1İnsan aklıyla çok şey tasarlayabilir,Ama dilin vereceği yanıt RABdendir.
1 Bine saawarey ya boro wane yaŋ no, Amma me tuyaŋo, Rabbi do no a ga fun.
2İnsan her yaptığını temiz sanır,Ama niyetlerini tartan RABdir.
2 Boro fondey kulu gonda hananyaŋ nga bumbo diyaŋ ra, Amma Rabbi ga biyey neesi.
3Yapacağın işleri RABbe emanet et,O zaman tasarıların gerçekleşir.
3 Ma ni goyey talfi Rabbi gaa, Ni miile-miiley mo ga tabbat.
4RAB her şeyi amacına uygun yapar,Kötü kişinin yıkım gününü de O hazırlar.
4 Rabbi na hay kulu taka nga bumbo miila se, Oho, baa boro laaley masiiba zaaro se.
5RAB yüreği küstah olandan iğrenir,Bilin ki, öyleleri cezasız kalmaz.
5 Bine ra boŋ beeraykoy kulu ya fanta hari no Rabbi se. Baa i na kambe daŋ care kambe ra, a si ciiti yana bo.
6Sevgi ve bağlılık suçları bağışlatır,RAB korkusu insanı kötülükten uzaklaştırır.
6 Suuji nda cimi do no i ga zunubi sasabandiyaŋ te. Rabbi humburkumay do mo borey ga fay da laala.
7RAB kişinin yaşayışından hoşnutsaDüşmanlarını bile onunla barıştırır.
7 Da boro fonda ga kaan Rabbi se, A ga naŋ baa a ibarey ma baani goray te d'a.
8Doğrulukla kazanılan az şeyHaksızlıkla kazanılan büyük gelirden iyidir.
8 Arzaka kayna nda adilitaray a banda bisa duure boobo nda cimi-jaŋay a banda.
9Kişi yüreğinde gideceği yolu tasarlar,Ama adımlarını RAB yönlendirir.
9 Boro bine g'a fonda sijiri, Amma Rabbi no g'a cabe taamuyaŋ nangu.
10Tanrı buyruklarını kralın ağzıyla açıklar,Bu nedenle kral adaleti çiğnememelidir.
10 Irikoy ganayaŋ ciiti dumbuyaŋ go bonkooni me ra, A meyo si hatta mo ciiti gaa.
11Doğru terazi ve baskül RABbindir,Bütün tartı ağırlıklarını O belirler.
11 Zaka nda neesiyaŋ hari cimikoyey ya Rabbi wane yaŋ no. Foola ra tiŋay tondey kulu mo a goy no.
12Krallar kötülükten iğrenir,Çünkü tahtın güvencesi adalettir.
12 Fanta hari no koyey se i ma goy laalo te, Zama karga wo, adilitaray boŋ no a ga sinji.
13Kral doğru söyleyenden hoşnut kalır,Dürüst konuşanı sever.
13 Me cimikoy ya farhã hari no bonkooney se, I ga ba boro kaŋ ga cimi ci.
14Kralın öfkesi ölüm habercisidir,Ama bilge kişi onu yatıştırır.
14 Bonkooni bine tunyaŋ ga hima buuyaŋ diya, Amma boro kaŋ gonda laakal g'a futa kanandi.
15Kralın yüzü gülüyorsa, yaşam demektir.Lütfu son yağmuru getiren bulut gibidir.
15 Bonkooni moyduma hananyaŋ ra, fundi go no, A gomno mo, danga kokor banda buru kaŋ gonda hari no.
16Bilgelik kazanmak altından daha değerlidir,Akla sahip olmak da gümüşe yeğlenir.
16 Laakal duure bisa wura gumo-gumo. Oho, fahamay duure, boro m'a suuban ka bisa nzarfu.
17Dürüstlerin tuttuğu yol kötülükten uzaklaştırır,Yoluna dikkat eden, canını korur.
17 Adilante fondo ga ti i ma fay da laala no. Boro kaŋ na nga fonda haggoy goono ga nga fundo hallasi.
18Gururun ardından yıkım,Kibirli ruhun ardından da düşüş gelir.
18 Boŋbeeray banda, kala halaciyaŋ, Kaŋyaŋ mo goono ga boŋ jareyaŋ gana.
19Mazlumlar arasında alçakgönüllü biri olmak,Kibirlilerle çapul malı paylaşmaktan iyidir.
19 Boro ma goro nda lalabu biya talkey banda ga bisa ni ma toonye arzaka fay da boŋbeeraykoy.
20Öğüde kulak veren başarıya ulaşır,RABbe güvenen mutlu olur.
20 Boro kaŋ na laakal ye sanni gaa ga du booriyaŋ. Boro kaŋ ga de Rabbi gaa mo ga du a albarka.
21Bilge yüreklilere akıllı denir,Tatlı söz ikna gücünü artırır.
21 Bine ra laakalkooni, i ga ne a te boŋ, Sanni kaano mo ga bayray tonton.
22Sağduyu, sahibine yaşam kaynağı,Ahmaklıksa ahmaklara cezadır.
22 Fahamay ya fundi hari-mo no boro kaŋ gond'a se, Amma saamey goojiyaŋ ga ti saamotaray.
23Bilgenin aklı diline yön verir,Dudaklarının ikna gücünü artırır.
23 Laakalkooni bine g'a meyo dondonandi, A ga bayray tonton a me sanney se mo.
24Hoş sözler petek balı gibidir,Cana tatlı ve bedene şifadır.
24 Sanney kaŋ ga kaan ga hima yu fanta, I ga kaani no fundi se, baani mo biriyey se.
25Öyle yol var ki, insana düz gibi görünür,Ama sonu ölümdür.
25 Fondo go no kaŋ go kayante boro diyaŋ gaa, Amma a bananta buuyaŋ fondo no.
26Emekçinin iştahıdır onu çalıştıran,Çünkü açlığı onu kamçılar.
26 Goy-teeri hara se no a ga goy, Zama a gunda no g'a tuti.
27Alçaklar başkalarına kötülük tasarlar,Konuşmaları kavurucu ateş gibidir.
27 Boro yaamo ga zamba miila, A meyo ra mo danga danji kaŋ ga ton no.
28Huysuz kişi çekişmeyi körükler,Dedikoducu can dostları ayırır.
28 Boro kaŋ me ga kasu ga kusuuma say-say. Kormotante mo ga coroyaŋ kaa care.
29Zorba kişi başkalarını ayartırVe onları olumsuz yola yöneltir.
29 Toonyante ga nga gorokasin fafagu, A ma naŋ a ma fondo kaŋ si boori gana.
30Göz kırpmak düzenbazlığa,Sinsi gülücükler kötülüğe işarettir.
30 Boro kaŋ ga nga moy daabu, A g'a te no zama a ma fongu hattayaŋ muraadu. Boro kaŋ ga nga meyo kunsum mo ya laala candiko no.
31Ağarmış saçlar onur tacıdır,Doğru yaşayışla kazanılır.
31 Hamni kwaaray ya darza boŋtobay no, D'i n'a gar adilitaray fonda ra.
32Sabırlı kişi yiğitten üstündür,Kendini denetleyen de kentler fethedenden üstündür.
32 Boro kaŋ ga suuru nda bine tunay ga bisa hinkoy. Boro kaŋ ga nga biya may ga bisa boro kaŋ na kwaara ŋwa.
33İnsan kura atar,Ama her kararı RAB verir.
33 I ga kurne catu ce boŋ, Amma a ciito kulu Rabbi do no a go.