1Доброе имя лучше большого богатства, и добрая слава лучше серебра и золота.
1आदरणीय असणे हे श्रीमंत असण्यापेक्षा अधिक चांगले. चांगले नाव असणे हे सोन्या चांदीपेक्षा अधिक महत्वाचे आहे.
2Богатый и бедный встречаются друг с другом: того и другого создалГосподь.
2गरीब लोक आणि श्रीमंत लोक सारखेच असतात. सर्वांना परमेश्वरानेच निर्माण केले आहे.
3Благоразумный видит беду, и укрывается; анеопытные идут вперед, и наказываются.
3शहाण्या लोकांना संकट येताना दिसते आणि ते वाटेतून बाजूला होतात. पण मूर्ख लोक सरळ संकटात जातात आणि त्यामुळे सोसत राहातात.
4За смирением следует страх Господень, богатство и слава и жизнь.
4परमेश्वराला मान द्या आणि विनम्र राहा. नंतर तुम्हाला संपत्ती, मान आणि खरे जीवन मिळेल.
5Терны и сети на пути коварного; кто бережет душу свою, удались от них.
5वाईट लोक अनेक संकटांच्या जाळ्यात अडकले आहेत. पण जो माणूस आपल्या आत्म्याची काळजी करतो तो संकटांपासून दूर राहातो.
6Наставь юношу при начале пути его: он не уклонится от него, когда и состарится.
6लहान मुलाला जगण्याचा योग्य मार्ग लहानपणीच शिकवा. मग तो जेव्हा मोठा होईल तेव्हा त्याच मार्गांने जगेल.
7Богатый господствует над бедным, и должник делается рабомзаимодавца.
7गरीब लोक श्रीमंतांचे गुलाम असतात. जो माणूस कर्ज घेतो तो जो कर्ज देतो त्याचा गुलाम असतो.
8Сеющий неправду пожнет беду, и трости гнева его не станет.
8जो माणूस संकटे पसरवतो तो संकटांचे पीक घेतो. आणि शेवटी त्या माणसाचा नाश होईल त्याने इतरांना दिलेल्या त्रासांमुळेच त्या माणसाचा नाश होईल.
9Милосердый будет благословляем, потому что дает бедному от хлебасвоего.
9जो मनुष्य स्वखुशीने आनंदाने देतो त्याला आशीर्वाद मिळेल. कारण तो आपले अन्न गरिबांबरोबर वाटून खातो.
10Прогони кощунника, и удалится раздор, и прекратятся ссора и брань.
10जर एखादा माणूस स्वत:ला इतरांपेक्षा चांगला समजत असेल तर त्याला जबरदस्तीने जायला भाग पाडा. जेव्हा तो माणूस जाईल तेव्हा त्याच्याबरोबर संकटही जाईल. नंतर वाद आणि फुशारक्याही बंद होतील.
11Кто любит чистоту сердца, у того приятность на устах, тому царь – друг.
11जर तुम्ही शुध्द मनावर आणि प्रेमळ शब्दांवर प्रेम करीत असाल तर राजाही तुमचा मित्र होईल.
12Очи Господа охраняют знание, а слова законопреступника Онниспровергает.
12जे लोक परमेश्वराला ओळखतात त्यांच्यावर तो नजर ठेवतो आणि त्यांचे रक्षण करतो. पण जे त्याच्याविरुध्द जातात त्यांचा तो नाश करतो.
13Ленивец говорит: „лев на улице! посреди площади убьют меня!"
13आळशी माणूस म्हणतो, “मी आता कामाला जाऊ शकत नाही. बाहेर सिंह आहे आणि तो मला खाईल.”
14Глубокая пропасть – уста блудниц: на кого прогневается Господь,тот упадет туда.
14व्यभिचाराचे पाप हा एक सापळा आहे. जो माणूस या सापळ्यात अडकतो त्याच्यावर परमेश्वर खूप रागावतो.
15Глупость привязалась к сердцу юноши, но исправительная розга удалит ее от него.
