¹Kung paano ang niebe sa taginit, at kung paano ang ulan sa pagaani, gayon ang karangalan ay hindi nababagay sa mangmang.

¹COMO la nieve en el verano, y la lluvia en la siega, Así conviene al necio la honra.

²Kung paano ang maya sa kaniyang paggagala, kung paano ang langaylangayan sa kaniyang paglipad, gayon ang sumpa na walang kadahilanan ay hindi tumatalab.

²Como el gorrión en su vagar, y como la golondrina en su vuelo, Así la maldición sin causa nunca vendrá.

³Ang paghagupit ay sa kabayo, ang paningkaw ay sa asno, at ang pamalo ay sa likod ng mga mangmang.

³El látigo para el caballo, y el cabestro para el asno, Y la vara para la espalda del necio.

⁴Huwag mong sagutin ang mangmang ng ayon sa kaniyang kamangmangan, baka ikaw man ay maging gaya rin niya.

⁴Nunca respondas al necio en conformidad á su necedad, Para que no seas tú también como él.

⁵Sagutin mo ang mangmang ayon sa kaniyang kamangmangan, baka siya'y maging pantas sa ganang kaniya.

⁵Responde al necio según su necedad, Porque no se estime sabio en su opinión.

⁶Siyang nagsusugo ng pasugo sa pamamagitan ng kamay ng mangmang naghihiwalay ng kaniyang mga paa, at umiinom sa kasiraan.

⁶Como el que se corta los pies y bebe su daño, Así es el que envía algo por mano de un necio.

⁷Ang mga hita ng pilay ay nabibitin: gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.

⁷Alzar las piernas del cojo. Así es el proverbio en la boca del necio.

⁸Kung paano ang isa'y nagbabalot ng isang bato sa isang lambanog, gayon ang nagbibigay ng karangalan sa mangmang.

⁸Como quien liga la piedra en la honda, Así hace el que al necio da honra.

⁹Kung paano ang tinik na tumutusok sa kamay ng lango, gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.

⁹Espinas hincadas en mano del embriagado, Tal es el proverbio en la boca de los necios.

¹⁰Kung paano ang mamamana sumusugat sa lahat, gayon ang umupa sa mangmang at umuupa sa pagayongayon.

¹⁰El grande cría todas las cosas; y da la paga al insensato, Y la da á los transgresores.

¹¹Kung paano ang aso na bumabalik sa kaniyang suka, gayon ang mangmang na umuulit ng kaniyang kamangmangan.

¹¹Como perro que vuelve á su vómito, Así el necio que repite su necedad.

¹²Nakikita mo ba ang taong pantas sa ganang kaniyang sarili. May higit na pagasa sa mangmang kay sa kaniya.

¹²¿Has visto hombre sabio en su opinión? Más esperanza hay del necio que de él.

¹³Sinabi ng tamad, may leon sa daan; isang leon ay nasa mga lansangan.

¹³Dice el perezoso: El león está en el camino; El león está en las calles.

¹⁴Kung paano ang pintuan ay pumipihit sa kaniyang bisagra, gayon ang tamad sa kaniyang higaan.

¹⁴Las puertas se revuelven en sus quicios: Así el perezoso en su cama.

¹⁵Idinadampot ng tamad ang kaniyang kamay sa pinggan; napapagod siyang dalhin uli sa kaniyang bibig.

¹⁵Esconde el perezoso su mano en el seno; Cánsase de tornarla á su boca.

¹⁶Ang tamad ay lalong pantas sa ganang kaniyang sarili kay sa pitong tao na makapagbibigay katuwiran.

¹⁶A su ver es el perezoso más sabio Que siete que le den consejo.

¹⁷Ang nagdaraan, at nakikialam sa pagaaway na hindi ukol sa kaniya, ay gaya ng humahawak ng aso sa mga tainga.

¹⁷El que pasando se deja llevar de la ira en pleito ajeno, Es como el que toma al perro por las orejas.

¹⁸Kung paano ang taong ulol na naghahagis ng mga dupong na apoy, mga pana, at kamatayan;

¹⁸Como el que enloquece, y echa llamas Y saetas y muerte,

¹⁹Gayon ang tao na nagdadaya sa kaniyang kapuwa, at nagsasabi, hindi ko ba ginagawa sa paglilibang?

¹⁹Tal es el hombre que daña á su amigo, Y dice: Ciertamente me chanceaba.

²⁰Sapagka't sa kakulangan ng gatong ay namamatay ang apoy: at kung saan walang mapaghatid-dumapit ay tumitigil ang pagkakaalit.

²⁰Sin leña se apaga el fuego: Y donde no hay chismoso, cesa la contienda.

²¹Kung paano ang mga uling sa mga baga, at ang kahoy sa apoy; gayon ang taong madaldal na nagpapaningas ng pagkakaalit.

²¹El carbón para brasas, y la leña para el fuego: Y el hombre rencilloso para encender contienda.

²²Ang mga salita ng mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.

²²Las palabras del chismoso parecen blandas; Mas ellas entran hasta lo secreto del vientre.

²³Mga mapusok na labi at masamang puso ay parang sisidlang-lupa na nababalot ng dumi ng pilak.

²³Como escoria de plata echada sobre el tiesto, Son los labios enardecidos y el corazón malo.

²⁴Ang nagtatanim ay nagpapakunwari ng kaniyang mga labi, nguni't siya'y naglalagay ng pagdaraya sa loob niya:

²⁴Otro parece en los labios al que aborrece; Mas en su interior pone engaño.

²⁵Pagka siya'y nagsasalitang mainam, huwag mo siyang paniwalaan; sapagka't may pitong karumaldumal sa kaniyang puso:

²⁵Cuando hablare amigablemente, no le creas; Porque siete abominaciones hay en su corazón.

²⁶Bagaman ang kaniyang pagtatanim ay magtakip ng karayaan, at ang kaniyang kasamaan ay lubos na makikilala sa harap ng kapisanan.

²⁶Encúbrese el odio con disimulo; Mas su malicia será descubierta en la congregación.

²⁷Ang humuhukay ng lungaw ay mabubuwal doon: at siyang nagpapagulong ng bato, ay babalikan nito siya.

²⁷El que cavare sima, caerá en ella: Y el que revuelva la piedra, á él volverá.

²⁸Ang sinungaling na dila ay nagtatanim sa mga sinaktan niya; at ang bibig ng kunwang mapagpuri ay gumagawa ng kapahamakan.

²⁸La falsa lengua atormenta al que aborrece: Y la boca lisonjera hace resbaladero.