1Biri im, në qoftë se je bërë garant për të afërmin tënd, në rast se ke dhënë dorën si garanci për një të huaj,
1 Ay izo, da ni na ni gorokasin yadda sambu, Da ni jin ka kamba kar yaw se,
2je zënë në lakun e fjalëve të gojës sate, je zënë nga fjalët e gojës sate.
2 Ni me sanno na ni zorti, Ni me sanno na ni di nooya.
3Bëj këtë, pra, biri im, dhe shpengohu, sepse ke rënë në duart e të afërmit tënd. Shko, hidhu në këmbët e tij dhe ngul këmbë me të madhe te i afërmi yt.
3 Sohõ ay izo, kala ni ma woone te ka ni boŋ kaa kambe, Za kaŋ a ciya ni jin ka furo ni gorokasin kambe ra: Koy ka ni boŋ kaynandi ka ŋwaaray ni gorokasino gaa.
4Mos u jep gjumë syve të tu as çlodhje qepallave të tua;
4 Ma si ni moy no jirbi, Ni mo-kuurey mo, i ma si dusungu.
5çlirohu si gazela nga dora e gjahtarit, si zogu nga dora e atij që kap zogjtë.
5 Hala ni ma yana nda ni boŋ jina, Danga jeeri kaŋ fun kolikoy kambe ra, Danga curo kaŋ fun nga hirriko kambe ra.
6Shko te milingona, o përtac, vër re zakonet e saj dhe bëhu i urtë.
6 Ma koy nkondo do, nin hawfuno. Ma laakal d'a teerey ka te laakal.
7Ajo nuk ka as kryetar, as mbikëqyrës, as zot;
7 Nga wo, a sinda jine boro wala jine funa wala bonkooni.
8e gjen ushqimin në verë dhe mbledh zahirenë e saj gjatë korrjes.
8 Kulu nda yaadin, a ga nga ŋwaaro soola kaydiya ra, A ga nga ŋwaaro margu-margu heemar waate.
9Deri kur, o përtac, do të rrish duke fjetur? Kur do të shkundesh nga gjumi yt?
9 Kala waati fo no ni go ga jirbi, nin hawfuno? Waati fo no ni ga tun ni jirbo gaa?
10Të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish me duar në ije për t'u çlodhur,
10 A cindi jirbi kayna, a cindi dusungu kayna, Da kambe koli kayna ka kani jina --
11kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës, dhe skamja jote si një njeri i armatosur.
11 Yaadin gaa no ni talkatara ga kaa ni gaa danga zay cine, Ni jaŋa mo danga sooje cine.
12Njeriu pa vlerë, njeriu i keq, ecën me një gojë të çoroditur;
12 Boro yaamo, ilaalo no, A ga dira nda me-ka-say.
13luan syrin, flet me këmbët, bën shenja me gishta;
13 A ga nga moy kar, a ga salaŋ nda nga cey, A ga cabeyaŋ te nda nga kambayzey.
14ka ligësi në zemër, kurdis vazhdimisht të keqen dhe mbjell grindje.
14 Garkasay go a bina ra. A ga laala ceeci han kulu, a ga kormoto say-say.
15Prandaj shkatërrimi i tij do të vijë papritur, në një çast do të shkatërrohet pa rrugëdalje tjetër.
15 Woodin se a masiibey ga kaŋ a boŋ baaru si, I g'a ceeri nda waasi -- woodin mo safari si.
16Zoti i urren këto gjashtë gjëra, madje shtatë janë të neveritshme për të:
16 Hari iddu go no kaŋ Rabbi ga konna, Oho, hala iyye zaati kaŋ a bina g'i fanta:
17sytë krenare, gjuha gënjeshtare, duart që derdhin gjak të pafajshëm,
17 Mo boŋbeeraykoy, da deene tangarikom, Da kambey kaŋ yaŋ ga boro kaŋ sinda taali wi,
18zemra që kurdis plane të këqija, këmbët që turren shpejt drejt së keqes,
18 Da bine kaŋ ga hari laalo miila, Da cey kaŋ ga zuru nda waasi ka koy hasaraw teeyaŋ do,
19dëshmitari i rremë që thotë gënjeshtra dhe ai që shtie grindje midis vëllezërve.
