1Maahmaahyadii Sulaymaan. Wiilka caqliga lahu aabbihiisuu ka farxiyaa, Laakiinse wiilka nacaska ahu waa u caloolxumo hooyadiis.
1
اینها از سخنان سلیمان است:
فرزند عاقل، پدر خود را خوشحال میسازد امّا فرزند احمق مادر خویش را غمگین مینماید.
2Qasnadaha sharnimadu faa'iido ma leh, Laakiinse xaqnimada ayaa dhimasho kaa samatabbixisa.
2
ثروتی را که از راههای نادرست به دست آورده باشی، برایت مفید نخواهد بود امّا امانت و درستکاری زندگی تو را از نابودی نجات میدهد.
3Kii xaq ah naftiisu inay gaajooto Rabbigu u oggolaan maayo, Laakiinse doonista kuwa sharka leh ayuu ridaa.
3
خداوند نمیگذارد که شخص درستکار گرسنه بماند، ولی خواهشهای مردم شریر را برآورده نمیکند.
4Kii gacan caajis ah lahu wuu caydhoobaa, Laakiinse kuwa dadaala gacantoodu hodan bay ka dhigtaa.
4
تنبلی تو را فقیر میسازد، امّا کار و کوشش تو را ثروتمند مینماید.
5Kii guga wax soo urursadaa waa wiil caqli leh, Laakiinse kii wakhtiga beergooyska seexdaa waa wiil ceeb sameeya.
5
شخص عاقل هنگام تابستان آذوقه خود را ذخیره میکند ولی کسیکه در موقع درو بخوابد، شرمنده خواهد شد.
6Barako waxay saaran tahay kan xaqa ah madaxiisa, Laakiinse kuwa sharka leh afkooda dulmi baa qariya.
6
شخص نیکوکار برکت خواهد یافت ولی سخنان شخص زورگو، ظلم و شرارت را میپوشاند.
7Kan xaqa ah xusuustiisu barako bay leedahay, Laakiinse kuwa sharka leh magacoodu waa qudhmi doonaa.
7
خاطرهٔ مردم نیک موجب برکت است، امّا مردم شریر خیلی زود فراموش میشوند.
8Kii qalbiga caqli ku lahu amarro buu aqbalaa, Laakiinse kan bushimaha ka nacaska ahu afgembi buu u dhacaa.
8
شخص عاقل به نصیحت دیگران گوش میدهد، امّا احمق پرگو تلف خواهد شد.
9Kii qummanaan ku socdaa ammaan buu ku socdaa; Laakiinse kii jidadkiisa qalqalloociya waa la ogaan doonaa.
9
مردم درستکار در امن و امان خواهند بود، ولی مردم نادرست رسوا خواهند شد.
10Kii indhaha ku baaqaa murug buu keenaa. Laakiinse kan bushimaha ka nacaska ahu afgembi buu u dhacaa.
10
کسیکه حقیقت را پنهان کند، موجب بدبختی میشود، ولی کسیکه آشکارا انتقاد کند، وسیلهٔ صلح و آرامش میگردد.
11Ninkii xaq ah afkiisu waa il nololeed, Laakiinse kuwa sharka leh afkooda dulmi baa qariya.
11
سخنان شخص نیک چشمهٔ حیات است. امّا سخنان شخص زورگو، ظلم و شرارت را پنهان میکند.
12Necbaantu waxay kicisaa isqabashada, Laakiinse jacaylku xadgudubyada oo dhan buu qariyaa.
12
کینه و نفرت موجب زحمت و دردسر میشود، امّا محبّت تقصیرات دیگران را نادیده میگیرد.
13Kii waxgarasho leh bushimihiisa waxaa laga helaa xigmad, Laakiinse ushu waxay u taal kan garaadka daran dhabarkiisa.
13
مردم فهمیده از روی شعور حرف میزنند، ولی مردم نادان باید تنبیه شوند.
14Dadkii caqli lahu waxay kaydsadaan aqoon, Laakiinse nacaska afkiisu waa baabba' dhow.
14
مردم حکیم همیشه دنبال کسب علم و دانش هستند، امّا سخنان مردم نادان موجب هلاکت است.
15Ninkii hodan ah maalkiisu waa u magaalo xoog leh, Laakiinse masaakiinta caydhnimadoodu waa u baabba'.
15
اموال دولتمندان ایشان را محافظت میکند، امّا تهیدستی فقیران، سبب نابودی آنها میگردد.
16Kuwa xaqa ah hawshoodu waxay u waddaa nolol, Laakiinse waxa kan sharka leh u kordhaa, dembi bay u sii kexeeyaan.
16
پاداش نیکوکاری رستگاری و عاقبت شرارت گمراهی است.
17Kii edbinta xajistaa wuxuu ku socdaa jidka nolosha, Laakiinse kii canaanta diidaa wuu qaldamaa.
