1Dad shar leh ha ka masayrin, Hana jeclaysan inaad iyaga la joogtid.
1Non portare invidia ai malvagi, e non desiderare di star con loro,
2Waayo, qalbigoodu wuxuu ka fikiraa kharribaad, Oo bushimahooduna waxay ku hadlaan belaayo.
2perché il loro cuore medita rapine, e le loro labbra parlan di nuocere.
3Guri wuxuu ku dhismaa xigmad, Wuxuuna ku taagnaadaa waxgarasho,
3La casa si edifica con la sapienza, e si rende stabile con la prudenza;
4Qawladuhuna aqoontay kaga buuxsamaan Maal kasta oo qaali ah oo qurux badan.
4mediante la scienza, se ne riempiono le stanze d’ogni specie di beni preziosi e gradevoli.
5Ninkii caqli lahu xoog buu leeyahay, Oo ninkii aqoon lahuna itaal buu sii korodhsadaa.
5L’uomo savio è pien di forza, e chi ha conoscimento accresce la sua potenza;
6Waayo, waa inaad talo wanaagsan ku dagaallantaa, Oo waxaa taliyayaal badan la jirta nabadgelyo.
6infatti, con savie direzioni potrai condur bene la guerra, e la vittoria sta nel gran numero de’ consiglieri.
7Xigmaddu nacaska way ka dheer tahay, Isagu xagga iridda afkiisa kuma kala qaado.
7La sapienza è troppo in alto per lo stolto; egli non apre mai la bocca alla porta di città.
8Kii ku fikira inuu xumaan sameeyo, Waxaa loogu yeedhi doonaa belaayo-sameeye.
8Chi pensa a mal fare sarà chiamato esperto in malizia.
9Fikirka nacasnimadu waa dembi, Kii wax quudhsadaana waa u karaahiyo dadka.
9I disegni dello stolto sono peccato, e il beffardo è l’abominio degli uomini.
10Maalinta dhibaatada haddaad liicdid, Itaalkaagu waa yar yahay.
10Se ti perdi d’animo nel giorno dell’avversità, la tua forza è poca.
11Samatabbixi kuwa dhimashada loo wadayo, Kuwa ku dhow in la gowracona dib uga qabo.
11Libera quelli che son condotti a morte, e salva quei che, vacillando, vanno al supplizio.
12Haddaad tidhaahdid, Bal eeg, waxan ma aannu garanayn, Kan qalbiyada miisaamaa miyaanu ka fiirsanayn? Oo kan naftaada dhawraa miyaanu ogayn? Oo miyaanu isagu nin walba ugu abaal gudayn sida shuqulkiisu yahay?
12Se dici: "Ma noi non ne sapevamo nulla!…" Colui che pesa i cuori, non lo vede egli? Colui che veglia sull’anima tua non lo sa forse? E non renderà egli a ciascuno secondo le opere sue?
13Wiilkaygiiyow, malab cun, waayo, wuu wanaagsan yahay, Oo waxaad cuntaa awlallada malabka, taas oo kuu dhadhan macaan.
13Figliuol mio, mangia del miele perché è buono; un favo di miele sarà dolce al tuo palato.
14Oo xigmadda aqoonteeduna sidaasoo kalay naftaada u ahaan doontaa, Oo haddaad iyada heshid waxaa jiri doona abaalgud, Oo rajadaaduna ma go'i doonto.
14Così conosci la sapienza per il bene dell’anima tua! Se la trovi, c’è un avvenire, e la speranza tua non sarà frustrata.
15Sida nin shar leh, ha u gabban kan xaqa ah gurigiisa, Oo rugtiisa nasashadana ha kharribin.
15O empio, non tendere insidie alla dimora del giusto! non devastare il luogo ove riposa!
16Waayo, nin xaq ahu toddoba goor buu dhacaa, wuuna soo sara kacaa haddana, Laakiinse kuwa sharka leh waxaa lagu afgembiyaa belaayo.
16ché il giusto cade sette volte e si rialza, ma gli empi son travolti dalla sventura.
17Ha rayrayn markuu cadowgaagu dhaco, Oo qalbigaaguna yaanu farxin markuu turunturoodo,
17Quando il tuo nemico cade, non ti rallegrare; quand’è rovesciato, il cuor tuo non ne gioisca,
18Waayo, waaba intaas oo Rabbigu taas arkaa, oo ay shar la ahaato indhihiisa, Oo uu dabadeedna cadhadiisa ka soo celiyaa isaga.
