1Maigi ang isang tuyong subo at may katahimikan, kay sa bahay na may laging pistahan na may kaalitan.
1Melhor é um bocado seco, e com ele a tranqüilidade, do que a casa cheia de festins, com rixas.
2Ang lingkod na gumagawang may kapantasan ay nagpupuno sa anak na nakahihiya, at siya'y makakabahagi sa mana ng magkakapatid.
2O servo prudente dominará sobre o filho que procede indignamente; e entre os irmãos receberá da herança.
3Ang dalisayan ay sa pilak, at ang hurno ay sa ginto: nguni't sinusubok ng Panginoon ang mga puso.
3O crisol é para a prata, e o forno para o ouro; mas o Senhor é que prova os corações.
4Ang manggagawa ng kasamaan ay nakikinig sa masasamang labi; at ang sinungaling ay nakikinig sa masamang dila.
4O malfazejo atenta para o lábio iníquo; o mentiroso inclina os ouvidos para a língua maligna.
5Sinomang tumutuya sa dukha ay dumudusta sa Maylalang sa kaniya: at ang natutuwa sa kasakunaan ay walang pagsalang parurusahan.
5O que escarnece do pobre insulta ao seu Criador; o que se alegra da calamidade não ficará impune.
6Ang mga anak ng mga anak ay putong ng mga matatandang tao; at ang kaluwalhatian ng mga anak ay ang kanilang mga magulang.
6Coroa dos velhos são os filhos dos filhos; e a glória dos filhos são seus pais.
7Ang marilag na pananalita ay hindi nagiging mabuti sa mangmang: lalo na ang magdarayang mga labi, sa isang pangulo.
7Não convém ao tolo a fala excelente; quanto menos ao príncipe o lábio mentiroso!
8Ang suhol ay parang mahalagang bato sa mga mata ng nagtatamo: saan man pumihit ay gumiginhawa.
8Pedra preciosa é a peita aos olhos de quem a oferece; para onde quer que ele se volte, serve-lhe de proveito.
9Ang nagtatakip ng pagsalangsang ay humahanap ng pagibig: nguni't ang nagdadadaldal tungkol sa anoman ay naghihiwalay ng magkakaibigang matalik.
9O que perdoa a transgressão busca a amizade; mas o que renova a questão, afastam amigos íntimos.
10Ang saway ay nanasok na taimtim sa isang naguunawa, kay sa isang daang hampas sa mangmang.
10Mais profundamente entra a repreensão no prudente, do que cem açoites no insensato.
11Ang hinahanap lamang ng masamang tao ay panghihimagsik; kaya't isang mabagsik na sugo ay susuguin laban sa kaniya.
11O rebelde não busca senão o mal; portanto um mensageiro cruel será enviado contra ele.
12Masalubong ang tao ng oso na nanakawan ng kaniyang mga anak, maigi kay sa mangmang sa kaniyang kamangmangan.
12Encontre-se o homem com a ursa roubada dos filhotes, mas não com o insensato na sua estultícia.
13Sinomang gumaganti ng kasamaan sa mabuti, kasamaan ay hindi hihiwalay sa kaniyang bahay.
13Quanto �quele que torna mal por bem, não se apartará o mal da sua casa.
14Ang pasimula ng pagkakaalit ay gaya ng pagbuga ng tubig: kaya't iwan ninyo ang pagtatalo, bago maginit sa pagkakaalit.
14O princípio da contenda é como o soltar de águas represadas; deixa por isso a porfia, antes que haja rixas.
15Siya na umaaring ganap sa masama, at siya na nagpaparusa sa matuwid, kapuwa sila kasuklamsuklam sa Panginoon.
15O que justifica o ímpio, e o que condena o justo, são abomináveis ao Senhor, tanto um como o outro.
16Bakit may halaga sa kamay ng mangmang upang ibili ng karunungan, gayong wala siyang pagkaunawa?
16De que serve o preço na mão do tolo para comprar a sabedoria, visto que ele não tem entendimento?
17Ang kaibigan ay umiibig sa lahat ng panahon, at ang kapatid ay ipinanganak na ukol sa kasakunaan.
17O amigo ama em todo o tempo; e para a angústia nasce o irmão.
18Ang taong walang unawa ay nakikikamay, at nagiging mananagot sa harapan ng kaniyang kapuwa.
18O homem falto de entendimento compromete-se, tornando-se fiador na presença do seu vizinho.
19Ang umiibig sa pagsalangsang ay umiibig sa pagkakaalit: ang nagtataas ng kaniyang pintuan ay humahanap ng kapahamakan.
19O que ama a contenda ama a transgressao; o que faz alta a sua porta busca a ruína.
20Siyang may magdarayang puso ay hindi nakakasumpong ng mabuti: at siyang may suwail na dila ay nahuhulog sa karalitaan.
20O perverso de coração nunca achará o bem; e o que tem a língua dobre virá a cair no mal.
21Ang nanganganak ng mangmang ay sa kaniyang kapanglawan: at ang ama ng mangmang ay walang kagalakan.
21O que gera um tolo, para sua tristeza o faz; e o pai do insensato não se alegrará.
22Ang masayang puso ay mabuting kagamutan: nguni't ang bagbag na diwa ay tumutuyo ng mga buto.
22O coração alegre serve de bom remédio; mas o espírito abatido seca os ossos.
23Ang masama ay tumatanggap ng suhol mula sa sinapupunan, upang ipahamak ang daan ng kahatulan.
23O ímpio recebe do regaço a peita, para perverter as veredas da justiça.
24Karunungan ay nasa harap ng mukha ng naguunawa: nguni't ang mga mata ng mangmang ay nasa mga wakas ng lupa.
24O alvo do inteligente é a sabedoria; mas os olhos do insensato estão nas extremidades da terra.
25Ang mangmang na anak ay hirap sa kaniyang ama, at kapaitan sa nanganak sa kaniya.
25O filho insensato é tristeza para seu, pai, e amargura para quem o deu � luz.
26Parusahan naman ang matuwid ay hindi mabuti, ni saktan man ang mahal na tao dahil sa kanilang katuwiran.
26Não é bom punir ao justo, nem ferir aos nobres por causa da sua retidão.
27Siyang nagtitipid ng kaniyang mga salita ay may kaalaman: at siyang may diwang malamig ay taong naguunawa.
27Refreia as suas palavras aquele que possui o conhecimento; e o homem de entendimento é de espírito sereno.
28Ang mangmang man, pagka siya'y tumatahimik, ay nabibilang na pantas: pagka kaniyang tinitikom ang kaniyang mga labi, ay inaari siyang mabait.
28Até o tolo, estando calado, é tido por sábio; e o que cerra os seus lábios, por entendido.