15मुले मूर्खपणाच्या गोष्टी करीत असतात. पण तुम्ही जर त्यांना शिक्षा केली तर त्या गोष्टी न करायलाही ते शिकतील.
16Кто обижает бедного, чтобы умножить свое богатство, и кто дает богатому, тот обеднеет.
16या दोन गोष्टी तुम्हाला गरीब बनवतील. स्वत:ला श्रीमंत बनवण्यासाठी गरीबांना त्रास देणे आणि श्रीमंतांना नजराणे देणे.
17Приклони ухо твое, и слушай слова мудрых, и сердце твое обрати к моему знанию;
17मी काय सांगतो ते ऐका. मी तुम्हाला विद्वानांनी जे सांगितले ते शिकवतो. या शिकवणीपासून शिका.
18потому что утешительно будет, если ты будешь хранить их в сердце твоем, и они будуттакже в устах твоих.
18तुम्ही जर या म्हणी लक्षात ठेवल्या तर ते तुमच्या दृष्टीने फार चांगले होईल. तुम्ही जर हे शब्द म्हणू शकलात तर तुम्हाला त्यांची मदत होईल.
19Чтобы упование твое было на Господа, я учу тебя и сегодня, и ты помни .
19मी तुम्हाला आता या गोष्टी शिकवेन. तुम्ही परमेश्वरावर विश्वास ठेवावा अशी माझी इच्छा आहे.
20Не писал ли я тебе трижды в советах и наставлении,
20मी तुमच्यासाठी तीस म्हणी लिहिल्या. हे शब्द म्हणजे उपदेश आणि शहाणपण आहे.
21чтобы научить тебя точным словам истины, дабы ты мог передавать слова истины посылающим тебя?
21हे शब्द तुम्हाला खऱ्या आणि महत्वाच्या गोष्टी सांगतील. नंतर तुम्ही तुमच्याकडे पाठवलेल्यांना ज्यांनी तुम्हाला विचारले त्यांना तुम्ही चांगली उत्तरे देऊ शकता.
22Не будь грабителем бедного, потому что он беден, и не притесняй несчастного у ворот,
22गरिबांची चोरी करणे सोपे असते. पण ते करु नका आणि न्यायालयात या गरीब लोकांचा फायदा घेऊ नका.
23потому что Господь вступится в дело их и исхитит душу у грабителей их.
23परमेश्वर त्यांच्या बाजूला आहे. तो त्यांना साहाय्य करतो आणि त्यांच्याकडून ज्यांनी वस्तू घेतल्या त्या वस्तू तो परत घेईल.
24Не дружись с гневливым и не сообщайся с человеком вспыльчивым,
24जो खूप लवकर रागावतो त्या माणसाशी मैत्री करु नका. जो पटकन् वेडा होतो त्या माणसाजवळ जाऊ नका.
25чтобы не научиться путям его и не навлечь петли на душу твою.
25जर तुम्ही गेलात तर तुम्ही त्याच्यासारखेच व्हायला शिकाल. आणि तुमच्यावरही त्याच्यावर येतात तशीच संकटे येतील.
26Не будь из тех, которые дают руки и поручаются за долги:
26दुसऱ्याच्या कर्जासाठी जामीन राहाण्याचे वचन देऊ नका.
27если тебе нечем заплатить, то для чего доводить себя, чтобы взяли постель твою из-под тебя?
27जर तुम्ही त्याचे कर्ज फेडू शकला नाही, तर तुम्ही तुमच्या जवळचे सर्व घालवून बसाल. तुमचे झोपायचे अंथरुण तुम्ही का घालवता?
28Не передвигай межи давней, которую провели отцы твои.
28खूप पूर्वी तुमच्या पूर्वजांनी जामीन - जायदादीची आखून दिलेली रेषा पुसू नका.
29Видел ли ты человека проворного в своем деле? Он будет стоять перед царями, он не будет стоять перед простыми.
29जर एखादा माणूस त्याच्या कामात तरबेज असला तर तो राजांची चाकरी करण्यायोग्य असतो. त्याला बिनमहत्वाच्या लोकांसाठी काम करावे लागणार नाही.