junes ticoc plêt nequeßxbânu.
15Pelo que a sua destruição virá repentinamente; subitamente será quebrantado, sem que haja cura.
15Joßcan nak tâchâlk raylal saß xbêneb chi mâcßaß saß xchßôleb. Ut saß junpât teßsachekß ruheb. Incßaß chic teßcolekß.
16Há seis coisas que o Senhor detesta; sim, há sete que ele abomina:
16Cuan cuukub li naßleb li incßaß nacuulac chiru li Dios. Aßan eb aßin:
17olhos altivos, língua mentirosa, e mãos que derramam sangue inocente;
17li ani naxnimobresi rib ut li ani naticßtißic, ut li ani naxcamsi ras rîtzßin chi mâcßaß xmâc,
18coração que maquina projetos iníquos, pés que se apressam a correr para o mal;
18li ani naxcßoxla chanru nak tixbânu li mâusilal, ut li ani nacuulac chiru xbânunquil li incßaß us,
19testemunha falsa que profere mentiras, e o que semeia contendas entre irmãos.
19li ani nakßaban ut li ani nayoßoban pletic saß xyânkeb li ras rîtzßin.
20Filho meu, guarda o mandamento de, teu pai, e não abandones a instrução de tua mãe;
20Ex cualal incßajol, cheqßuehak saß êchßôl lê kßusbal li nequeßxqßue lê naß êyucuaß. Mêtzßektâna li naßleb nequeßxqßue.
21ata-os perpetuamente ao teu coração, e pendura-os ao teu pescoço.
21Junelic cuânk saß êchßôl lê chakßrabinquil ut mêcanab xbânunquil.
22Quando caminhares, isso te guiará; quando te deitares, te guardará; quando acordares, falará contigo.
22Aßan tâberesînk êre nak yôkex chi bêc. Ut aßan tâcolok êre nak yôkex chi cuârc. Ut nak texcuaclîk, aßan tixcßut chêru cßaßru têbânu.
23Porque o mandamento é uma lâmpada, e a instrução uma luz; e as repreensões da disciplina são o caminho da vida,
23Relic chi yâl nak li kachakßrabinquil ut li katijbal aßan naxcutanobresi li kacßaßux. Li kakßusbal naxqßue kanaßleb re nak takanau chanru nak tocuânk.
24para te guardarem da mulher má, e das lisonjas da língua da adúltera.
24Cui nequeqßue saß êchßôl lê kßusbal, tênau xcolbal êrib chiruheb li ixk li incßaß useb xnaßleb, li nequeßkßunbesin riqßuin châbil âtin.
25Não cobices no teu coração a sua formosura, nem te deixes prender pelos seus olhares.
25Mêra ruheb li ixk aßan yal xban lix chßinaßusaleb. Ut mêqßue êrib chixbalakßiheb yal xban li rilobâleb.
26Porque o preço da prostituta é apenas um bocado de pão, mas a adúltera anda � caça da própria vida do homem.
26Li cuînk li naxic chixsicßbaleb li ixk li nequeßxcßayi rib, naxsach chixjunil lix tumin xban. Ut li cuînk li naxchßic rib riqßuin junak li sumsûquil ixk naxsach lix yußam.
27Pode alguém tomar fogo no seu seio, sem que os seus vestidos se queimem?
27¿Ma târûk ta biß tixqßue xam chire xchßôl li cuînk chi incßaß tâcßatk li rakß?
28Ou andará sobre as brasas sem que se queimem os seus pés?
28¿Ma târûk ta biß tâbêk saß xbên li ru xam chi incßaß tixcßat li rok?
29Assim será o que entrar � mulher do seu proximo; não ficará inocente quem a tocar.
29Joßcan ajcuiß li cuînk li tixchßic rib riqßuin rixakil li ras rîtzßin. Ac chßolchßo nak tixtoj xmâc.
30Não é desprezado o ladrão, mesmo quando furta para saciar a fome?
30Li ani na-elkßac xban xtzßocajic incßaß natzßektânâc.
31E, se for apanhado, pagará sete vezes tanto, dando até todos os bens de sua casa.
31Abanan cui tâtaßekß chi elkßac tento nak tixkßaxtesi rêkaj. Cuukub sut chic xqßuial li rêkaj tixqßue, usta tento nak tixkßaxtesi chixjunil li cßaßru cuan re.
32O que adultera com uma mulher é falto de entendimento; destrói-se a si mesmo, quem assim procede.
32Li ani naxchßic rib riqßuin junak sumsu, aßan mâcßaß xnaßleb. Li jun aßan naxsach rib xjunes.
33Receberá feridas e ignomínia, e o seu opróbrio nunca se apagará;
33Kßaxal ra tixcßul. Mâ ani târahok re ut xutânal tixcßul chi junelic.
34porque o ciúme enfurece ao marido, que de maneira nenhuma poupará no dia da vingança.
34Li cuînk li yô xjoskßil xban xcakal xchßôl, mâ jokße târil xtokßobâl ru li tâmâcobk chiru.Incßaß tâcßojlâk xchßôl usta li cuînk li cuan xmâc târaj tixyîb ru li chßaßajquilal. Chi moco tâcßojlâk xchßôl cui tâsihîk nabalak cßaßru re.
35Não aceitará resgate algum, nem se aplacará, ainda que multipliques os presentes.
35Incßaß tâcßojlâk xchßôl usta li cuînk li cuan xmâc târaj tixyîb ru li chßaßajquilal. Chi moco tâcßojlâk xchßôl cui tâsihîk nabalak cßaßru re.