1Yumuşak yanıt gazabı yatıştırır,Oysa yaralayıcı söz öfkeyi alevlendirir.
1 Sanni yeyaŋ baano ga futay bare, Amma sanni waaso ga futay tunandi.
2Bilgenin dili bilgiyi iyi kullanır,Akılsızın ağzındansa ahmaklık akar.
2 Laakalkooni deena ga bayray hanno ci, Amma saamey me ga saamotaray gusam.
3RABbin gözü her yerde olanı görür,Kötüleri de iyileri de gözler.
3 Rabbi moy go nangu kulu, I ga ihanney nda ilaaley kulu guna.
4Okşayıcı dil yaşam verirfı,Çarpık dilse ruhu yaralar.
4 Deene baanikom ya fundi tuuri no, Amma wo kaŋ siiri ya bine funyaŋ hari no.
5Ahmak babasının uyarılarını küçümser,İhtiyatlı kişi azara kulak verir.
5 Saamo ga donda nga baabo goojiyaŋ, Amma boro kaŋ na mo ye kaseetiyaŋ gaa ga du laakal.
6Doğru kişinin evi büyük hazine gibidir,Kötünün geliriyse sıkıntı kaynağıdır.
6 Adilante windi ra, arzaka boobo go no, Amma boro laalo duure ra, kala laakal tunay.
7Bilgelerin dudakları bilgi yayar,Ama akılsızların yüreği öyle değildir.
7 Laakalkooney meyey ga bayray say-say, Amma saamey biney wo manti yaadin no.
8RAB kötülerin kurbanından iğrenir,Ama doğruların duası Onu hoşnut eder.
8 Boro laalo sargay ya fanta hari no Rabbi se, Amma toonante adduwa ya a farhã hari no.
9RAB kötü kişinin yolundan iğrenir,Doğruluğun ardından gideni sever.
9 Boro laalo fondo wo, fanta hari no Rabbi se, Amma boro kaŋ ga adilitaray gana, a ga ba r'a.
10Yoldan sapan şiddetle cezalandırılırVe azarlanmaktan nefret eden ölüme gider.
10 Boro kaŋ na fondo taŋ, goojiyaŋ dungo ga kaa a gaa, Boro kaŋ wangu kaseetiyaŋ mo ga bu.
11RAB, ölüm ve yıkım diyarında olup biteni bilir,Nerde kaldı ki insanın yüreği!
11 Alaahara nda Halaciyaŋ go Rabbi jine, Sanku fa binde Adam-izey biney.
12Alaycı kişi azarlanmaktan hoşlanmaz,Bilgelere gidip danışmaz.
12 Dondako si ba boro kaŋ ga deeni nga gaa. A si koy laakalkooney do mo.
13Mutlu yürek yüzü neşelendirir,Acılı yürek ruhu ezer.
13 Bine kaŋ ga maa kaani ga moyduma farhandi, Amma bine saray do no, a bina ga fun.
14Akıllı yürek bilgi arar,Akılsızın ağzıysa ahmaklıkla beslenir.
14 Boro kaŋ gonda laakal bina ga bayray ceeci, Amma saamey me ŋwaaro ya saamotaray no.
15Mazlumun bütün günleri sıkıntı doludur,Mutlu bir yürekse sahibine sürekli ziyafettir.
15 Borey kaŋ yaŋ go taabi ra, i jirbey kulu gonda doori, Amma bine kaanikoy gonda batu duumi.
16Yoksul olup RABden korkmak,Zengin olup kaygı içinde yaşamaktan yeğdir.
16 Dambe kayna, nga nda Rabbi humburkumay, A ga bisa arzaka boobo kaŋ taabi go a banda.
17Sevgi dolu bir ortamdaki sebze yemeği,Nefret dolu bir ortamdaki besili danadan yeğdir.
17 Dambe i ma kassi ŋwa naŋ kaŋ baakasinay go, D'i ma haw kaŋ i kuru ŋwa nda konnari a banda.
18Huysuz kişi çekişme yaratır,Sabırlı kişi kavgayı yatıştırır.
18 Boro kaŋ bine tunyaŋ ga baa ga kusuuma tunandi. Amma boro kaŋ ga suuru bine tunyaŋ se ga yanje kanandi.
19Tembelin yolu dikenli çit gibidir,Doğrunun yoluysa ana caddeye benzer.
19 Hawfuno fonda ga hima nda karji kosaray. Amma adilante fonda ga te dabe fondo.
20Bilge çocuk babasını sevindirir,Akılsız çocuksa annesini küçümser.
20 Ize laakalkooni ga nga baaba bine kaanandi, Amma saamo ga donda nga nya.
21Sağduyudan yoksun kişi ahmaklığıyla sevinir,Ama akıllı insan dürüst bir yaşam sürer.
21 Saamotaray ya farhã hari no boro kaŋ jaŋ laakal se. Amma boro fahamante ga nga dirawey sasabandi no.
22Karşılıklı danışılmazsa tasarılar boşa çıkar,Danışmanların çokluğuyla başarıya ulaşılır.
22 Naŋ kaŋ sinda saaware, miile-miiley ga feeri, Amma saawarekoy jama ra i ga tabbat no.
23Uygun yanıt sahibini mutlu eder,Yerinde söylenen söz ne güzeldir!
23 Boro gonda farhã nga tuyaŋey ra, Sanni kaŋ ga hagu nga alwaati ra mo, Man a booriyaŋ misa!
24Sağduyulu kişi yukarıya, yaşama giden yoldadır,Bu da ölüler diyarına inmesini önler.
24 Laakalkooni se fundi fonda ga gana beene haray, Zama a ma fay da Alaahara ganda.
25RAB kibirlinin evini yıkar,Dul kadının sınırını korur.
25 Rabbi ga boŋbeeraykoy windi dagu, Amma a ga wayboro kaŋ kurnye bu hirro tabbatandi.
26RAB kötünün tasarılarından iğrenir,Temiz düşüncelerden hoşnut kalır. temizdir››.
26 Boro laaley dabarey ya fanta hari no Rabbi se, Amma sanni kaaney ga hanan.
27Kazanca düşkün kişi kendi evine sıkıntı verir,Rüşvetten nefret edense rahat yaşar.
27 Riiba binikom koy ga nga windo taabandi, Amma boro kaŋ wangu ka me-daabu ta ga funa.
28Doğru kişinin aklı yanıtını iyi tartar,Kötünün ağzı kötülük saçar.
28 Adilante bine ga lasaabu nda haŋ kaŋ nga ga tu, Amma boro laalo me ga hari laaley bambari.
29RAB kötülerden uzak durur,Oysa doğruların duasını duyar.
29 Rabbi ga mooru boro laaley, Amma a ga maa adilante adduwa.
30Gülen gözler yüreği sevindirir,İyi haber bedeni ferahlatır.
30 Moyduma farhante ga naŋ bine ma maa kaani, Baaru hanno mo ga naŋ biri ma te londi.
31Yaşam veren uyarıları dinleyen,Bilgeler arasında konaklar.
31 Hanga kaŋ ga hangan fundi kaseetiyaŋ se ga goro laakalkooney do.
32Terbiyeden kaçan kendine zarar verir,Azara kulak verense sağduyu kazanır.
32 Boro kaŋ wangu dondonandiyaŋ, Nga bumbo fundo no a ga donda, Amma boro kaŋ hangan kaseetiyaŋ se ga du fahamay.
33RAB korkusu bilgelik öğretir,Alçakgönüllülük de onurun önkoşuludur.
33 Rabbi humburkumay ya laakal dondonandiyaŋ no, Beeray mo ga lalabay gana.