1Bilge kadın evini yapar,Ahmak kadın evini kendi eliyle yıkar.
1 Wayboro laakalkooni ga nga fuwo cina, Amma wayboro saamo ga nga wano zeeri nda nga kambey.
2Doğru yolda yürüyen, RABden korkar,Yoldan sapan, RABbi hor görür.
2 Boro kaŋ ga dira nga adilitaray toonante ra ga humburu Rabbi, Amma boro kaŋ ga nga fonda siirandi ga dond'a no.
3Ahmağın sözleri sırtına kötektir,Ama bilgenin dudakları kendisini korur.
3 Saamo me ra gonda sar'ize a boŋbeera sabbay se, Amma laakalkooney deeney g'i hallasi.
4Öküz yoksa yemlik boş kalır,Çünkü bol ürünü sağlayan öküzün gücüdür.
4 Nangu kaŋ sinda haw, i ŋwaari garba ga hanan, Amma yeeji gaabi do i ga te tontoni boobo.
5Güvenilir tanık yalan söylemez,Yalancı tanıksa yalan solur.
5 Seeda daahirante si tangari, Amma tangari seedakoy, kala tangari kaŋ a ga ci.
6Alaycı bilgeliği arasa da bulamaz,Akıllı içinse bilgi edinmek kolaydır.
6 Dondayankoy ga laakal ceeci, a si du a, Amma bayray wo, hari doogono no fahamante se.
7Akılsız kişiden uzak dur,Çünkü sana öğretecek bir şeyi yok.
7 Ma fun boro kaŋ si caram do, Zama ni si bayray meyo gar a do.
8İhtiyatlı kişinin bilgeliği, ne yapacağını bilmektir,Akılsızların ahmaklığıysa aldanmaktır.
8 Haggoyyankoy laakalo ga ti a ma faham da nga fonda, Amma saamey saamotara ya gulinci no.
9Ahmaklar suç sunusuyla alay eder,Dürüstler ise iyi niyetlidir.
9 Saamey ga taali himandi hahaarayaŋ hari, Amma boro toonante do gomni miila go no.
10Yürek kendi acısını bilir,Sevinciniyse kimse paylaşmaz.
10 Boro bine ga nga boŋ azaaba bay, A farhã mo, boro fo si maa r'a.
11Kötü kişinin evi yerle bir edilecek,Doğru kişinin konutuysa bayındır olacak.
11 I ga boro laaley windey bare ka gum, Amma adilantey bukkey ga te albarka.
12Öyle yol var ki, insana düz gibi görünür,Ama sonu ölümdür.
12 Fondo go no kaŋ go kayante boro diyaŋo gaa, Amma a bananta ya buuyaŋ fondo no.
13Gülerken bile yürek sızlayabilir,Sevinç bitince acı yine görünebilir.
13 Baa haari teeyaŋ si ganji bine gonda hasaraw. Haari wo, a ga hin ka kokor da bine tiŋay.
14Yüreği dönek olan tuttuğu yolun,İyi kişi de yaptıklarının ödülünü alacaktır.
14 Boro kaŋ ye da banda nga bina ra ga kungu nda nga fonda, Boro hanno mo nda haŋ kaŋ go a wano ra.
15Saf kişi her söze inanır,İhtiyatlı olansa attığı her adımı hesaplar.
15 Boro kaŋ sinda carmay ga sanni kulu cimandi, Amma laakalkooni ga haggoy nda nga te-goyey hala a ma boori.
16Bilge kişi korktuğu için kötülükten uzaklaşır,Akılsızsa büyüklük taslayıp kendine güvenir.
16 Laakalkooni ga humburu, a ga fay da laala teeyaŋ mo, Amma saamo ga boŋ jare ka ne nga na hay kulu tabbatandi.
17Çabuk öfkelenen ahmakça davranır,Düzenbazdan herkes nefret eder.
17 Bine-waaso-koy ga saamotaray goy te. Boro kaŋ ga dabari laalo kaa taray mo, i ga konn'a.
18Saf kişilerin mirası akılsızlıktır,İhtiyatlı kişilerin tacı ise bilgidir.
