1 Farisi* fonda borey da Sadusi* fonda borey kaa. I goono ga Yesu si k'a ŋwaaray a ma beene alaama fo cabe ngey se.
1Og fariseerne og sadduseerne gikk til ham og fristet ham, og bad at han vilde la dem få se et tegn fra himmelen.
2 Amma a tu ka ne i se: «Waato kaŋ wiciri kambu to araŋ ga ne: ‹Hari si kaa, zama beena ga ciray-ciray.›
2Men han svarte og sa til dem: Når det er blitt aften, sier I: Det blir godt vær, for himmelen er rød;
3 Susubay mo araŋ ga ne: ‹Hunkuna beena ga hirri, zama a ga ciray-ciray, a ga ziibi.› To. Araŋ ga hin ka beena baaru fayanka, amma araŋ si hin ka alwaatey alaamey fayanka.
3og om morgenen: Idag blir det uvær, for himmelen er rød og mørk. Himmelens utseende vet I å tyde, men tidenes tegn kan I ikke tyde.
4 Zamana laalo da zina-teero borey wo goono ga alaama fo ceeci. I s'i no alaama kulu kala day Yonana* alaama hinne.» Kal a dira k'i naŋ.
4En ond og utro slekt krever tegn, og tegn skal ikke gis den, uten Jonas' tegn. Og han forlot dem og gikk bort.
5 Waato kaŋ talibey kaa ya-haray daŋanta, i dinya ka kande buuru.
5Og da disiplene kom over til hin side, hadde de glemt å ta brød med.
6 Yesu ne i se: «Araŋ ma haggoy da Farisi fonda borey da Sadusi fonda borey dalbuwo.»
6Da sa Jesus til dem: Se eder for og ta eder i vare for fariseernes og sadduseernes surdeig!
7 Talibey soobay ka care miisi ka ne: «Zama iri dinya ka kande buuru se no, wala?»
7Da tenkte de ved sig selv og sa: Det er fordi vi ikke har tatt brød med.
8 Yesu mo kaŋ faham da woodin ne i se: «Ya araŋ cimbeeri kayna koyey, ifo se no araŋ goono ga lasaabu woone te, way, zama araŋ sinda buuru?
8Men da Jesus merket det, sa han til dem: I lite troende! hvorfor tenker I ved eder selv at det er fordi I ikke har tatt brød med?
9 Day, hala hõ araŋ mana faham jina, wala? Araŋ si fongu buuru kunkuni guwa din boro zambar gu wano? Cilla kayna marge no araŋ du ka sambu?
9Skjønner I ennu ikke, og kommer I ikke i hu de fem brød til de fem tusen, og hvor mange kurver I da fikk,
10 Da mo koyne, buuru kunkuni iyye boro zambar taaci wane? Nga mo, cilla beeri marge no araŋ du ka sambu?
10eller de syv brød til de fire tusen, og hvor mange kurver I da fikk?
11 Ifo se no araŋ mana faham kaŋ manti buuru sanni no ay goono ga te araŋ se? Amma araŋ ma te laakal nda Farisi fonda borey da Sadusi fonda borey dalbuwo!»
11Kan I da ikke skjønne at det ikke var om brød jeg talte til eder? Men ta eder i vare for fariseernes og sadduseernes surdeig!
12 Waato din gaa no i faham d'a sanno, manti buuru dalbu* sanni no a goono ga te ngey se, ka ne i ma laakal d'a, amma Farisi fonda borey da Sadusi fonda borey dondonandiyaŋo gaa no a go.
12Da forstod de at han ikke hadde talt om at de skulde ta sig i vare for surdeigen i brød, men for fariseernes og sadduseernes lære.
13 Waato kaŋ Yesu kaa Kaysariya, Filibi laabo ra, a na nga talibey hã ka ne: «Borey goono ga ne Boro Izo ya may no?»
13Men da Jesus var kommet til landet ved Cesarea Filippi, spurte han sine disipler og sa: Hvem sier folk at Menneskesønnen er?
14 I tu ka ne: «Afooyaŋ goono ga ne Yohanna baptisma* teekwa no, afooyaŋ mo ga ne Iliya no, afooyaŋ mo ga ne Irimiya no, wala doŋ annabey ra afo no.»
14De sa: Nogen sier døperen Johannes, andre Elias, andre igjen Jeremias eller en av profetene.
15 A ne i se: «Araŋ binde, araŋ ga ne ay ya may no?»
15Han sa til dem: Men I, hvem sier I at jeg er?
