1Hindi ba umiiyak ang karunungan, at inilalabas ng unawa ang kaniyang tinig?
1Não clama porventura a sabedoria, e não faz o entendimento soar a sua voz?
2Sa taluktok ng mga mataas na dako sa tabi ng daan, sa mga salubungang landas, siya'y tumatayo;
2No cume das alturas, junto ao caminho, nas encruzilhadas das veredas ela se coloca.
3Sa tabi ng mga pintuang-bayan sa pasukan ng bayan, sa pasukan sa mga pintuan siya'y humihiyaw ng malakas:
3Junto �s portas, � entrada da cidade, e � entrada das portas está clamando:
4Sa inyo, Oh mga lalake, ako'y tumatawag; at ang aking tinig ay sa mga anak ng mga tao.
4A vós, ó homens, clamo; e a minha voz se dirige aos filhos dos homens.
5Oh kayong mga musmos, magsiunawa kayo ng katalinuhan; at, kayong mga mangmang, makaunawa kayo sa puso.
5Aprendei, ó simples, a prudência; entendei, ó loucos, a sabedoria.
6Kayo'y mangakinig, sapagka't magsasalita ako ng mga marilag na bagay; at ang buka ng aking mga labi ay magiging mga matuwid na bagay,
6Ouvi vós, porque profiro coisas excelentes; os meus lábios se abrem para a eqüidade.
7Sapagka't ang aking bibig ay sasambit ng katotohanan; at kasamaan ay karumaldumal sa aking mga labi.
7Porque a minha boca profere a verdade, os meus lábios abominam a impiedade.
8Lahat ng mga salita ng aking bibig ay sa katuwiran; walang bagay na liko o suwail sa kanila.
8Justas são todas as palavras da minha boca; não há nelas nenhuma coisa tortuosa nem perversa.
9Pawang malilinaw sa kaniya na nakakaunawa, at matuwid sa kanila na nangakakasumpong ng kaalaman.
9Todas elas são retas para o que bem as entende, e justas para os que acham o conhecimento.
10Tanggapin mo ang aking turo at huwag pilak; at ang kaalaman na higit kay sa dalisay na ginto.
10Aceitai antes a minha correção, e não a prata; e o conhecimento, antes do que o ouro escolhido.
11Sapagka't ang karunungan ay maigi kay sa mga rubi; at lahat ng mga bagay na mananasa ay hindi maitutulad sa kaniya.
11Porque melhor é a sabedoria do que as jóias; e de tudo o que se deseja nada se pode comparar com ela.
12Akong karunungan ay tumatahan sa kabaitan, at aking nasusumpungan ang kaalaman at gunita.
12Eu, a sabedoria, habito com a prudência, e possuo o conhecimento e a discrição.
13Ang pagkatakot sa Panginoon ay ipagtanim ang kasamaan; Kapalaluan, at kahambugan at masamang lakad, at ang masamang bibig ay aking ipinagtatanim.
13O temor do Senhor é odiar o mal; a soberba, e a arrogância, e o mau caminho, e a boca perversa, eu os odeio.
14Payo ay akin at magaling na kaalaman: ako'y kaunawaan; ako'y may kapangyarihan,
14Meu é o conselho, e a verdadeira sabedoria; eu sou o entendimento; minha é a fortaleza.
15Sa pamamagitan ko ay naghahari ang mga hari, at nagpapasiya ng kaganapan ang mga pangulo.
15Por mim reinam os reis, e os príncipes decretam o que justo.
16Sa pamamagitan ko ay nagpupuno ang mga pangulo, at ang mga mahal na tao, sa makatuwid baga'y lahat ng mga hukom sa lupa.
16Por mim governam os príncipes e os nobres, sim, todos os juízes da terra.
17Aking iniibig sila na nagsisiibig sa akin; at yaong nagsisihanap na masikap sa akin ay masusumpungan ako.
17Eu amo aos que me amam, e os que diligentemente me buscam me acharão.
18Mga kayamanan at karangalan ay nasa akin; Oo, lumalaging mga kayamanan at katuwiran.
18Riquezas e honra estão comigo; sim, riquezas duráveis e justiça.
