¹LA mujer sabia edifica su casa: Mas la necia con sus manos la derriba.

¹बुद्धिमान स्त्रीले आफ्नो घर निर्माण गर्छे, तर बुद्धिहीन स्त्रीले बनिएको घर आफ्नै हातले भत्काउँछे।

²El que camina en su rectitud teme á Jehová: Mas el pervertido en sus caminos lo menosprecia.

²जुन मानिसको मार्ग सिधा छ, उसले परमप्रभुको सम्मान गर्छ तर जुन मानिसको मार्ग कुटिल छ उसले उहाँलाई घृणा गर्छ।

³En la boca del necio está la vara de la soberbia: Mas los labios de los sabios los guardarán.

³मूर्खको कुराले उसकै ढाडमा लट्ठी बज्राउँछ, तर बुद्धिमानको कुराले उसलाई सुरक्षा गर्छ।

⁴Sin bueyes el granero está limpio: Mas por la fuerza del buey hay abundancia de pan.

⁴जहाँ गोरूहरू हुँदैन त्यहाँ ढिकुटी खाली रहन्छ, अनि गोरूहरूको बलले नै अन्न प्रशस्त उब्जिन्छ।

⁵El testigo verdadero no mentirá: Mas el testigo falso hablará mentiras.

⁵एकजना साँचो गवाहीले साँचो बोल्छ, तर झूटो गवाहीले सधैं झूटो नै बोलिरहन्छ।

⁶Busca el escarnecedor la sabiduría, y no la halla: Mas la sabiduría al hombre entendido es fácil.

⁶एक अभिमानी मानिसले ज्ञान खोजिरहन्छ, तर त्यसलाई भेट्दैन, तर एउटा ज्ञानी मानिसलाई बुद्धि सजिलै आउँछ।

⁷Vete de delante del hombre necio, Porque en él no advertirás labios de ciencia.

⁷मूर्खको संगतबाट तिमी सधैं टाढा बस, किनभने उसको बचनबाट तिमीले केही बुद्धि पाउँदैनौ।

⁸La ciencia del cuerdo es entender su camino: Mas la indiscreción de los necios es engaño.

⁸ज्ञानी मानिसको ज्ञान यो हो कि कुन बाटोले उसलाई कता डोर्याउदैछ त्यो उसले बुझ्छ, तर मूर्ख मानिसको मूर्खताले आफैंलाई छलेको हुन्छ।

⁹Los necios se mofan del pecado: Mas entre los rectos hay favor.

⁹पाप निवारण गर्ने विचारमा मूर्ख मानिस हाँस्छ, तर त्यहाँ इमानदारी मानिसहरूको बीचमा सद्भाव पाइन्छ।

¹⁰El corazón conoce la amargura de su alma; Y extraño no se entrometerá en su alegría.

¹⁰यदि एकजना मानिस दुःखी भए उसले आफ्नो दुःख मात्र बुझ्छ, अनि यदि कोही खुशी छ भने, उसको खुशी उसले मात्र बुझ्छ।

¹¹La casa de los impíos será asolada: Mas florecerá la tienda de los rectos.

¹¹एक दुष्ट मानिसको घर ध्वंश हुनेछ, तर इमानदार मानिसको घर फलिफाप हुनेछ।

¹²Hay camino que al hombre parece derecho; Empero su fin son caminos de muerte.

¹²त्यहाँ एउटा यस्तो मार्ग पनि छ जसलाई मानिसहरूले सही भनी सम्झन्छन्, तर अन्त्यमा त्यस मार्गले मृत्युतिर डोर्याउँछ।

¹³Aun en la risa tendrá dolor el corazón; Y el término de la alegría es congoja.

¹³कुनै मानिस यदि उसको मनमा पीर भए पनि हाँसिरहनु सक्छ, तर हाँसी सक्दा पनि उसको पीर रहिरहन्छ।

¹⁴De sus caminos será harto el apartado de razón: Y el hombre de bien estará contento del suyo.

¹⁴एकजना दुष्ट मानिस उसले गरेको खराब कार्यको फल भोग्छ अनि त्यसै गरी एउटा असल मानिसले गरेको असल कार्यको फल उसले पाउँछ।

¹⁵El simple cree á toda palabra: Mas el avisado entiende sus pasos.

¹⁵एकजना अनुभवरहित मानिसले आफूले सुनेको प्रत्येक कुरामा विश्वास गर्छ, तर एकजना ज्ञानी मानिसले उसले टेकेको प्रत्येक पाइलाको राम्ररी विचार गर्छ।

¹⁶El sabio teme, y se aparta del mal: Mas el necio se arrebata, y confía.

¹⁶एकजना ज्ञानी मानिस सतर्क रहन्छ अनि दुःखहरूबाट तर्कन्छ, तर एकजना मूर्ख विश्वासको साथ यसै दुःखतिर अघि बढछ।

¹⁷El que presto se enoja, hará locura: Y el hombre malicioso será aborrecido.

¹⁷चाँडो रिसाउने मानिसले मूर्खतापूर्ण कामहरू गर्छ अनि एकजना कुबाटोमा लाग्ने मानिस घृणित हुन्छ।

¹⁸Los simples heredarán necedad: Mas los cuerdos se coronarán de sabiduría.