16 Siman Bitros tu ka ne: «Ni ya Almasihu no, Irikoy fundikoono Izo.»
16Da svarte Simon Peter og sa: Du er Messias, den levende Guds Sønn.
17 Yesu tu ka ne a se: «Ni ya albarkante no, Siman Yonana ize, zama Adam-ize mana woone bangandi ni se, amma ay Baabo kaŋ go beena ra no.
17Og Jesus svarte og sa til ham: Salig er du, Simon, Jonas' sønn! for kjød og blod har ikke åpenbaret dig det, men min Fader i himmelen.
18 Ay ga ne ni se koyne: nin no Bitros. Tondo wo boŋ no ay g'ay marga suubananta cina, wo kaŋ Alaahara hino mo si te a boŋ zaama.
18Og jeg sier dig at du er Peter; og på denne klippe vil jeg bygge min menighet, og dødsrikets porter skal ikke få makt over den.
19 Ay ga beene koytara saaf'izey no ni se. Lordi kulu kaŋ ni ga haw ndunnya ra, i jin k'a haw beena ra no. Lordi kulu kaŋ ni ga feeri ne ndunnya ra, i jin k'a feeri beena ra mo.»
19Og jeg vil gi dig nøklene til himlenes rike, og det du binder på jorden, skal være bundet i himmelen, og det du løser på jorden, skal være løst i himmelen.
20 Alwaato din no a na nga talibey gongormandi i ma si nga bangandi boro kulu se, kaŋ nga ya Almasihu no.
20Da bød han sine disipler at de ikke skulde si til nogen at han var Messias.
21 Za alwaato din no Yesu sintin ka cabe nga talibey se kaŋ tilas no nga ma koy Urusalima, ka taabi boobo haŋ arkusey* da alfaga beerey da asariya dondonandikoy kambey ra, i m'a wi. Zaari hinzanta hane mo a ma tun.
21Fra den tid begynte Jesus å gi sine disipler til kjenne at han skulde gå til Jerusalem og lide meget av de eldste og yppersteprestene og de skriftlærde, og slåes ihjel, og opstå på den tredje dag.
22 Amma Bitros n'a kaa waani ka sintin ka deen'a gaa: «Jam! Irikoy ma boriyandi, ya Rabbi! Woodin si du nin abada!»
22Da tok Peter ham til side og begynte å irettesette ham og sa: Gud fri dig, Herre! dette må ingenlunde vederfares dig!
23 Amma Yesu bare ka ne Bitros se: «Ma ye ka fun ay banda, nin Saytan* wo! Ni ya hartayaŋ hari no ay se, zama ni si Irikoy hayey saal, kala borey waney.»
23Men han vendte sig og sa til Peter: Vik bak mig, Satan! du er mig til anstøt; for du har ikke sans for det som hører Gud til, men bare for det som hører menneskene til.
24 Gaa no Yesu ne nga talibey se: «Da boro fo ga baa nga ma kaa ay banda, kal a ma nga boŋ ze jina ka nga kanjiyaŋ bundo sambu k'ay gana.
24Da sa Jesus til sine disipler: Vil nogen komme efter mig, da må han fornekte sig selv og ta sitt kors op og følge mig.
25 Zama boro kulu kaŋ ga miila nga ma nga fundo faaba, a fundo ga daray. Amma boro kulu kaŋ ga nga fundo nooyandi ay wo sabbay se ga du a.
25For den som vil berge sitt liv, skal miste det; men den som mister sitt liv for min skyld, skal finne det.
26 Zama riiba woofo no boro ga du baa day a du ndunnya kulu, amma a fundo ma daray? Ifo no mo boro ga no kaŋ ga hin ka nga fundo fansa?
26For hvad gagner det et menneske om han vinner den hele verden, men tar skade på sin sjel? eller hvad vil et menneske gi til vederlag for sin sjel?
27 Zama Boro Izo ga kaa nga Baabo darza ra, nga nda nga malaykey. Alwaato din no a ga boro kulu bana nga goyo boŋ.
27For Menneskesønnen skal komme i sin Faders herlighet med sine engler, og da skal han betale enhver efter hans gjerning.
28 Haciika, ay ga ne araŋ se, boro fooyaŋ goono ga kay ne kaŋ yaŋ si buuyaŋ taba baa kayna kala nd'i di Boro Izo goono ga kaa nga koytara ra.»
28Sannelig sier jeg eder: Nogen av dem som her står, skal ikke smake døden før de ser Menneskesønnen komme i sitt rike.