18 Boro kaŋ sinda carmay ga saamotaray tubu, Amma bayray ga te laakalkooni se boŋ gaa taalam.
19Alçaklar iyilerin önünde,Kötüler doğruların kapısında eğilirler.
19 Boro laaley ga aniya ka sumbal boro hanney jine, Zambantey mo yaadin cine no adilantey fu meyey gaa.
20Komşusu bile yoksulu sevmez,Oysa zenginin dostu çoktur.
20 Talka ya wangay hari no baa nga gorokasin se, Amma arzakante gonda baako boobo.
21Komşuyu hor görmek günahtır,Ne mutlu mazluma lütfedene!
21 Boro kaŋ donda nga gorokasin, Zunubi no a goono ga te, Amma boro kaŋ ga bakar talkey se ya bine kaani koy no.
22Kötülük tasarlayan yolunu şaşırmaz mı?Oysa iyilik tasarlayan sevgi ve sadakat kazanır.
22 Goy laalo soolakoyey, manti i goono ga fondo taŋ no? Amma suuji nda cimi ga ciya gomni te-koy baa.
23Her emek kazanç getirir,Ama boş lakırdı yoksulluğa götürür.
23 Goy kulu ra gonda riiba, Amma me sanni hinne si kande kala talkataray.
24Bilgelerin tacı servetleridir,Akılsızlarsa ahmaklıklarıyla tanınır. ‹‹Akılsızların çelengiyse ahmaklıktır››.
24 Laakalkooney boŋ taalam ga ti i arzaka, Amma saamey saamotara ya saamotaray hinne no.
25Dürüst tanık can kurtarır,Yalancı tanık aldatıcıdır.
25 Cimi seeda ciiko ga fundiyaŋ faaba, Amma tangari ciiko ga hiila candi.
26RABden korkan tam güvenliktedir,RAB onun çocuklarına da sığınak olacaktır.
26 Rabbi humburkumay ra naanay gaabikooni go no. Bora din izey mo ga du tuguyaŋ do.
27RAB korkusu yaşam kaynağıdır,İnsanı ölüm tuzaklarından uzaklaştırır.
27 Rabbi humburkumay ya fundi hari zuru mo yaŋ no, Kaŋ ga boro fay da buuyaŋ hirrimey.
28Kralın yüceliği halkının çokluğuna bağlıdır,Halk yok olursa hükümdar da mahvolur.
28 Bonkooni darza ga ti a jama baayaŋo, Amma boro jaŋay ga ti koy kayney halaciyaŋ.
29Geç öfkelenen akıllıdır,Çabuk sinirlenen ahmaklığını gösterir.
29 Boro kaŋ ga suuru nda bine tunyaŋ gonda fahamay hanno, Amma boro bine-waaso-koy ga saamotaray beerandi.
30Huzurlu yürek bedenin yaşam kaynağıdır,Hırs ise insanı için için yer bitirir.
30 Laakal kaanay ya fundi no gaaham se, Amma canse ya biri fumbi no.
31Muhtacı ezen, Yaradanını hor görüyor demektir.Yoksula acıyansa Yaradanı yüceltir.
31 Boro kaŋ na alfukaaru toonye na nga Takakwa foy, Amma boro kaŋ na suuji cabe laamikoyey se goono g'a beerandi no.
32Kötü kişi uğradığı felaketle yıkılır,Doğru insanın ölümde bile sığınacak yeri var.
32 I ga boro laalo zeeri nga goy laala ra, Amma adilante gonda tuguyaŋ do nga buuyaŋ hane.
33Bilgelik akıllı kişinin yüreğinde barınır,Akılsızlar arasında bile kendini belli eder.
33 Laakal go ga nga goray te fahamante bina ra, Amma saamey game ra, a ga bangay.
34Doğruluk bir ulusu yüceltir,Oysa günah herhangi bir halk için utançtır.
34 Adilitaray ga kunda beerandi, Amma zunubi ya haawi hari no dumi kulu se.
35Kral sağduyulu kulunu beğenir,Utanç getirene öfkelenir.
35 Bonkooni gaakuri ga koy goy-ize kaŋ ga goy da laakal do haray, Amma a bine tunyaŋ ga zumbu boro kaŋ ga haawi goy te boŋ.