18che l’Eterno nol vegga e gli dispiaccia e non storni l’ira sua da lui.
19Xumaanfalayaasha aawadood ha isku dhibin, Kuwa sharka lehna ha ka masayrin,
19Non t’irritare a motivo di chi fa il male, e non portare invidia agli empi;
20Waayo, kii shar leh abaalgud ma heli doono, Oo laambadda xumaanfalayaashana waa la bakhtiin doonaa.
20perché non c’è avvenire per il malvagio; la lucerna degli empi sarà spenta.
21Wiilkaygiiyow, Rabbiga iyo boqorkaba ka cabso, Oo ha ku darsamin kuwa isrogrog badan,
21Figliuol mio, temi l’Eterno e il re, e non far lega cogli amatori di novità;
22Waayo, belaayadoodu si degdeg ah ayay u soo kici doontaa, Oo bal yaa yaqaan baabbi'inta labadoodaba?
22la loro calamità sopraggiungerà improvvisa, e chi sa la triste fine dei loro anni?
23Oo weliba waxyaalahanuna waa wixii ay kuwa caqliga lahaa yidhaahdeen. In dadka garsooridda loogu kala eexdaa ma wanaagsana.
23Anche queste sono massime dei Savi. Non è bene, in giudizio, aver de’ riguardi personali.
24Kii kan shar leh ku yidhaahda, Xaq baad tahay, Dadyowga ayaa habaari doona, oo quruumuhuna way karhi doonaan isaga,
24Chi dice all’empio: "Tu sei giusto", i popoli lo malediranno, lo esecreranno le nazioni.
25Laakiinse kuwii isaga canaantaa farxad bay yeelan doonaan, Oo dushoodana waxaa ku soo degi doonta barako wanaagsan.
25Ma quelli che sanno punire se ne troveranno bene, e su loro scenderanno benedizione e prosperità.
26Kii jawaab qumman ku jawaabaa Bushimuhuu dhunkadaa.
26Dà un bacio sulle labbra chi dà una risposta giusta.
27Shuqulkaaga dibadda ku hagaajiso, Oo beerta ku diyaarso, Oo dabadeedna gurigaaga dhiso.
27Metti in buon ordine gli affari tuoi di fuori, metti in assetto i tuoi campi, poi ti fabbricherai la casa.
28Deriskaaga sababla'aan markhaati ha ku furin, Oo bushimahaagana ha ku khiyaanayn.
28Non testimoniare, senza motivo, contro il tuo prossimo; vorresti tu farti ingannatore con le tue parole?
29Hana odhan, Wixii uu igu sameeyey oo kale ayaan ku samayn doonaa, Oo ninkii sidii shuqulkiisu ahaa ayaan u abaalmarin doonaa.
29Non dire: "Come ha fatto a me così farò a lui; renderò a costui secondo l’opera sua".
30Waxaan ag maray ninka caajiska ah beertiisa, Iyo ninka garaadka daran beercanabkiisa,
30Passai presso il campo del pigro e presso la vigna dell’uomo privo di senno;
31Oo bal eeg, kulligood waxaa ka baxay qodxan, Oo dhammaantoodna waxaa qariyey maraboob, Oo derbigoodii dhagaxa ahaana waa dumay.
31ed ecco le spine vi crescean da per tutto, i rovi ne coprivano il suolo, e il muro di cinta era in rovina.
32Markaasaan eegay oo aad uga fiirsaday, Waan fiiriyey oo wax ka bartay.
32Considerai la cosa, e mi posi a riflettere; e da quel che vidi trassi una lezione:
33Weliba in yar baad seexanaysaa, oo in yar baad gam'aysaa, Oo in yar baad gacmaha hurdo u laabaysaa,Haddaba caydhnimo waa kuu iman doontaa sida tuug oo kale, Oo baahina sida nin hub sita oo kale.
33Dormire un po’, sonnecchiare un po’, incrociare un po’ le mani per riposare…
34Haddaba caydhnimo waa kuu iman doontaa sida tuug oo kale, Oo baahina sida nin hub sita oo kale.
34e la tua povertà verrà come un ladro, e la tua indigenza, come un uomo armato.