1Usazvirumbidza pamusoro pezuva ramangwana; nekuti hauzivi chaungavigirwa nezuva rimwe.
1Huomispäivästä älä kersku, ethän tiedä, mitä se tuo tullessaan.
2Mumwe ngaakurumbidze, urege kuva muromo wako; Ngaave mweni, irege kuva miromo yako.
2Kiittäköön sinua toinen, ei oma suusi, vieras, ei oma kielesi.
3Ibwe rinorema, uye jecha rinorema; Asi kutsamwa kwebenzi kunokurira zvose nokurema.
3Raskas on hiekka ja painava kivi, raskainta typeryksen tuottama harmi.
4Hasha dzinokuvadza, uye kutsamwa kunokukura; Asi ndiani angamira pamberi pegodo.
4Raivo on raakaa, viha kuin tulva, mutta kuka mustasukkaisuuden torjuu?
5Kurairwa pachena kunopfuura Rudo rwakavanzwa.
5Parempi nuhdella avoimesti kuin vaieta rakkauden nimissä.
6Mavanga anotemwa neshamwari angatendwa, Asi kutsvoda komuvengi kunonyengedza.
6Rakastavan lyöntikin on rakkautta, vihamiehen suudelmakin pelkkää vihaa.
7Mweya wakaguta unotsika pasi musvi wouchi; Asi mweya une nzara unoti zvose zvinozipa kunyange zvichivava.
7Kylläinen halveksii hunajaakin, nälkäiselle karvaskin on makeaa.
8Seshiri inoburuka ichienda kure nedendere rayo, Ndizvo zvakaita munhu anofamba-famba kure napaanogara.
8Kuin lintu, joka jättää pesänsä, on ihminen, joka lähtee omilta mailtaan.
9Mafuta nezvinonhuhwira zvinofadza moyo; Ndizvo zvinoitawo kunaka koushamwari hwomunhu kunobva pakuyanana kwemweya.
9Öljy ja suitsuke ilahduttavat mielen, ystävän rakkaus on kuin tuoksuva puu.
10Usasiya shamwari yako neshamwari yababa vako; Usaenda kumba komunin'ina wako nezuva renhamo yako; Wokwako, ari pedo, anopfuura munin'ina uri kure,
10Älä hylkää ystävääsi, älä isäsi ystävää. Kun joudut pulaan, älä oitis mene veljesi luo. Parempi läheinen naapuri kuin kaukainen veli.
11Mwanakomana wangu, iva wakachenjera, ufadze moyo wangu; Kuti ndigone kupindura anondishora.
11Toimi viisaasti, poikani, isäsi iloksi: sinä olet paras vastaus solvaajilleni.
12Munhu akangwara anoona zvakaipa, ndokuvanda; Asi vasina mano vanopfuura havo, ndokuwira munjodzi.
12Kun onnettomuus uhkaa, viisas väistää, tyhmä kulkee kohti ja saa kolhut.
13Munhu anozviita rubatso kumutorwa, umutorere nguvo yake; Umuite rubatso iye akazviita rubatso kumukadzi wokumwe.
13Jos joku vierasta takaa, ota häneltä viitta ja pidä se panttina vierasta varten.
14Anoropafadza shamwari yake nenzwi guru, achifumira mangwanani, Achanzi wakatukwa pamusoro pazvo.
14Jos joku heti aamulla vuolaasti sinua siunaa, sen siunauksen takana voi olla kirous.
15Kudonha kusingaperi pazuva remvura zhinji Nomukadzi anokakavara, zvakafanana.
15Kuin katonraosta sateella tippuva vesi, sellainen on nalkuttava vaimo.
16Anoda kumudzivisa, anodzidzisa mhepo; Ruoko rwake rworudyi rwakabata mafuta.
16Helpompi pidätellä tuulta kuin häntä, kuin öljy hän lipeää otteestasi.
17Simbi inorodza simbi; Saizvozvo munhu anorodza chiso cheshamwari yake.
17Rauta rautaa hioo, ihminen hioo ihmistä.
18Ani naani anochengeta muonde, achadya zvibereko zvawo; Anochengeta tenzi wake, achakudzwa.
18Joka viikunapuutaan hoitaa, se viikunoita syö, joka herraansa hyvin palvelee, saa siitä kunniaa.
19Chiso sezvachinotarisana nechiso mumvura, Saizvozvo moyo womunhu unotarisana nomunhu.
19Veden kalvossa näet kasvosi, lähimmäisessä näet sydämesi.
20Sheori neAbhadhoni hazvitongoguti; Nameso omunhu haaguti.
20Nälkäisenä ammottaa tuonelan kita, kyltymättä himoitsevat ihmisen silmät.
21Hari yokunyausa ndeyesirivha, nevira nderendarama; Saizvozvo munhu anozikamwa nezvaanofarira.
21Hopealle sulatin, kullalle uuni, ihmisen mittana kiitos ja moite.
22Kunyange ukatswa benzi muduri nomutswi pakati pezviyo zvinotswiwa, Hupenzi hwaro hahungabvi kwariri.
22Survo hullua huhmaressa, survimella kivien seassa: ei erkane hänestä hänen hulluutensa.
23Shingaira uzive chimiro chamakwai ako; Uchengete zvakanaka mapoka ako.
23Pidä hyvää huolta lampaistasi, valvo, miten vuohikarjasi voi,
24nekuti fuma haigari nokusingaperi; Ko korona inogara kusvikira kumarudzi ose here?
24sillä rikkaus ei kestä ikuisesti eikä valta säily polvesta polveen.
25Uswa hunoenda bumhudza ndokubuda, Nemiriwo yamakomo inovunganidzwa.
25Kun heinä on korjattu ja odelma nousee, kun vuorilta on koottu vihanta ruoho,
26Makwayana anokuvigira zvokufuka zvako, Uye mbudzi ndiwo mutengo weminda.
26silloin ostat karitsoilla itsellesi vaatteet, myyt pukit ja hankit uuden pellon,
27Mukaka wembudzi ucharingana zvokudya zvako, nezvokudya zveimba yako, Nokuraramisa varandasikana vako.
27silloin saat kyllälti vuohenmaitoa, sillä ravitset koko perheesi, siitä saavat ravintonsa orjattaresi.