1EL vino es escarnecedor, la cerveza alborotadora; Y cualquiera que por ello errare, no será sabio.
1दाखरस उपहास गरिने बस्तू हो, निगार चाहिँ एउटा झगडा ल्याउने चीज हो। जो यसको प्रभावमा पर्छ ऊ ज्ञानी हुने छैन।
2Como bramido de cachorro de león es el terror del rey: El que lo hace enfurecerse, peca contra su alma.
2राजाको क्रोध सिंहको गर्जन झैं हो, जसले उसलाई क्रोधित बनाउँछ आफ्नो जीवनलाई खतरामा पार्छ।
3Honra es del hombre dejarse de contienda: Mas todo insensato se envolverá en ella.
3झगडा गर्न अस्वीकार गर्ने मानिस आदरणीय हुनेछ तर मूर्ख मानिस त सदैव झगडाको लागि तत्पर रहन्छ।
4El perezoso no ara á causa del invierno; Pedirá pues en la siega, y no hallará.
4एउटा अल्छे मानिसले शरद ऋतुमा खेत जोत्दैन, समयमा उसले अन्नहरू खोज्छ अनि त्यहाँ केही हुँदैन्।
5Como aguas profundas es el consejo en el corazón del hombre: Mas el hombre entendido lo alcanzará.
5मानिसहरूको हृदयमा रहेका कुराहरू गहिरो कुवाको पानी जस्तै हुन्, तर समझदार मानिसले त्यो तानेर निकाल्छ।
6Muchos hombres publican cada uno su liberalidad: Mas hombre de verdad, ¿quién lo hallará?
6धेरै मानिसहरूले भन्ने गर्छन तिनीहरू विश्वास योग्य मानिस छन्, तर विश्वासनीय मानिस कसले भेटून सक्छ?
7El justo que camina en su integridad, Bienaventurados serán sus hijos después de él.
7एकजना धर्मी मानिस सधै ईमान्दारी पूर्वक बास्छ र उसका नानीहरूलाई पाछि फायदा पुर्याउँछ।
8El rey que se sienta en el trono de juicio, Con su mirar disipa todo mal.
8जब राजा उनका मानिसहरूको न्याय गर्नु बस्छन् उनले दुष्टतालाई आफ्नै आँखाले छानबिन गर्छन्।
9¿Quién podrá decir: Yo he limpiado mi corazón, Limpio estoy de mi pecado?
9के कसैले म शुद्ध छु भनि दावी गर्न सक्छ? के कुनै मानिसले दावी गर्न सक्छ की ऊ आफ्नो पापबाट शुद्ध हुन सक्छ?
10Doble pesa y doble medida, Abominación son á Jehová ambas cosas.
10परमप्रभुले त्यो तौल र नापहरूलाई घृणा गर्नुहुन्छ जुन बेठीक छन्।
11Aun el muchacho es conocido por sus hechos, Si su obra fuere limpia y recta.
11एउटा बालकलाई उसको चाल-चलनबाट पनि जान्नु सकिन्छ उसको व्यवहार असल छ की छैन।
12El oído que oye, y el ojo que ve, Ambas cosas ha igualmente hecho Jehová.
12परमप्रभुले देख्ने आँखा र सुन्ने कान दुबैलाई सृष्टि गर्नु भयो।
13No ames el sueño, porque no te empobrezcas; Abre tus ojos, y te hartarás de pan.
13यदि तिमी धेरै सुत्न मन पराउछौं भनें। तिमी गरीब हुने छौ। जागा रहो अनि तिमीसंग प्रशस्त खाने कुरा हुनेछ।
14El que compra dice: Malo es, malo es: Mas en apartándose, se alaba.
14राम्रो छैन! यो राम्रो छैन! भन्दै ग्राहकले किन्छ तर पछि उसले भाउ कसेकोमा आफैंलाई प्रशंसा गर्छ।
15Hay oro y multitud de piedras preciosas: Mas los labios sabios son vaso precioso.
15सुन अनि धेरै लालमणिहरू छन्, तर ज्ञानीको भाषण, निखुर गहना हो।
16Quítale su ropa al que salió por fiador del extraño; Y tómale prenda al que fía la extraña.
