Somali

Italian: Riveduta Bible (1927)

Proverbs

23

1Markaad u fadhiisatid inaad taliye wax la cuntid, Aad uga fiirso waxa hortaada yaal,
1Quando ti siedi a mensa con un principe, rifletti bene a chi ti sta dinanzi;
2Oo mindi cunaha iska saar Haddaad tahay nin hunguri weyn.
2e mettiti un coltello alla gola, se tu sei ingordo.
3Cuntadiisa macaan ha damcin, Waayo, waa cunto khiyaaneed.
3Non bramare i suoi bocconi delicati; sono un cibo ingannatore.
4Ha isku daalin si aad taajir ku noqotid. Oo xigmaddaadana ka joogso.
4Non t’affannare per diventar ricco, smetti dall’applicarvi la tua intelligenza.
5Ma waxaad indhaha ku dayaysaa wax aan jirin? Waayo, hubaal maalku wuxuu yeeshaa baalal, Sida gorgor samada u duula oo kale.
5Vuoi tu fissar lo sguardo su ciò che scompare? Giacché la ricchezza si fa dell’ali, come l’aquila che vola verso il cielo.
6Kan isha sharka leh kibistiisa ha cunin, Cuntadiisa macaanna ha damcin,
6Non mangiare il pane di chi ha l’occhio maligno e non bramare i suoi cibi delicati;
7Waayo, isagu waxaa weeye siduu qalbiga kaga fikiro; Wuxuu kugu leeyahay, Cun oo cab, Laakiinse qalbigiisu kulama jiro.
7poiché, nell’intimo suo, egli è calcolatore: "Mangia e bevi!" ti dirà; ma il cuor suo non è con te.
8Wixii aad cuntay waad soo mantagi doontaa, Oo erayadaadii macaanaana way kaa lumi doonaan.
8Vomiterai il boccone che avrai mangiato, e avrai perduto le tue belle parole.
9Nacas waxba ha kula hadlin, Waayo, isagu xigmadda hadalkaaga wuu quudhsan doonaa.
9Non rivolger la parola allo stolto, perché sprezzerà il senno de’ tuoi discorsi.
10Soohdintii hore ha durkin, Beeraha agoommadana ha dhex gelin,
10Non spostare il termine antico, e non entrare nei campi degli orfani;
11Waayo, bixiyahoodu waa xoog badan yahay; Oo isaga ayaa dacwadooda kugu qaadi doona.
11ché il Vindice loro è potente; egli difenderà la causa loro contro di te.
12Qalbigaaga edbinta u jeedi, Oo dhegahana erayada aqoonta.
12Applica il tuo cuore all’istruzione, e gli orecchi alle parole della scienza.
13Ilmaha edbin ha u diidin, Waayo, haddaad isaga ul ku garaacdid, ma dhiman doono.
13Non risparmiare la correzione al fanciullo; se lo batti con la verga, non ne morrà;
14Ul baad isaga ku garaaci doontaa, Oo naftiisaad She'ool ka samatabbixin doontaa.
14lo batterai con la verga, ma libererai l’anima sua dal soggiorno de’ morti.
15Wiilkaygiiyow, haddii qalbigaagu caqli leeyahay, Qalbigayguna wuu farxi doonaa.
15Figliuol mio, se il tuo cuore e savio, anche il mio cuore si rallegrerà;
16Haah, oo xataa uurkaygu wuu rayrayn doonaa, Markay bushimahaagu wax qumman ku hadlaan.
16le viscere mie esulteranno quando le tue labbra diranno cose rette.
17Qalbigaagu yaanu dembilayaal ka hinaasin, Laakiinse maalinta oo dhan Rabbiga ka cabso.
17Il tuo cuore non porti invidia ai peccatori, ma perseveri sempre nel timor dell’Eterno;
18Waayo, hubaal waxaa jira abaalgud, Oo rajadaaduna kaama go'i doonto.
18poiché c’è un avvenire, e la tua speranza non sarà frustrata.
19Wiilkaygiiyow, i maqal, oo caqli yeelo, Oo qalbigaagana jidka ku toosi.
19Ascolta, figliuol mio, sii savio, e dirigi il cuore per la diritta via.
20Ha dhex joogin khamriyacabyada Iyo kuwa hunguriweynaanta hilibka u cuna,