19 Da tangari seeda kaŋ ga tangari ci, Da boro kaŋ ga fitina daŋ nya-izey nda care game ra.
20Biri im, ruaje urdhërimin e atit tënd dhe mos harro mësimet e nënës sate.
20 Ay izo, ma ni baaba lordi gaay, Ni nya lordey mo, ma s'i furu.
21Mbaji vazhdimisht të lidhura në zemrën tënde dhe fiksoji rreth qafës sate.
21 Ni m'i haw ni bina ra duumi, Ni m'i sarku ni jinda gaa.
22Kur do të ecësh, do të të udhëheqin; kur të pushosh, do të të ruajnë; kur të zgjohesh, do të flasin me ty.
22 Saaya kaŋ ni goono ga dira, i ga furo ni jine. Saaya kaŋ ni goono ka kani, i ga ni hallasi. Saaya kaŋ ni mo hay mo, i ga fakaaray ni se.
23Sepse urdhërimi është një llambë, mësimi një dritë, dhe ndreqjet e mësimit janë rruga e jetës,
23 Zama i lordey ya fitilla no, I dondonandiyaŋey mo kaari no. Dondonandiyaŋ kaseetiyaŋ ya fundi fondo no.
24për të të mbrojtur nga gruaja e keqe, nga lajkat e gjuhës të gruas së huaj.
24 I ga ni hallasi wayboro laalo gaa, Ka ni hallasi wayboro yaw me-kaano gaa.
25Mos dëshiro në zemrën tënde bukurinë e saj dhe mos u rrëmbe nga qepallat e saj.
25 Ma s'a booriyaŋo bini ni bina ra, A ma si ni di da nga mo karyaŋo.
26Sepse për një prostitutë burri katandiset për një copë bukë, dhe gruaja e një tjetri gjuan shpirtin e vyer të një burri.
26 Waykuuru sabbay se ŋwaari kayna ga bisa boro gaabi, Wayboro zina-teeri mo ga fundi darzakoy koli.
27A mund të mbajë burri një zjarr në gji të tij pa djegur rrobat e trupit?
27 E! Boro ga danji daŋ ni gande ra ni bankaaray ma jaŋ ka ton, wala?
28A mund të ecë burri mbi qymyr të ndezur pa djegur këmbët e tij?
28 Wala ni ga danj'ize taamu ce taamey ma jaŋ ka kukure?
29Në këtë gjendje është ai që shkon tek gruaja e një tjetri; kush e prek nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.
29 Yaadin no boro kaŋ ga margu nda nga gorokasin wande go. Boro kaŋ lamb'a gaa kulu si taali alhakku yana bo.
30Nuk përçmohet hajduti që vjedh për të shuar urinë kur është i uritur;
30 I si donda zay, d'a zay zama a ma nga fundo kungandi waati kaŋ a maa haray.
31por në rast se kapet në faj, duhet të kthejë shtatëfishin, dhe të japë tërë pasurinë e shtëpisë së tij.
31 Amma d'i n'a di, a g'a yeti sorro iyye. A windi arzaka kulu no a g'a bana nd'a.
32Por ai që kryen një shkelje kurore me një grua është një njeri pa mend; ai që bën një gjë të tillë shkatërron jetën e tij.
32 Boro kaŋ na zina te da wayboro sinda fahamay no. Boro kaŋ na goy woodin te, Nga bumbo fundo no a goono ga ceeci nga ma halaci.
33Do të gjejë plagë dhe përçmim, dhe turpi i tij nuk do t'i hiqet kurrë.
33 Marayyaŋ nda kaynandiyaŋ no a ga di. I s'a haawi tuusu mo.
34sepse xhelozia e tërbon bashkëshortin, që do të jetë i pamëshirshëm ditën e hakmarrjes.
34 Zama canse wo boro futay no, A si fay d'a bo, banayaŋ zaaro ra.
35Ai nuk do të pranojë asnjë shpërblim dhe nuk do të kënaqet, edhe sikur t'i bëjnë shumë dhurata.
35 A baa si nda fansa kulu. A futa si kani, baa ni n'a no nooyaŋ boobo.