¹Hỡi Thê-ô-phi-lơ quí nhơn, vì có nhiều kẻ dốc lòng chép sử về những sự đã làm nên trong chúng ta,

¹Seeing that many did take in hand to set in order a narration of the matters that have been fully assured among us,

²theo như các người chứng kiến từ lúc ban đầu và trở nên người giảng đạo đã truyền lại cho chúng ta,

²as they did deliver to us, who from the beginning became eye-witnesses, and officers of the Word, —

³vậy, sau khi đã xét kỹ càng từ đầu mọi sự ấy, tôi cũng tưởng nên theo thứ tự viết mà tỏ ra cho ông,

³it seemed good also to me, having followed from the first after all things exactly, to write to thee in order, most noble Theophilus,

⁴để ông biết những điều mình đã học là chắc chắn.

⁴that thou mayest know the certainty of the things wherein thou wast instructed.

⁵Trong đời Hê-rốt, vua nước Giu-đê, có một thầy tế lễ, về ban A-bi-a, tên là Xa-cha-ri; vợ người là Ê-li-sa-bét, thuộc về chi phái A-rôn.

⁵There was in the days of Herod, the king of Judea, a certain priest, by name Zacharias, of the course of Abijah, and his wife of the daughters of Aaron, and her name Elisabeth;

⁶Cả hai đều là công bình trước mặt Ðức Chúa Trời, vâng giữ mọi điều răn và lễ nghi của Chúa một cách không chỗ trách được.

⁶and they were both righteous before God, going on in all the commands and righteousnesses of the Lord blameless,

⁷Hai người không có con, vì Ê-li-sa-bét son sẻ, và cả hai đều cao tuổi.

⁷and they had no child, because that Elisabeth was barren, and both were advanced in their days.

⁸Vả, Xa-cha-ri cứ theo thứ tự trong ban mình mà làm chức tế lễ trước mặt Ðức Chúa Trời.

⁸And it came to pass, in his acting as priest, in the order of his course before God,

⁹Khi đã bắt thăm theo lệ các thầy cả lập ra rồi, thì người được gọi vào nơi thánh của Chúa để dâng hương.

⁹according to the custom of the priesthood, his lot was to make perfume, having gone into the sanctuary of the Lord,

¹⁰Ðương giờ dâng hương, cả đoàn dân đông đều ở ngoài cầu nguyện.

¹⁰and all the multitude of the people were praying without, at the hour of the perfume.

¹¹Bấy giờ có một thiên sứ của Chúa hiện ra cùng Xa-cha-ri, đứng bên hữu bàn thờ xông hương.

¹¹And there appeared to him a messenger of the Lord standing on the right side of the altar of the perfume,

¹²Xa-cha-ri thấy thì bối rối sợ hãi.

¹²and Zacharias, having seen, was troubled, and fear fell on him;

¹³Nhưng thiên sứ nói cùng người rằng: Hỡi Xa-cha-ri, đừng sợ, vì lời cầu nguyện ngươi đã được nhậm rồi. Ê-li-sa-bét vợ ngươi, sẽ sanh một con trai, ngươi khá đặt tên là Giăng.

¹³and the messenger said unto him, `Fear not, Zacharias, for thy supplication was heard, and thy wife Elisabeth shall bear a son to thee, and thou shalt call his name John,

¹⁴Con trai đó sẽ làm cho ngươi vui mừng hớn hở, và nhiều kẻ sẽ mừng rỡ về sự sanh người ra.

¹⁴and there shall be joy to thee, and gladness, and many at his birth shall joy,

¹⁵Vì người sẽ nên tôn trọng trước mặt Chúa; không uống rượu hay là giống gì làm cho say, và sẽ được đầy dẫy Ðức Thánh Linh từ khi còn trong lòng mẹ.

¹⁵for he shall be great before the Lord, and wine and strong drink he may not drink, and of the Holy Spirit he shall be full, even from his mother`s womb;

¹⁶Người sẽ làm cho nhiều con trai Y-sơ-ra-ên trở lại cùng Chúa, là Ðức Chúa Trời của họ;

¹⁶and many of the sons of Israel he shall turn to the Lord their God,

¹⁷chính người lại sẽ lấy tâm thần quyền phép Ê-li mà đi trước mặt Chúa, để đem lòng cha trở về con cái, kẻ loạn nghịch đến sự khôn ngoan của người công bình, đặng sửa soạn cho Chúa một dân sẵn lòng.

¹⁷and he shall go before Him, in the spirit and power of Elijah, to turn hearts of fathers unto children, and disobedient ones to the wisdom of righteous ones, to make ready for the Lord, a people prepared.`

¹⁸Xa-cha-ri thưa rằng: Bởi sao tôi biết được điều đó? Vì tôi đã già, vợ tôi đã cao tuổi rồi.

