1Mga kawikaan ni Salomon. Ang pantas na anak ay nakapagpapasaya sa ama: nguni't ang mangmang na anak ay pasan ng kaniyang ina.
1Proverbs of Solomon. A wise son causeth a father to rejoice, And a foolish son [is] an affliction to his mother.
2Mga kayamanan ng kasamaan ay hindi napapakinabangan: nguni't ang katuwiran ay nagliligtas sa kamatayan.
2Treasures of wickedness profit not, And righteousness delivereth from death.
3Hindi titiisin ng Panginoon na magutom ang kaluluwa ng matuwid: nguni't kaniyang itinatakuwil ang nasa ng masama.
3Jehovah causeth not the soul of the righteous to hunger, And the desire of the wicked He thrusteth away.
4Siya'y nagiging dukha na gumagawa ng kamay na walang kasipagan: nguni't yumayaman ang kamay ng masipag.
4Poor [is] he who is working — a slothful hand, And the hand of the diligent maketh rich.
5Siyang nagtitipon sa taginit ay pantas na anak: nguni't siyang natutulog sa pagaani ay anak na kahiyahiya.
5Whoso is gathering in summer [is] a wise son, Whoso is sleeping in harvest [is] a son causing shame.
6Mga pagpapala ay nangasa ulo ng matuwid: nguni't tinatakpan ng karahasan ang bibig ng masama.
6Blessings [are] for the head of the righteous, And the mouth of the wicked cover doth violence.
7Ang alaala sa ganap ay pinagpapala: nguni't ang pangalan ng masama ay mapaparam.
7The remembrance of the righteous [is] for a blessing, And the name of the wicked doth rot.
8Ang pantas sa puso ay tatanggap ng mga utos: nguni't ang madaldal na musmos ay mabubuwal.
8The wise in heart accepteth commands, And a talkative fool kicketh.
9Siyang lumalakad ng matuwid ay lumalakad na tiwasay: nguni't siyang sumisira ng kaniyang mga lakad ay makikilala.
9Whoso is walking in integrity walketh confidently, And whoso is perverting his ways is known.
10Siyang kumikindat ng mata ay nagpapapanglaw: nguni't ang madaldal na musmos ay mabubuwal.
10Whoso is winking the eye giveth grief, And a talkative fool kicketh.
11Ang bibig ng matuwid, ay bukal ng kabuhayan: nguni't tinatakpan ng karahasan ang bibig ng masama.
11A fountain of life [is] the mouth of the righteous, And the mouth of the wicked cover doth violence.
12Ang pagtatanim ay humihila ng mga kaalitan: nguni't tinatakpan ng pagibig ang lahat ng pagsalangsang.
12Hatred awaketh contentions, And over all transgressions love covereth.
13Nasusumpungan sa mga labi ng mabait ang karunungan: nguni't ang pamalo ay sa likod ng walang unawa.
13In the lips of the intelligent is wisdom found, And a rod [is] for the back of him who is lacking understanding.
14Ang mga pantas ay nagiimbak ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mangmang ay kasalukuyang ikapapahamak.
14The wise lay up knowledge, and the mouth of a fool [is] near ruin.
15Ang kayamanan ng mayaman ay ang kaniyang matibay na bayan: ang kapahamakan ng dukha ay ang kanilang karalitaan.
15The wealth of the rich [is] his strong city, The ruin of the poor [is] their poverty.
16Ang gawa ng matuwid ay patungo sa buhay; ang bunga ng dukha ay sa pagkakasala.
16The wage of the righteous [is] for life, The increase of the wicked for sin.
17Nasa daan ng buhay siyang nakikinig ng saway: nguni't siyang nagpapabaya ng saway ay nagkakamali.
17A traveller to life [is] he who is keeping instruction, And whoso is forsaking rebuke is erring.
18Siyang nagkukubli ng mga pagtatanim ay sa mga magdarayang labi; at siyang nagpaparatang ay mangmang.
18Whoso is covering hatred with lying lips, And whoso is bringing out an evil report is a fool.
19Sa karamihan ng mga salita ay hindi nagkukulang ng pagsalangsang: nguni't siyang nagpipigil ng kaniyang mga labi ay gumagawang may kapantasan.
19In the abundance of words transgression ceaseth not, And whoso is restraining his lips [is] wise.
20Ang dila ng matuwid ay parang piling pilak: ang puso ng masama ay kaunti ang halaga.
20The tongue of the righteous [is] chosen silver, The heart of the wicked — as a little thing.
21Ang mga labi ng matuwid ay nagpapakain ng marami: nguni't ang mangmang ay namamatay sa kakulangan ng pagunawa.
21The lips of the righteous delight many, And fools for lack of heart die.
22Ang pagpapala ng Panginoon, ay nagpapayaman, at hindi niya idinadagdag ang kapanglawan.
22The blessing of Jehovah — it maketh rich, And He addeth no grief with it.
23Isang paglilibang sa mangmang ang paggawa ng kasamaan: at gayon ang karunungan sa taong naguunawa.
23To execute inventions [is] as play to a fool, And wisdom to a man of understanding.
24Ang takot ng masama ay darating sa kaniya: at ang nasa ng matuwid ay ipagkakaloob.
24The feared thing of the wicked it meeteth him, And the desire of the righteous is given.
25Pagka ang ipoipo ay dumadaan ay nawawala ang masama: nguni't ang matuwid ay walang hanggang patibayan.
25As the passing by of a hurricane, So the wicked is not, And the righteous is a foundation age-during.
26Kung paano ang suka sa mga ngipin, at kung paano ang usok sa mata, gayon ang tamad sa mga nagsusugo sa kaniya.
26As vinegar to the teeth, And as smoke to the eyes, So [is] the slothful to those sending him.
27Ang pagkatakot sa Panginoon ay nagpapalaon ng mga kaarawan: nguni't ang mga taon ng masama ay mangangaunti.
27The fear of Jehovah addeth days, And the years of the wicked are shortened.
28Ang pagasa ng matuwid ay magiging kasayahan: nguni't ang pagasa ng masama ay mawawala.
28The hope of the righteous [is] joyful, And the expectation of the wicked perisheth.
29Ang daan ng Panginoon ay katibayan sa matuwid; nguni't kapahamakan sa mga manggagawa ng kasamaan.
29The way of Jehovah [is] strength to the perfect, And ruin to workers of iniquity.
30Ang matuwid ay hindi makikilos kailan man: nguni't ang masama ay hindi tatahan sa lupain.
30The righteous to the age is not moved, And the wicked inhabit not the earth.
31Ang bibig ng matuwid ay nagbibigay ng karunungan: nguni't ang magdarayang dila ay ihihiwalay.
31The mouth of the righteous uttereth wisdom, And the tongue of frowardness is cut out.
32Nalalaman ng mga labi ng matuwid ang nakalulugod: nguni't ang bibig ng masama ay nagsasalita ng karayaan.
32The lips of the righteous know a pleasing thing, And the mouth of the wicked perverseness!