¹Ang mga ito ay mga kawikaan din ni Salomon, na isinalin ng mga tao ni Hezekias na hari sa Juda.

¹These also are proverbs of Solomon, which the men of Hezekiah king of Judah copied out.

²Kaluwalhatian nga ng Dios na maglihim ng isang bagay: nguni't ang kaluwalhatian ng mga hari ay magusisa ng isang bagay.

²It is the glory of God to conceal a thing; But the glory of kings is to search out a matter.

³Gaya ng langit sa kataasan, at ng lupa sa kalaliman, gayon ang puso ng mga hari ay di masayod.

³As the heavens for height, and the earth for depth, So the heart of kings is unsearchable.

⁴Alisin ang dumi sa pilak, at lumalabas na isang kasangkapan sa ganang mangbububo:

⁴Take away the dross from the silver, And there cometh forth a vessel for the refiner:

⁵Alisin ang masama sa harap ng hari, at ang kaniyang luklukan ay matatatag sa katuwiran.

⁵Take away the wicked [from] before the king, And his throne shall be established in righteousness.

⁶Huwag kang magpauna sa harapan ng hari, at huwag kang tumayo sa dako ng mga dakilang tao:

⁶Put not thyself forward in the presence of the king, And stand not in the place of great men:

⁷Sapagka't maigi na sabihin sa iyo, sumampa ka rito: kay sa ibaba ka sa harapan ng pangulo, na nakita ng iyong mga mata.

⁷For better is it that it be said unto thee, Come up hither, Than that thou shouldest be put lower in the presence of the prince, Whom thine eyes have seen.

⁸Huwag kang makialam ng walang gunita sa pakikipagbabag, baka hindi mo maalaman kung ano ang gagawin sa wakas niyaon, pagka ikaw ay hiniya ng iyong kapuwa.

⁸Go not forth hastily to strive, Lest [thou know not] what to do in the end thereof, When thy neighbor hath put thee to shame.

⁹Ipaglaban mo ang iyong usap sa iyong kapuwa, at huwag mong ihayag ang lihim ng iba:

⁹Debate thy cause with thy neighbor [himself], And disclose not the secret of another;

¹⁰Baka siyang nakakarinig ay umalipusta sa iyo, at ang iyong pagkadusta ay hindi maalis.

¹⁰Lest he that heareth it revile thee, And thine infamy turn not away.

¹¹Salitang sinalita sa kaukulan ay gaya ng mga mansanang ginto sa mga bilaong pilak.

¹¹A word fitly spoken Is [like] apples of gold in network of silver.

¹²Kung paano ang hikaw na ginto, at kagayakang dalisay na ginto, gayon ang pantas na mananaway sa masunuring pakinig.

¹²[As] an ear-ring of gold, and an ornament of fine gold, [So is] a wise reprover upon an obedient ear.

¹³Kung paano ang lamig ng niebe sa panahon ng pagaani, gayon ang tapat na sugo sa kanila na nangagsugo sa kaniya; sapagka't kaniyang pinagiginhawa ang kaluluwa ng kaniyang mga panginoon.

¹³As the cold of snow in the time of harvest, [So is] a faithful messenger to them that send him; For he refresheth the soul of his masters.

¹⁴Kung paano ang mga alapaap at hangin na walang ulan, gayon ang taong naghahambog ng kaniyang mga kaloob na walang katotohanan.

¹⁴[As] clouds and wind without rain, [So is] he that boasteth himself of his gifts falsely.

¹⁵Sa pamamagitan ng pagpipigil ng loob ay napahihikayat ang pangulo, at ang malumanay na dila ay bumabasag ng buto.

¹⁵By long forbearing is a ruler persuaded, And a soft tongue breaketh the bone.

¹⁶Nakasumpong ka ba ng pulot? kumain ka ng sapat sa iyo; baka ka masuya, at iyong isuka.

¹⁶Hast thou found honey? eat so much as is sufficient for thee, Lest thou be filled therewith, and vomit it.

¹⁷Magdalang ang iyong paa sa bahay ng iyong kapuwa; baka siya'y mayamot sa iyo, at ipagtanim ka.

¹⁷Let thy foot be seldom in thy neighbor's house, Lest he be weary of thee, and hate thee.

¹⁸Ang tao na sumasaksi ng kasinungalingang saksi laban sa kaniyang kapuwa ay isang pangbayo at isang tabak, at isang matulis na pana.

¹⁸A man that beareth false witness against his neighbor Is a maul, and a sword, and a sharp arrow.

¹⁹Pagtiwala sa di tapat na tao sa panahon ng kabagabagan ay gaya ng baling ngipin, at ng nabaliang paa.

¹⁹Confidence in an unfaithful man in time of trouble Is [like] a broken tooth, and a foot out of joint.

²⁰Kung paano ang nangaagaw ng kasuutan sa panahong tagginaw, at kung paano ang suka sa sosa, gayon siyang umaawit ng mga awit sa mabigat na puso.

²⁰[As] one that taketh off a garment in cold weather, [and as] vinegar upon soda, So is he that singeth songs to a heavy heart.

²¹Kung ang iyong kaaway ay magutom, bigyan mo siya ng pagkain na makakain; at kung siya'y mauhaw, bigyan mo siya ng tubig na maiinom:

²¹If thine enemy be hungry, give him bread to eat; And if he be thirsty, give him water to drink:

²²Sapagka't ikaw ay magbubunton ng baga ng apoy sa kaniyang ulo, at gagantihin ka ng Panginoon.

²²For thou wilt heap coals of fire upon his head, And Jehovah will reward thee.

²³Ang hanging hilaga ay naglalabas ng ulan: gayon ang dilang maninirang puri ay nakagagalit.

²³The north wind bringeth forth rain: So doth a backbiting tongue an angry countenance.

²⁴Maigi ang tumahan sa sulok ng bubungan, kay sa kasama ng palaaway na babae sa maluwang na bahay.

²⁴It is better to dwell in the corner of the housetop, Than with a contentious woman in a wide house.

²⁵Kung paano ang malamig na tubig sa uhaw na kaluluwa, gayon ang mga mabuting balita na mula sa malayong lupain.

²⁵[As] cold waters to a thirsty soul, So is good news from a far country.

²⁶Kung paano ang malabong balon, at ang bukal na nalabusaw, gayon ang matuwid na tao na nagbigay daan sa harap ng masama.

²⁶[As] a troubled fountain, and a corrupted spring, [So is] a righteous man that giveth way before the wicked.

²⁷Hindi mabuting kumain ng maraming pulot: gayon ang paghanap ng tao ng kanilang sariling kaluwalhatian, ay hindi kaluwalhatian.

²⁷It is not good to eat much honey: So [for men] to search out their own glory is grievous.

²⁸Siyang hindi pumipigil ng kaniyang sariling diwa ay parang bayang nabagsak at walang kuta.

²⁸He whose spirit is without restraint Is [like] a city that is broken down and without walls.