19Ang bunga ko ay maigi kay sa ginto, oo, kay sa dalisay na ginto; at ang pakinabang sa akin kay sa piling pilak.
19Melhor é o meu fruto do que o ouro, sim, do que o ouro refinado; e a minha renda melhor do que a prata escolhida.
20Ako'y lumalakad sa daan ng katuwiran, sa gitna ng mga landas ng kahatulan:
20Ando pelo caminho da retidão, no meio das veredas da justiça,
21Upang aking papagmanahin ng pag-aari yaong nagsisiibig sa akin, at upang aking mapuno ang kanilang ingatang-yaman.
21dotando de bens permanentes os que me amam, e enchendo os seus tesouros.
22Inari ako ng Panginoon sa pasimula ng kaniyang lakad, bago pinasimulan ang kaniyang mga gawa ng una.
22O Senhor me criou como a primeira das suas obras, o princípio dos seus feitos mais antigos.
23Ako'y nalagay mula noong araw mula ng walang pasimula, bago nalikha ang lupa.
23Desde a eternidade fui constituída, desde o princípio, antes de existir a terra.
24Ako'y nailabas ng wala pang mga kalaliman; nang wala pang mga bukal na sagana ng tubig.
24Antes de haver abismos, fui gerada, e antes ainda de haver fontes cheias d'água.
25Bago ang mga bundok ay nalagay, bago ang mga burol ay ako'y nailabas:
25Antes que os montes fossem firmados, antes dos outeiros eu nasci,
26Samantalang hindi pa niya nililikha ang lupa, ni ang mga parang man, ni ang pasimula man ng alabok ng sanglibutan.
26quando ele ainda não tinha feito a terra com seus campos, nem sequer o princípio do pó do mundo.
27Nang kaniyang itatag ang langit nandoon ako: nang siya'y maglagay ng balantok sa balat ng kalaliman:
27Quando ele preparava os céus, aí estava eu; quando traçava um círculo sobre a face do abismo,
28Nang kaniyang pagtibayin ang langit sa itaas: nang maging matibay ang mga bukal ng kalaliman:
28quando estabelecia o firmamento em cima, quando se firmavam as fontes do abismo,
29Nang bigyan niya ang dagat ng kaniyang hangganan, upang huwag salangsangin ng tubig ang kaniyang utos: nang kaniyang iayos ang mga patibayan ng lupa:
29quando ele fixava ao mar o seu termo, para que as águas não traspassassem o seu mando, quando traçava os fundamentos da terra,
30Nasa siping nga niya ako na gaya ng matalinong manggagawa: at ako ang kaniyang ligaya sa araw-araw, na nagagalak na lagi sa harap niya;
30então eu estava ao seu lado como arquiteto; e era cada dia as suas delícias, alegrando-me perante ele em todo o tempo;
31Na nagagalak sa kaniyang tinatahanang lupa; at ang aking kaaliwan ay sa mga anak ng mga tao.
31folgando no seu mundo habitável, e achando as minhas delícias com os filhos dos homens.
32Ngayon nga, mga anak ko, dinggin ninyo ako: sapagka't mapalad ang nangagiingat ng aking mga daan.
32Agora, pois, filhos, ouvi-me; porque felizes são os que guardam os meus caminhos.
33Mangakinig kayo ng turo, at kayo'y magpakapantas, at huwag ninyong tanggihan.
33Ouvi a correção, e sede sábios; e não a rejeiteis.
34Mapalad ang tao na nakikinig sa akin, na nagbabantay araw-araw sa aking mga pintuang-bayan, na naghihintay sa mga haligi ng aking mga pintuan.
34Feliz é o homem que me dá ouvidos, velando cada dia �s minhas entradas, esperando junto �s ombreiras da minha porta.
35Sapagka't sinomang nakakasumpong sa akin, ay nakakasumpong ng buhay. At magtatamo ng lingap ng Panginoon.
35Porque o que me achar achará a vida, e alcançará o favor do Senhor.
36Nguni't siyang nagkakasala laban sa akin ay nagliligaw ng kaniyang sariling kaluluwa; silang lahat na nangagtatanim sa akin ay nagsisiibig ng kamatayan.
36Mas o que pecar contra mim fará mal � sua própria alma; todos os que me odeiam amam a morte.