16एउटा अपरिचित मानिसलाई उधारो दिन्छौं भने उसको कोट बन्धक लेऊ। निश्चित होऊ की उसले तिमीलाई ती विदेशीहरूको बन्धकको रूपमा केहि दिन्छ।
17Sabroso es al hombre el pan de mentira; Mas después su boca será llena de cascajo.
17छल गरि कमाएको अन्न खान मीठो लाग्छ, तर अन्तमा त्यसले मुखभरी ढुङ्गा चपाए जस्तो हुन्छ।
18Los pensamientos con el consejo se ordenan: Y con industria se hace la guerra.
18कुनै योजना बनाउनु अघी राम्रो सल्लाह गर्नु। यदि युद्धमा जानु छ भने असल मार्गदर्शन लिनु।
19El que descubre el secreto, en chismes anda: No te entrometas, pues, con el que lisonjea con sus labios.
19अर्काको गोप्यनीय कुराहरू भन्ने मानिसलाई भरोसा गर्न सकिँदैन। यसर्थ धेरै बोल्ने मानिसबाट जोगिएर बस।
20El que maldice á su padre ó á su madre, Su lámpara será apagada en oscuridad tenebrosa.
20यदि कुनै मानिसले आफ्ना आमा-बाबुलाई सराप्छ भने उसको बत्ती राती अन्धकारको बीचमा निभ्ने छ।
21La herencia adquirida de priesa al principio, Aun su postrimería no será bendita.
21यदि तिमी सित भएको सम्पत्ति तिमीले छिटो छिटो र सजिलै हासिल गरेको भए यो अन्तमा आशिषपूर्ण हुनेछैन।
22No digas, yo me vengaré; Espera á Jehová, y él te salvará.
22यसो नभन, “म दुष्टको बदला लिनेछु।” परमप्रभुको निम्ति पर्ख अनि उहाँले तिम्रो रक्षा गर्नु हुनेछ।
23Abominación son á Jehová las pesas dobles; Y el peso falso no es bueno.
23परमप्रभुले गलत तौललाई घृणा गर्नु हुन्छ अनि झूटा तराजूहरू असल होइनन्।
24De Jehová son los pasos del hombre: ¿Cómo pues entenderá el hombre su camino?
24मानिसले चाल्ने प्रत्येक कदम नै परमप्रभुले तोक्नु हुन्छ। तब मानिस कसरी जान्दछ कि उसको जीवनमा के परी आँउछ।
25Lazo es al hombre el devorar lo santo, Y andar pesquisando después de los votos.
25परमप्रभुलाई भाकल गर्न अघि नै सोचेर भाकल गर्नु, पछि पछुताउनु नपरोस कि “मैले यस्तो भाकल नगर्नु पर्ने रहेछ।”
26El rey sabio esparce los impíos. Y sobre ellos hace tornar la rueda.
26एकजना ज्ञानी राजाले दूष्टहरूलाई भूस निफाने झैं गरी छुट्टायाउनछन् अनि तिनीहरूलाई सजाय दिन्छन्।
27Candela de Jehová es el alma del hombre, Que escudriña lo secreto del vientre.
27एकजना मानिसको आत्मा परमप्रभुको दियो हो जसले उसको आत्माको गहिराई देखाउछ।
28Misericordia y verdad guardan al rey; Y con clemencia sustenta su trono.
28यदि राजा विश्वासी र सत्यवादी छन् भने, उसले शक्ति सुरक्षित राख्नु सक्छन्। उसको विश्वासनीयताले उसको राज्य बलियो राख्ने छ।
29La gloria de los jóvenes es su fortaleza, Y la hermosura de los viejos la vejez.
29एकजना जवान मानिसको गौरव उसको बल हो, अनि एउटा बूढो मानिसको गौरव उसको फूलेको केश हो।
30Las señales de las heridas son medicina para lo malo: Y las llagas llegan á lo más secreto del vientre.
30कुटाइले चोट पुर्याउ र खराबी हटाउँछ अनि मुक्कारहरूले भित्रि जीवलाई सफा गर्छ।