¹⁸अज्ञानीले मूर्खता प्राप्त गर्नेछ, तर विवेकी मानिसहरूलाई ज्ञानको मुकुट लगाई दिइनेछ।

¹⁹Los malos se inclinarán delante de los buenos, Y los impíos á las puertas del justo.

¹⁹नराम्रा मानिसहरू असल मानिसहरूको अघि झुक्नु पर्छ अनि दुष्ट मानिसहरू धर्मी मानिसहरूको दैलोमा झुक्नुपर्छ।

²⁰El pobre es odioso aun á su amigo: Pero muchos son los que aman al rico.

²⁰गरीब मानिसहरूलाई तिनीहरूका छिमेकीहरूले पनि मन पराउँदैनन्। तर धनीका त धेरै मित्रहरू हुन्छन्।

²¹Peca el que menosprecia á su prójimo: Mas el que tiene misericordia de los pobres, es bienaventurado.

²¹जसले आफ्नो छिमेकिलाई हेला गर्छ उसले पाप गर्छ, तर जसले गरीब माथि दया गर्छ त्यो धन्यको हुन्छ।

²²¿No yerran los que piensan mal? Misericordia empero y verdad alcanzarán los que piensan bien.

²²जुन मानिसले षड्‌यन्त्र मात्र रचिरहन्छ त्यो बरालिन्छ नै, तर जुन मानिसले राम्रो राम्रो योजनाहरू बनाउँछ उसले प्रेम र विश्वास पाउँछ।

²³En toda labor hay fruto: Mas la palabra de los labios solamente empobrece.

²³यदि कसैले कडा परिश्रम गर्यो भने उसले इच्छा गरेको वस्तु पाउँछ, तर यदि कसैले कुरा मात्र गरिरहन्छ भने तब त्यो गरीब हुँदै जान्छ।

²⁴Las riquezas de los sabios son su corona: Mas es infatuación la insensatez de los necios.

²⁴ज्ञानी मानिसले पुरस्कार धन पाउँछ, तर मूर्ख मानिसले मूर्खता नै पाउँछ।

²⁵El testigo verdadero libra las almas: Mas el engañoso hablará mentiras.

²⁵साँचो गवाहीले जीवनको रक्षा गर्छ, तर झूटो गवाहीले झूटो बोल्छ।

²⁶En el temor de Jehová está la fuerte confianza; Y esperanza tendrán sus hijos.

²⁶परमप्रभु प्रतिको सम्मान एउटा बलियो किल्ला हो, यो उसका छोरा-छोरीहरूको लागि सुरक्षित स्थान हुनेछ।

²⁷El temor de Jehová es manantial de vida, Para apartarse de los lazos de la muerte.

²⁷परमप्रभुको सत्कार गर्नु जीवनको मूल हो, यसले मानिसलाई मृत्युको पासोहरूबाट टाढा राख्छ।

²⁸En la multitud de pueblo está la gloria del rey: Y en la falta de pueblo la flaqueza del príncipe.

²⁸यदि धेरै मानिसहरू माथि राजाले शासन चलाउँछ भने त्यो महान हो, तर प्रजा बिनाको राजा तुच्छ हो।

²⁹El que tarde se aira, es grande de entendimiento: Mas el corto de espíritu engrandece el desatino.

²⁹धैर्यशील मानिसले धेरै विचार गरी काम गर्छ, तर जो मानिस चाँडै रिसको प्रकोपमा पर्छ उसले धेरै मूर्खतापूर्ण कामहरू गर्छ।

³⁰El corazón apacible es vida de las carnes: Mas la envidia, pudrimiento de huesos.

³⁰शान्ति हृदयले शरीरलाई जीवन दिन्छ, तर डाहले शरीरको हड्डी सम्म मककाउँछ।

³¹El que oprime al pobre, afrenta á su Hacedor: Mas el que tiene misericordia del pobre, lo honra.

³¹जो मानिसले गरीबलाई दुःख दिन्छ उसले सृष्टिकर्तालाई अपमान गर्छ, तर जसले उहाँलाई आदर गर्छ गरीबलाई दया देखाउँछ।

³²Por su maldad será lanzado el impío: Mas el justo en su muerte tiene esperanza.

³²एकजना दुष्ट मानिस उसको दुष्टताद्वारा पारजित हुन्छ, तर एकजना धर्मी मानिस उसको पवित्रतामा सुरक्षित रहन्छ।

³³En el corazón del cuerdo reposa la sabiduría; Y es conocida en medio de los necios.

³³ज्ञानी मानिसहरूको विचार ज्ञानको घर हो तर एकजना मूर्ख मानिसले ज्ञान के हो जान्दैन।

³⁴La justicia engrandece la nación: Mas el pecado es afrenta de las naciones.

³⁴धार्मिकताले राष्ट्रलाई महान तुल्याँउछ तर पाप भनेको सबैको लागि लज्जाजनक हो।

³⁵La benevolencia del rey es para con el ministro entendido: Mas su enojo contra el que lo avergüenza.

³⁵ज्ञानी सेवकले राजाको अनुग्रह पाउँदछ, तर एक जसले झमेला उत्पन्न गर्छ तिनले क्रोध पाउँछ।