1Мудрая жена устроит дом свой, а глупая разрушит его своими руками.
1Ang tagsatagsa ka manggialamon nga babaye magatukod sa iyang balay; Apan ang buangbuang magaguba niana uban sa iyang mga kamot.
2Идущий прямым путем боится Господа; но чьи пути кривы, тот небрежет о Нем.
2Kadtong nagalakat sa iyang pagkatul-id nahadlok kang Jehova; Apan kadtong sukwahi sa iyang dalan nagatamay kaniya.
3В устах глупого – бич гордости; уста же мудрых охраняют их.
3Diha sa baba sa buangbuang mao ang usa ka bunal alang sa iyang pagkamapahitas-on; Apan ang mga ngabil sa manggialamon magabantay kanila.
4Где нет волов, там ясли пусты; а много прибыли от силы волов.
4Sa dapit diin walay mga vaca, ang pasungan mahinlo; Apan ang dakung abut pinaagi sa kusog sa vaca.
5Верный свидетель не лжет, а свидетель ложный наговорит много лжи.
5Ang usa ka matinumanon nga saksi dili mobakak; Apan ang bakakon nga saksi magapamulong ug mga bakak.
6Распутный ищет мудрости, и не находит; а для разумного знание легко.
6Ang usa ka mayubiton magapangita sa kaalam ug dilimakakaplag niini; Apan ang kahibalo masayon alang kaniya nga may salabutan.
7Отойди от человека глупого, у которого ты не замечаешь разумных уст.
7Lakaw ngadto sa atubangan sa usa ka tawong buangbuang, Ug ikaw dili makakaplag diha kaniya sa mga ngabil sa kahibalo.
8Мудрость разумного – знание пути своего, глупость же безрассудных – заблуждение.
8Ang kaalam sa buotan mao ang pagsabut sa iyang dalan; Apan ang binuang sa mga buangbuang mao ang paglimbong.
9Глупые смеются над грехом, а посреди праведных - благоволение.
9Ang mga buang magatiaw-tiaw lamang sa halad-tungod-sa-sala; Apan sa taliwala sa mga matarung adunay maayong kabubut-on.
10Сердце знает горе души своей, и в радость его не вмешается чужой.
10Ang kasingkasing mahibalo sa iyang kaugalingong kapaitan; Ug walay usa ka dumuloong nga moambit sa kalipay niini.
11Дом беззаконных разорится, а жилище праведных процветет.
11Ang balay sa tawong dautan pagagun-obon; Apan ang balong-balong sa matarung pagapauswagon.
12Есть пути, которые кажутся человеку прямыми; но конец их – путь к смерти.
12Adunay usa ka dalan nga daw matarung alang sa usa ka tawo; Apan ang katapusan niana mao ang mga dalan sa kamatayon.
13И при смехе иногда болит сердце, и концом радости бывает печаль.
13Bisan diha sa pagkatawa ang kasingkasing magamasulub-on; Ug ang katapusan sa kalipay mao ang kagul-anan.
14Человек с развращенным сердцем насытится от путей своих, и добрый – от своих.
14Ang nagabalik sa pagpakasala sa kasingkasing pagapun-on uban sa iyang kaugalingong mga paagi; Ug ang usa ka maayong tawo matagbaw gikan sa iyang kaugalingon.
15Глупый верит всякому слову, благоразумный же внимателен к путямсвоим.
15Ang walay-pagtagad motoo sa tagsatagsa ka pulong; Apan ang mabinantayon nga tawo magatan-aw pag-ayo sa iyang paglakaw.
16Мудрый боится и удаляется от зла, а глупый раздражителен исамонадеян.
16Ang usa ka tawong manggialamon mahadlok, ug magapahilayo gikan sa dautan; Apan ang buang mapangahason sa iyang kaugalingon nga may pagdaut ug siya masaligon.
17Вспыльчивый может сделать глупость; но человек, умышленно делающий зло, ненавистен.
17Siya nga dili masuko magahimo sa kabuangan; Ug ang usa ka tawo nga dautan ug mga paagi ginadumtan.
18Невежды получают в удел себе глупость, а благоразумные увенчаются знанием.