20Non esser di quelli che son bevitori di vino, che son ghiotti mangiatori di carne;
21Waayo, kii sakhraan ah iyo kii hunguri weynuba way caydhoobi doonaan, Oo lulona nin calal bay u xidhi doontaa.
21ché il beone ed il ghiotto impoveriranno e i dormiglioni n’andran vestiti di cenci.
22Dhegayso aabbahaagii ku dhalay, Oo hooyadaana ha quudhsan markay gabowdo.
22Da’ retta a tuo padre che t’ha generato, e non disprezzar tua madre quando sarà vecchia.
23Runta soo iibso, oo ha sii iibin, Oo weliba waxaad ku sii darsataa xigmadda iyo edbinta iyo waxgarashada.
23Acquista verità e non la vendere, acquista sapienza, istruzione e intelligenza.
24Kii xaq ah aabbihiis aad buu u farxi doonaa, Oo kii ilmo caqli leh dhalaana farxad buu ka heli doonaa.
24Il padre del giusto esulta grandemente; chi ha generato un savio, ne avrà gioia.
25Aabbahaa iyo hooyadaaba ha farxeen, Oo tii ku dhashayna ha rayrayso.
25Possan tuo padre e tua madre rallegrarsi, e possa gioire colei che t’ha partorito!
26Wiilkaygiiyow, qalbigaaga i sii, Oo indhahaaguna jidadkayga ha dhawreen.
26Figliuol mio, dammi il tuo cuore, e gli occhi tuoi prendano piacere nelle mie vie;
27Waayo, dhillo waa booraan dheer, Oo naag qalaadna waa god cidhiidhi ah.
27perché la meretrice è una fossa profonda, e la straniera, un pozzo stretto.
28Sida tuug oo kale ayay u gabbataa, Oo waxay dadka ku dhex badisaa khaayinnada.
28Anch’essa sta in agguato come un ladro, e accresce fra gli uomini il numero de’ traditori.
29Bal yaa hoog leh? Oo yaa caloolxumo leh? Oo yaa murammo leh? Oo yaa calaacal badan leh? Oo yaa u dhaawacan sababla'aan? Oo yaa indho casaan ah leh?
29Per chi sono gli "ahi"? per chi gli "ahimè"? per chi le liti? per chi i lamenti? per chi le ferite senza ragione? per chi gli occhi rossi?
30Waa kuwa wakhti dheer ku raaga khamriga, Waana kuwa u taga inay doondoontaan khamri laysku daray.
30Per chi s’indugia a lungo presso il vino, per quei che vanno a gustare il vin drogato.
31Ha fiirin khamrigu markuu casaado, Markuu koobka ka dhex dhalaalo, Iyo markuu si wanaagsan u shubmayoba.
31Non guardare il vino quando rosseggia, quando scintilla nel calice e va giù così facilmente!
32Ugu dambaysta wuxuu wax u qaniinaa sida abeesada, Oo sida jilbiskana wax buu u qaniinaa.
32Alla fine, esso morde come un serpente e punge come un basilisco.
33Indhahaagu waxay arki doonaan naago qalaad, Oo qalbigaaguna wuxuu ku hadli doonaa waxyaalo qalloocan.
33I tuoi occhi vedranno cose strane, il tuo cuore farà dei discorsi pazzi.
34Oo waxaad ahaan doontaa sida kan badda dhexdeeda jiifsada, Ama sida ka dakhalka dhaladiisa sare seexda.Waxaad odhan doontaa, Wax bay igu dhufteen, laakiin waxba ima yeelin. Way i garaaceen, iskamana aanan garan; Bal goormaan toosi doonaa? Weli mar kalaan doonan doonaa.
34Sarai come chi giace in mezzo al mare, come chi giace in cima a un albero di nave.
35Waxaad odhan doontaa, Wax bay igu dhufteen, laakiin waxba ima yeelin. Way i garaaceen, iskamana aanan garan; Bal goormaan toosi doonaa? Weli mar kalaan doonan doonaa.
35Dirai: "M’hanno picchiato… e non m’han fatto male; m’hanno percosso… e non me ne sono accorto; quando mi sveglierò?… tornerò a cercarne ancora!"