¹⁸And Zacharias said unto the messenger, `Whereby shall I know this? for I am aged, and my wife is advanced in her days?`

¹⁹Thiên sứ trả lời rằng: Ta là Gáp-ri-ên, đứng rồi mặt Ðức Chúa Trời; Ngài đã sai ta đến truyền cho ngươi và báo tin mừng nầy.

¹⁹And the messenger answering said to him, `I am Gabriel, who have been standing near before God, and I was sent to speak unto thee, and to proclaim these good news to thee,

²⁰Nầy, ngươi sẽ câm, không nói được cho đến ngày nào các điều ấy xảy ra, vì ngươi không tin lời ta, là lời đến kỳ sẽ ứng nghiệm.

²⁰and lo, thou shalt be silent, and not able to speak, till the day that these things shall come to pass, because thou didst not believe my words, that shall be fulfilled in their season.`

²¹Bấy giờ, dân chúng đợi Xa-cha-ri, và lấy làm lạ, vì người ở lâu trong nơi thánh.

²¹And the people were waiting for Zacharias, and wondering at his tarrying in the sanctuary,

²²Khi Xa-cha-ri ra, không nói với chúng được, thì họ mới hiểu rằng người đã thấy sự hiện thấy gì trong đền thánh; người ra dấu cho họ, mà vẫn còn câm.

²²and having come out, he was not able to speak to them, and they perceived that a vision he had seen in the sanctuary, and he was beckoning to them, and did remain dumb.

²³Khi những ngày về phần việc mình đã trọn, người trở về nhà.

²³And it came to pass, when the days of his service were fulfilled, he went away to his house,

²⁴Khỏi ít lâu, vợ người là Ê-li-sa-bét chịu thai, ẩn mình đi trong năm tháng, mà nói rằng:

²⁴and after those days, his wife Elisabeth conceived, and hid herself five months, saying —

²⁵Ấy là ơn Chúa đã làm cho tôi, khi Ngài đã đoái đến tôi, để cất sự xấu hổ tôi giữa mọi người.

²⁵`Thus hath the Lord done to me, in days in which He looked upon [me], to take away my reproach among men.`

²⁶Ðến tháng thứ sáu, Ðức Chúa Trời sai thiên sứ Gáp-ri-ên đến thành Na-xa-rét, xứ Ga-li-lê,

²⁶And in the sixth month was the messenger Gabriel sent by God, to a city of Galilee, the name of which [is] Nazareth,

²⁷tới cùng một người nữ đồng trinh tên là Ma-ri, đã hứa gả cho một người nam tên là Giô-sép, về dòng vua Ða-vít.

²⁷to a virgin, betrothed to a man, whose name [is] Joseph, of the house of David, and the name of the virgin [is] Mary.

²⁸Thiên sứ vào chỗ người nữ ở, nói rằng: Hỡi người được ơn, mừng cho ngươi; Chúa ở cùng ngươi.

²⁸And the messenger having come in unto her, said, `Hail, favoured one, the Lord [is] with thee; blessed [art] thou among women;`

²⁹Ma-ri nghe nói thì bối rối, tự hỏi rằng lời chào ấy có nghĩa gì.

²⁹and she, having seen, was troubled at his word, and was reasoning of what kind this salutation may be.

³⁰Thiên-sứ bèn nói rằng: Hỡi Ma-ri, đừng sợ, vì ngươi đã được ơn trước mặt Ðức Chúa Trời.

³⁰And the messenger said to her, `Fear not, Mary, for thou hast found favour with God;

³¹Nầy, ngươi sẽ chịu thai và sanh một con trai mà đặt tên là Jêsus.

³¹and lo, thou shalt conceive in the womb, and shalt bring forth a son, and call his name Jesus;

³²Con trai ấy sẽ nên tôn trọng, được xưng là Con của Ðấng Rất Cao; và Chúa, là Ðức Chúa Trời, sẽ ban cho Ngài ngôi Ða-vít là tổ phụ Ngài.

³²he shall be great, and Son of the Highest he shall be called, and the Lord God shall give him the throne of David his father,

³³Ngài sẽ trị vì đời đời nhà Gia-cốp, nước Ngài vô cùng.

³³and he shall reign over the house of Jacob to the ages; and of his reign there shall be no end.`

³⁴Ma-ri bèn thưa rằng: Tôi chẳng hề nhận biết người nam nào, thì làm sao có được sự đó?

³⁴And Mary said unto the messenger, `How shall this be, seeing a husband I do not know?`

³⁵Thiên sứ truyền rằng: Ðức Thánh Linh sẽ đến trên ngươi, và quyền phép Ðấng Rất Cao sẽ che phủ ngươi dưới bóng mình, cho nên con thánh sanh ra, phải xưng là Con Ðức Chúa Trời.

³⁵And the messenger answering said to her, `The Holy Spirit shall come upon thee, and the power of the Highest shall overshadow thee, therefore also the holy-begotten thing shall be called Son of God;

³⁶Kìa, Ê-li-sa-bét, bà con ngươi, cũng đã chịu thai một trai trong lúc già nua; người ấy vốn có tiếng là son, mà nay cưu mang được sáu tháng rồi.