18Ang walay-pagtagad makapanunod sa binuang; Apan ang mga buotan pagapurongpurongan sa kahibalo.
19Преклонятся злые пред добрыми и нечестивые – у ворот праведника.
19Ang tawong dautan moyukbo sa atubangan sa maayo; Ug ang dautan, diha sa mga ganghaan sa matarung.
20Бедный ненавидим бывает даже близким своим, а у богатого много друзей.
20Ang kabus ginadumtan bisan sa iyang kaugalingong silingan; Apan ang dato may daghang mga higala.
21Кто презирает ближнего своего, тот грешит; а кто милосерд к бедным, тот блажен.
21Kadtong nagatamay sa iyang isigkatawo nagapakasala; Apan kadtong may kalooy sa ka bus, malipayon siya.
22Не заблуждаются ли умышляющие зло? но милость и верность у благомыслящих.
22Wala ba mangasayup kadtong nagamugna ug dautan? Apan ang puangod ug kamatuoran anaa kanila nga nagamugna ug maayo.
23От всякого труда есть прибыль, а от пустословия только ущерб.
23Diha sa tanang buhat adunay bunga; Apan ang sulti sa mga ngabil nagapadulong lamang ngadto sa kawalad-on nga tuman.
24Венец мудрых – богатство их, а глупость невежд глупость и есть .
24Ang purongpurong sa mga manggialamon mao ang ilang mga bahandi; Apan ang binuang sa mga buang mao lamang ang kabuangan.
25Верный свидетель спасает души, а лживый наговорит много лжи.
25Ang matuod nga saksi nagaluwas ug mga kalag; Apan kadtong nagapamulong sa kabakakan nagalimbong.
26В страхе пред Господом – надежда твердая, и сынам Своим Он прибежище.
26Diha sa pagkahadlok kang Jehova mao ang malig-on nga pagsalig; Ug ang iyang mga anak adunay usa ka dapit nga dalangpanan.
27Страх Господень – источник жизни, удаляющий от сетей смерти.
27Ang pagkahadlok kang Jehova maoy usa ka tuburan sa kinabuhi, Aron nga ang tawo makalikay gikan sa mga lit-ag sa kamatayon.
28Во множестве народа – величие царя, а при малолюдстве народа беда государю.
28Diha sa panon sa katawohan anaa ang himaya sa hari; Apan diha sa kawalad-on sa katawohan anaa ang kalaglagan sa principe.
29У терпеливого человека много разума, а раздражительный выказывает глупость.
29Kadtong mahinay nga masuko may dakung salabutan; Apan kadtong madali-dalion sa espiritu nagabayaw sa kabuangan.
30Кроткое сердце – жизнь для тела, а зависть - гниль для костей.
30Ang usa ka malinawong kasingkasing maoy kinabuhi sa unod; Apan ang kasina mao ang pagkadunot sa kabukogan.
31Кто теснит бедного, тот хулит Творца его; чтущий же Его благотворит нуждающемуся.
31Kadtong nagadagmal sa kabus nagatamay sa iyang Magbubuhat; Apan kadtong may kalooy sa hangul nagatahud kaniya,
32За зло свое нечестивый будет отвергнут, а праведный и при смерти своей имеет надежду.
32Ang dautan giunlod ngadto sa kahiladman tungod sa iyang buhat nga dautan; Apan ang matarung may usa ka dalangpanan sa iyang kamatayon.
33Мудрость почиет в сердце разумного, и среди глупых дает знать о себе.
33Ang kaalam magapuyo diha sa kasingkasing niadtong may salabutan; Apan kadtong anaa sa sulod sa mga buang mapadayag sa iyang kaugalingon .
34Праведность возвышает народ, а беззаконие – бесчестие народов.
34Ang pagkamatarung nagabayaw sa usa ka nasud; Apan ang sala maoy usa ka kaulawan sa bisan unsang katawohan.
35Благоволение царя – к рабу разумному, а гнев его – против того, кто позорит его.
35Ang kalooy sa hari anaa sa usa ka sulogoon nga nagabuhat sa pagkamaalamon; Apan ang iyang kaligutgut anaa batok niadtong nagapakaulaw.