17
آنهایی که به پند و اندرز دیگران گوش میدهند، رستگار میشوند. امّا کسانیکه اشتباهات خود را قبول نمیکنند، گمراه میگردند.
18Kii necbaanta qariyaa wuxuu leeyahay bushimo been badan, Oo kii xanta ku hadlaana waa nacas.
18
کسیکه کینه و نفرت خود را مخفی میکند دروغگو و کسیکه شایعات بیاساس را منتشر میکند، احمق است.
19Hadal badan dembi lagama waayo, Laakiinse kii bushimihiisa ceshaa caqli buu leeyahay.
19
پر حرفی موجب گناه میشود، امّا شخص عاقل بیشتر سکوت میکند.
20Kii xaq ah carrabkiisu waa sida lacag la doortay, Laakiinse kuwa sharka leh qalbigoodu waa qiimo yar yahay.
20
سخنان شخص نیکو، مانند نقره خالص است، ولی افکار شریران هیچ ارزش ندارد.
21Kii xaq ah bushimahiisu waxay masruufaan kuwa badan, Laakiinse nacasyadu waxgarashola'aantooda ayay u dhintaan.
21
سخنان شخص نیکو به عدّهٔ زیادی منفعت میرساند، امّا سخنان احمق موجب نابودی خودش میشود.
22Rabbiga barakadiisu hodan bay kaa dhigtaa, Oo isna caloolxumo kuma daro.
22
این برکت خداوند است که تو را ثروتمند میسازد و زحمت زیاد نمیتواند آن را زیادتر کند.
23Nacasku inuu xumaan sameeyo waa u sidii cayaareed, Laakiinse ninka garaadka lahu xigmad buu leeyahay.
23
لذّت بردن از کارهای بد، کار احمقانهای است. مردم دانا از حکمت لذّت میبرند.
24Kii shar leh wuxuu ka cabsado ayaa ku soo dul degi doona, Laakiinse kuwa xaqa ah waxay doonayaan waa la siin doonaa.
24
مردم درستکار به آروزهای خود میرسند، ولی مردم شریر دچار همان چیزی میشوند که از آن وحشت دارند.
25Markii dabaysha cirwareenta ahu dhaafto, ka sharka leh mar dambe la arki maayo, Laakiinse kii xaq ahu waa aasaas weligiis waaraya.
25
وقتی توفان بیاید مردم شریر نابود میشوند، امّا مردم درستکار همیشه در امان هستند.
26Khalku siduu ilkaha u yahay, iyo sida qiiqu indhaha u yahay, Ayaa kan caajiska ahu u yahay kuwa isaga dirta.
26
هرگز کار خود را به مردم تنبل مسپار، آنها مثل سرکه برای دندان و مانند دود برای چشم زیانبخش هستند.
27Rabbiga ka cabsashadiisu cimrigay dheeraysaa, Laakiinse kuwa sharka leh cimrigoodu waa soo gaaban doonaa.
27
خداوند را احترام کن تا عمرت دراز شود. مردم شریر قبل از اینکه موقع مرگشان برسد هلاک میشوند.
28Kuwa xaqa ah rajadoodu waa farxad, Laakiinse kuwa sharka leh filashadoodu way baabbi'i doontaa.
28
امیدهای شخص نیک او را خوشحال میسازد، ولی مردم شریر هیچ امیدی ندارند.
29Rabbiga jidkiisu waa u qalcad kuwa qumman; Laakiinse xumaanfalayaasha waa u baabba'.
29
خداوند از مردم درستکار حمایت میکند، ولی شریران را نابود میسازد.
30Kan xaqa ah weligiis la dhaqaajin maayo, Laakiinse kuwa sharka lahu dhulka ma fadhiyi doonaan.
30
مردم نیک همیشه در امنیّت به سر میبرند، امّا مردم شریر بر زمین باقی نخواهند ماند.
31Kan xaqa ah afkiisa waxaa ka soo baxda xigmad, Laakiinse carrabkii qalloocan waa la gooyn doonaa.Kan xaqa ah bushimahiisu waxay yaqaaniin waxa la aqbali karo, Laakiinse kan sharka leh afkiisu qallooc buu ku hadlaa.
31
مردم نیکوکار از روی حکمت صحبت میکنند، امّا زبان شریران بریده خواهد شد.
مردم نیکوکار با مهربانی صحبت میکنند، امّا سخنان شریران همیشه موجب رنجش است.
32Kan xaqa ah bushimahiisu waxay yaqaaniin waxa la aqbali karo, Laakiinse kan sharka leh afkiisu qallooc buu ku hadlaa.
32
مردم نیکوکار با مهربانی صحبت میکنند، امّا سخنان شریران همیشه موجب رنجش است.