1NO te jactes del día de mañana; Porque no sabes qué dará de sí el día.
1Berrito ha ku faanin, Waayo, ma ogid waxay maalinu keeni doonto.
2Alábete el extraño, y no tu boca; El ajeno, y no tus labios.
2Mid kale ha ku faaniyo oo yaanu afkaagu ku faanin, Shisheeye ha ku ammaano, oo yaanay bushimahaagu ku ammaanin.
3Pesada es la piedra, y la arena pesa; Mas la ira del necio es más pesada que ambas cosas.
3Dhagax waa culus yahay, oo cammuuduna way miisaan weyn tahay, Laakiinse waxaa labadoodaba ka sii culus nacas cadhadiis.
4Cruel es la ira, é impetuoso el furor; Mas ¿quién parará delante de la envidia?
4Cadho waa naxariisdarro, xanaaqna waa daad, Laakiinse bal yaa hinaaso is-hor taagi kara?
5Mejor es reprensión manifiesta Que amor oculto.
5Canaantii bayaan ahu Waa ka wanaagsan tahay jacaylkii qarsoon.
6Fieles son las heridas del que ama; Pero importunos los besos del que aborrece.
6Saaxiib nabrihiisu waa daacadnimo, Laakiinse cadow dhunkashooyinkiisu waa khiyaano miidhan.
7El alma harta huella el panal de miel; Mas al alma hambrienta todo lo amargo es dulce.
7Naftii dheregsanu xataa awlallada malabka waa ka yaqyaqsataa, Laakiinse naftii gaajaysan wax kasta oo qadhaadhuba way u macaan yihiin.
8Cual ave que se va de su nido, Tal es el hombre que se va de su lugar.
8Ninkii hoygiisa ka warwareegaa Waa sida shimbir buulkeeda ka warwareegta oo kale.
9El ungüento y el perfume alegran el corazón: Y el amigo al hombre con el cordial consejo.
9Saliidda iyo cadarku qalbigay ka farxiyaan, Sidaas oo kalena waxaa nin ka farxiya macaanka saaxiibkiis oo ka yimaada talada qalbiga.
10No dejes á tu amigo, ni al amigo de tu padre; Ni entres en casa de tu hermano el día de tu aflicción. Mejor es el vecino cerca que el hermano lejano.
10Ha ka tegin saaxiibkaa iyo aabbahaa saaxiibkiis toona, Oo maalintii masiibadaadana guriga walaalkaa ha tegin, Deris kuu dhowu waa ka wanaagsan yahay walaal kaa fog.
11Sé sabio, hijo mío, y alegra mi corazón, Y tendré qué responder al que me deshonrare.
11Wiilkaygiiyow, caqli yeelo, oo qalbigayga ka farxi, Si aan ugu jawaabo kii i caayaba.
12El avisado ve el mal, y escóndese, Mas los simples pasan, y llevan el daño.
12Ninkii miyir lahu sharkuu arkaa, wuuna dhuuntaa, Laakiinse garaadlaawayaashu way iska sii maraan, oo waana la taqsiiraa.
13Quítale su ropa al que fió al extraño; Y al que fió á la extraña, tómale prenda.
13Kii qof qalaad dammiinta dharkiisa ka qaad, Oo kii naag qalaad dammiintana isaga rahmad ahaan u hay.
14El que bendice á su amigo en alta voz, madrugando de mañana, Por maldición se le contará.
14Kii intuu aroor hore kaco saaxiibkiis cod dheer ugu duceeya, Waxaa loo qaadan doonaa habaar.
15Gotera continua en tiempo de lluvia, Y la mujer rencillosa, son semejantes:
15Maalin roobaabeed dhibicyadeeda aan kala go'in Iyo naag muran badanu waa isku mid.
16El que pretende contenerla, arresta el viento: O el aceite en su mano derecha.
16Ku alla kii iyada celiyaa, dabayshuu celiyaa. Gacantiisa midigna saliid bay qabataa.
17Hierro con hierro se aguza; Y el hombre aguza el rostro de su amigo.
17Bir baa bir afaysa, Oo sidaas oo kale nin baa saaxiibkiis afeeya.
18El que guarda la higuera, comerá su fruto; Y el que guarda á su señor, será honrado.
18Ku alla kii berde xannaanaystaa midhihiisuu cuni doonaa. Oo kii sayidkiisa dhawrana waa la murwayn doonaa.
19Como un agua se parece á otra, Así el corazón del hombre al otro.
19Sida fool biyaha dhexdooda fool uga muuqdo, Ayaa nin qalbigiisu nin kale ugu muuqdaa.
20El sepulcro y la perdición nunca se hartan: Así los ojos del hombre nunca están satisfechos.
20She'ool iyo halligaadu weligood ma dhergaan, Dadka indhihiisu weligood ma dhergaan.
21El crisol prueba la plata, y la hornaza el oro: Y al hombre la boca del que lo alaba.
21Weelka lacagta lagu safeeyo lacagtaa iska leh, oo foornadana dahabkaa iska leh, Sidaas oo kalena nin waxaa lagu tijaabiyaa ammaantiisa.
22Aunque majes al necio en un mortero entre granos de trigo á pisón majados, No se quitará de él su necedad.
22In kastoo aad nacas tib iyo mooye hadhuudh kula tuntid, Weliba nacasnimadiisu ka tegi mayso isaga.
23Considera atentamente el aspecto de tus ovejas; Pon tu corazón á tus rebaños:
23Aad ugu dadaal inaad ogaatid xaalka adhigaaga, Oo lo'daadana si wanaagsan u ilaali.
24Porque las riquezas no son para siempre; ¿Y será la corona para perpetuas generaciones?
24Waayo, maalku weligiis siima raago, Taajkuna ab ka ab miyuu waaraa?
25Saldrá la grama, aparecerá la hierba, Y segaránse las hierbas de los montes.
25Cawska qallalan markii la gooyo mid cagaar ah oo jilicsan baa soo muuqda, Oo dhalatada buurahana waa la soo urursadaa.
26Los corderos para tus vestidos, Y los cabritos para el precio del campo:
26Baraarku waa kuu dhar, Oo adhiguna waa kuu qiimihii beerta.Waxaa jiri doona caano riyaad oo cunto ugu filan adiga iyo reerkaagaba, Iyo weliba masruufka gabdhaha kuu shaqeeya.
27Y abundancia de leche de las cabras para tu mantenimiento, y para mantenimiento de tu casa, Y para sustento de tus criadas.
27Waxaa jiri doona caano riyaad oo cunto ugu filan adiga iyo reerkaagaba, Iyo weliba masruufka gabdhaha kuu shaqeeya.