¹Anak ko, kung ikaw ay naging mananagot sa iyong kapuwa, kung iyong ikinamay ang iyong kamay sa di kilala,

¹My son, if you have become collateral for your neighbor, if you have struck your hands in pledge for a stranger;

²Ikaw ay nasilo ng mga salita ng iyong bibig, ikaw ay nahuli ng mga salita ng iyong bibig.

²You are trapped by the words of your mouth. You are ensnared with the words of your mouth.

³Gawin mo ito ngayon, anak ko, at lumigtas ka, yamang ikaw ay nahulog sa kamay ng iyong kapuwa: yumaon ka, magpakababa ka, at mangayupapa ka sa iyong kapuwa.

³Do this now, my son, and deliver yourself, since you have come into the hand of your neighbor. Go, humble yourself. Press your plea with your neighbor.

⁴Huwag mong bigyan ng tulog ang iyong mga mata. O magpaidlip man sa iyong mga talukap-mata.

⁴Give no sleep to your eyes, nor slumber to your eyelids.

⁵Lumigtas ka na parang usa sa kamay ng mangangaso, at parang ibon sa kamay ng mamimitag.

⁵Free yourself, like a gazelle from the hand of the hunter, like a bird from the snare of the fowler.

⁶Pumaroon ka sa langgam, ikaw na tamad; masdan mo ang kaniyang mga lakad at magpakapantas ka:

⁶Go to the ant, you sluggard. Consider her ways, and be wise;

⁷Na bagaman walang pangulo, tagapamahala, o pinuno,

⁸Naghahanda ng kaniyang pagkain sa taginit, at pinipisan ang kaniyang pagkain sa pagaani.

⁸provides her bread in the summer, and gathers her food in the harvest.

⁹Hanggang kailan matutulog ka, Oh tamad? Kailan ka babangon sa iyong pagkakatulog?

⁹How long will you sleep, sluggard? When will you arise out of your sleep?

¹⁰Kaunti pang pagkakatulog, kaunti pang pagkaidlip, kaunti pang paghahalukipkip ng mga kamay upang matulog:

¹⁰A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep:

¹¹Sa gayo'y ang iyong karalitaan ay darating na parang magnanakaw, at ang iyong kasalatan na parang lalaking may sandata.

¹¹so your poverty will come as a robber, and your scarcity as an armed man.

¹²Taong walang kabuluhan, taong masama, ay siya na lumalakad na may masamang bibig;

¹²A worthless person, a man of iniquity, is he who walks with a perverse mouth;

¹³Na kumikindat ng kaniyang mga mata, na nagsasalita ng kaniyang mga paa, na nagsasalita ng kaniyang mga daliri;

¹³who winks with his eyes, who signals with his feet, who motions with his fingers;

¹⁴Pagdaraya ay nasa kaniyang puso, siya'y laging kumakatha ng kasamaan; siya'y naghahasik ng pagtatalo.

¹⁴in whose heart is perverseness, who devises evil continually, who always sows discord.

¹⁵Kaya't darating na bigla ang kaniyang kasakunaan; sa kabiglaanan ay mababasag siya, at walang kagamutan.

¹⁵Therefore his calamity will come suddenly. He will be broken suddenly, and that without remedy.

¹⁶May anim na bagay na ipinagtatanim ng Panginoon; Oo, pito na mga kasuklamsuklam sa kaniya:

¹⁶There are six things which Yahweh hates; yes, seven which are an abomination to him:

¹⁷Mga palalong mata, sinungaling na dila, at mga kamay na nagbububo ng walang salang dugo;

¹⁷haughty eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood;

¹⁸Puso na kumakatha ng mga masamang akala, mga paa na matulin sa pagtakbo sa kasamaan;

¹⁸a heart that devises wicked schemes, feet that are swift in running to mischief,

¹⁹Sinungaling na saksi na nagsasalita ng kabulaanan, at ang naghahasik ng pagtatalo sa gitna ng magkakapatid.

¹⁹a false witness who utters lies, and he who sows discord among brothers.

²⁰Anak ko, ingatan mo ang utos ng iyong ama, at huwag mong kalimutan ang kautusan ng iyong ina:

²⁰My son, keep your father’s commandment, and don’t forsake your mother’s teaching.

²¹Ikintal mong lagi sa iyong puso, itali mo sa iyong leeg.

²¹Bind them continually on your heart. Tie them around your neck.

²²Pagka ikaw ay lumalakad, papatnubay sa iyo; pagka ikaw ay natutulog, babantay sa iyo; at pagka ikaw ay gumigising, makikipagusap sa iyo.

²²When you walk, it will lead you. When you sleep, it will watch over you. When you awake, it will talk with you.

²³Sapagka't ang utos ay tanglaw; at ang kautusan ay liwanag; at ang mga saway na turo ay daan ng buhay:

²³For the commandment is a lamp, and the law is light. Reproofs of instruction are the way of life,

²⁴Upang ingatan ka sa masamang babae, Sa tabil ng dila ng di kilala.

²⁴to keep you from the immoral woman, from the flattery of the wayward wife’s tongue.

²⁵Huwag mong pitahin ang kaniyang kagandahan sa iyong puso; at huwag ka mang hulihin niya ng kaniyang mga talukap-mata.

²⁵Don’t lust after her beauty in your heart, neither let her captivate you with her eyelids.

²⁶Sapagka't dahil sa isang masamang babae ay walang naiiwan sa lalake kundi isang putol na tinapay: at hinuhuli ng mangangalunya ang mahalagang buhay.

²⁶For a prostitute reduces you to a piece of bread. The adulteress hunts for your precious life.

²⁷Makakukuha ba ng apoy ang tao sa kaniyang sinapupunan, at hindi masusunog ang kaniyang mga suot?

²⁷Can a man scoop fire into his lap, and his clothes not be burned?

²⁸O makalalakad ba ang sinoman sa mga mainit na baga, at ang kaniyang mga paa ay hindi mapapaso?

²⁸Or can one walk on hot coals, and his feet not be scorched?

²⁹Gayon ang sumisiping sa asawa ng kaniyang kapuwa; sinomang humipo ay hindi maaaring di parusahan.

²⁹So is he who goes in to his neighbor’s wife. Whoever touches her will not be unpunished.

³⁰Hindi hinahamak ng mga tao ang magnanakaw kung siya'y nagnanakaw, upang busugin siya pagka siya'y gutom:

³⁰Men don’t despise a thief, if he steals to satisfy himself when he is hungry:

³¹Nguni't kung siya'y masumpungan, isasauli niyang makapito; kaniyang ibibigay ang lahat na laman ng kaniyang bahay.

³¹but if he is found, he shall restore seven times. He shall give all the wealth of his house.

³²Siyang nagkakamit ng pangangalunya sa isang babae ay walang bait: ang gumagawa niyaon ay nagpapahamak sa kaniyang sariling kaluluwa.

³²He who commits adultery with a woman is void of understanding. He who does it destroys his own soul.

³³Mga sugat at kasiraang puri ang tatamuhin niya; at ang kaniyang kapintasan ay hindi mapapawi.

³³He will get wounds and dishonor. His reproach will not be wiped away.

³⁴Sapagka't ang paninibugho ay pagiinit ng tao; at hindi siya magpapatawad sa kaarawan ng panghihiganti.

³⁴For jealousy arouses the fury of the husband. He won’t spare in the day of vengeance.

³⁵Hindi niya pakukundanganan ang anomang tubos; ni magpapahinga man siyang tuwa, bagaman ikaw ay magbigay ng maraming suhol.

³⁵He won’t regard any ransom, neither will he rest content, though you give many gifts.