1Magac wanaagsan baa laga doortaa maal badan, Oo nimcana waa ka wanaagsan tahay lacag iyo dahab.
1La buona riputazione è da preferirsi alle molte ricchezze; e la stima, all’argento e all’oro.
2Taajirka iyo miskiinku way wada kulmaan, Oo Rabbigu waa kii kulligood sameeyey.
2Il ricco e il povero s’incontrano; l’Eterno li ha fatti tutti e due.
3Ninkii miyir lahu sharkuu arkaa, wuuna dhuuntaa, Laakiinse garaadlaawayaashu way iska sii maraan, waana la taqsiiraa.
3L’uomo accorto vede venire il male, e si nasconde; ma i semplici tirano innanzi, e ne portan la pena.
4Is-hoosaysiinta iyo Rabbiga ka cabsashadiisa abaalgudkoodu Waxaa weeyaan hodantinimo iyo sharaf iyo nolol.
4Il frutto dell’umiltà e del timor dell’Eterno è ricchezza e gloria e vita.
5Qodxan iyo dabinnaba waxay yaalliin jidka ninka qalloocan, Laakiinse kii naftiisa dhawraa waa ka fogaan doonaa iyaga.
5Spine e lacci sono sulla via del perverso; chi ha cura dell’anima sua se ne tien lontano.
6Ilmo u rabbee siduu ku socon lahaa, Oo isna xataa markuu gaboobo kama leexan doono.
6Inculca al fanciullo la condotta che deve tenere; anche quando sarà vecchio non se e dipartirà.
7Taajirku masaakiintuu u taliyaa Oo kii wax amaahdaana midiidin buu u yahay kii wax amaahiya.
7Il ricco signoreggia sui poveri, e chi prende in prestito è schiavo di chi presta.
8Kii xumaan beeraa wuxuu goosan doonaa belaayo, Oo usha cadhadiisuna way dhammaan doontaa.
8Chi semina iniquità miete sciagura, e la verga della sua collera è infranta.
9Kii il deeqsiya lahu wuu barakoobi doonaa, Waayo, isagu wuxuu cuntadiisa wax ka siiyaa masaakiinta.
9L’uomo dallo sguardo benevolo sarà benedetto, perché dà del suo pane al povero.
10Kan wax quudhsada eri, oo muranku wuu bixi doonaa, Dirirta iyo cayduna way dhammaan doonaan.
10Caccia via il beffardo, se n’andranno le contese, e cesseran le liti e gli oltraggi.
11Kii daahirsanaanta qalbiga jecel, Oo bushimihiisu nimco leeyihiin, xataa boqorka ayaa saaxiibkiis ahaan doona.
11Chi ama la purità del cuore e ha la grazia sulle labbra, ha il re per amico.
12Indhaha Rabbigu waxay dhawraan ka aqoonta leh, Laakiinse isagu wuxuu afgembiyaa erayada khaayinka.
12Gli occhi dell’Eterno proteggono la scienza, ma egli rende vane le parole del perfido.
13Kii caajis ahu wuxuu yidhaahdaa, Libaax baa dibadda jooga, Oo jidka dhexdiisa ayaa laygu dili doonaa.
13Il pigro dice: "Là fuori c’è un leone; sarò ucciso per la strada".
14Naago qalaad afkoodu waa god dheer, Oo waxaa ku dhici doona kii xagga Rabbiga laga nacay.
14La bocca delle donne corrotte è una fossa profonda; colui ch’è in ira all’Eterno, vi cadrà dentro.
15Nacasnimadu waxay ku xidhan tahay qalbiga ilmaha. Laakiinse usha edbintu way ka fogayn doontaa.
15La follia è legata al cuore del fanciullo, ma la verga della correzione l’allontanerà da lui.
16Kii miskiinka u dulma inuu maal korodhsado, Iyo kii taajirka wax siiyaaba hubaal way baahnaan doonaan.
16Chi opprime il povero, l’arricchisce; chi dona al ricco, non fa che impoverirlo.
17Dhegta u dhig, oo erayada kuwa caqliga leh maqal, Oo qalbigana aqoontayda u jeedi.
17Porgi l’orecchio e ascolta le parole dei Savi ed applica il cuore alla mia scienza.
18Waayo, waa wax wanaagsan haddii aad uurka ku haysatid, Oo hadday dhammaantood bushimahaaga diyaar ku ahaadaan.
18Ti sarà dolce custodirle in petto, e averle tutte pronte sulle tue labbra.
19Bal eeg, adigaan maanta iyaga ku ogeysiiyey, Inaad Rabbiga aaminsan tahay.
19Ho voluto istruirti oggi, sì, proprio te, perché la tua fiducia sia posta nell’Eterno.
20Miyaanan waxyaalo wanaagsan kuugu qorin Talooyinka iyo aqoonta,
20Non ho io già da tempo scritto per te consigli e insegnamenti
21Si aan kuu ogeysiiyo hubaasha erayada runta, Inaad erayada runta uga jawaabtid kuwii ku soo diray?
21per farti conoscere cose certe, parole vere, onde tu possa risponder parole vere a chi t’interroga?
22Miskiinka ha dhicin, waayo, isagu waa miskiin, Oo kan dhibaataysanna meesha iridda ha ku dulmin,
22Non derubare il povero perch’è povero, e non opprimere il misero alla porta;
23Waayo, Rabbiga ayaa dacwadooda u qaadi doona, Oo kuwa iyaga dhaca naftoodana wuu dhici doonaa.
23ché l’Eterno difenderà la loro causa, e spoglierà della vita chi avrà spogliato loro.
24Ha la saaxiibin nin xanaaq badan, Oo nin cadho kululna waa inaanad la socon,
24Non fare amicizia con l’uomo iracondo e non andare con l’uomo violento,
25Waaba intaas oo aad jidkiisa baratid, Oo aad naftaadana dabin ku riddid.
25che tu non abbia ad imparare le sue vie e ad esporre a un’insidia l’anima tua.
26Ha noqonin sida kuwa gacanta dhaar ugu dhiiba, Ama sida kuwa deyman u dammiinta.
26Non esser di quelli che dan la mano, che fanno sicurtà per debiti.
27Haddaanad haysan wax aad bixiso, Bal muxuu sariirtaada hoostaada uga la bixi?
27Se non hai di che pagare, perché esporti a farti portar via il letto?
28Soohdinta hore oo ay awowayaashu dhigeen Innaba ha durkin.Miyaad aragtaa nin shuqulkiisa ku dadaala? Isagu wuxuu istaagi doonaa boqorro hortood. Oo kuwa hoose hortoodana ma istaagi doono.
28Non spostare il termine antico, che fu messo dai tuoi padri.
29Miyaad aragtaa nin shuqulkiisa ku dadaala? Isagu wuxuu istaagi doonaa boqorro hortood. Oo kuwa hoose hortoodana ma istaagi doono.
29Hai tu veduto un uomo spedito nelle sue faccende? Egli starà al servizio dei re; non starà al servizio della gente oscura.