³⁶and lo, Elisabeth, thy kinswoman, she also hath conceived a son in her old age, and this is the sixth month to her who was called barren;

³⁷Bởi vì không việc chi Ðức Chúa Trời chẳng làm được.

³⁷because nothing shall be impossible with God.`

³⁸Ma-ri thưa rằng: Tôi đây là tôi tớ Chúa; xin sự ấy xảy ra cho tôi như lời người truyền! Ðoạn thiên sứ kìa khỏi Ma-ri.

³⁸And Mary said, `Lo, the maid-servant of the Lord; let it be to me according to thy saying,` and the messenger went away from her.

³⁹Trong những ngày đó, Ma-ri chờ dậy, lật đật đi trong miền núi, đến một thành về xứ Giu-đa,

³⁹And Mary having arisen in those days, went to the hill-country, with haste, to a city of Judea,

⁴⁰vào nhà Xa-cha-ri mà chào Ê-li-sa-bét.

⁴⁰and entered into the house of Zacharias, and saluted Elisabeth.

⁴¹Vả, Ê-li-sa-bét vừa nghe tiếng Ma-ri chào, con nhỏ trong lòng liền nhảy nhót; và Ê-li-sa-bét được đầy Ðức Thánh Linh,

⁴¹And it came to pass, when Elisabeth heard the salutation of Mary, the babe did leap in her womb; and Elisabeth was filled with the Holy Spirit,

⁴²bèn cất tiếng kêu rằng: Ngươi có phải trong đám đờn bà, thai trong lòng ngươi cũng được phước.

⁴²and spake out with a loud voice, and said, `Blessed [art] thou among women, and blessed [is] the fruit of thy womb;

⁴³Nhơn đâu ta được sự vẻ vang nầy, là mẹ Chúa ta đến thăm ta?

⁴³and whence [is] this to me, that the mother of my Lord might come unto me?

⁴⁴Bởi vì tai ta mới nghe tiếng ngươi chào, thì con nhỏ ở trong lòng ta liền nhảy mừng.

⁴⁴for, lo, when the voice of thy salutation came to my ears, leap in gladness did the babe in my womb;

⁴⁵Phước cho người đã tin, vì lời Chúa truyền cho sẽ được ứng nghiệm!

⁴⁵and happy [is] she who did believe, for there shall be a completion to the things spoken to her from the Lord.`

⁴⁶Ma-ri bèn nói rằng: Linh hồn tôi ngợi khen Chúa,

⁴⁶And Mary said, `My soul doth magnify the Lord,

⁴⁷Tâm thần tôi mừng rỡ trong Ðức Chúa Trời, là Cứu Chúa tôi.

⁴⁷And my spirit was glad on God my Saviour,

⁴⁸Vì Ngài đã đoái đến sự hèn hạ của tôi tớ Ngài. Nầy, từ rày về sau, muôn đời sẽ khen tôi là có phước;

⁴⁸Because He looked on the lowliness of His maid-servant, For, lo, henceforth call me happy shall all the generations,

⁴⁹Bởi Ðấng Toàn Năng đã làm các việc lớn cho tôi. Danh Ngài là thánh,

⁴⁹For He who is mighty did to me great things, And holy [is] His name,

⁵⁰Và Ngài thương xót kẻ kính sợ Ngài từ đời nầy sang đời kia.

⁵⁰And His kindness [is] to generations of generations, To those fearing Him,

⁵¹Ngài đã dùng cánh tay mình để tỏ ra quyền phép; Và phá tan mưu của kẻ kiêu ngạo toan trong lòng.

⁵¹He did powerfully with His arm, He scattered abroad the proud in the thought of their heart,

⁵²Ngài đã cách người có quyền khỏi ngôi họ, Và nhắc kẻ khiêm nhượng lên.

⁵²He brought down the mighty from thrones, And He exalted the lowly,

⁵³Ngài đã làm cho kẻ đói được đầy thức ăn ngon, Và đuổi kẻ giàu về tay không.

⁵³The hungry He did fill with good, And the rich He sent away empty,

⁵⁴Ngài đã vùa giúp Y-sơ-ra-ên, tôi tớ Ngài, Và nhớ lại sự thương xót mình. Ðối với Áp-ra-ham cùng con cháu người luôn luôn,

⁵⁴He received again Israel His servant, To remember kindness,

⁵⁵Như Ngài đã phán cùng tổ phụ chúng ta vậy.

⁵⁵As He spake unto our fathers, To Abraham and to his seed — to the age.`

⁵⁶Ma-ri với Ê-li-sa-bét chừng ba tháng, rồi trở về nhà mình.

⁵⁶And Mary remained with her about three months, and turned back to her house.

⁵⁷Bấy giờ, đến ngày mãn nguyệt, Ê-li-sa-bét sanh được một trai.

⁵⁷And to Elisabeth was the time fulfilled for her bringing forth, and she bare a son,

⁵⁸Xóm riềng bà con nghe Chúa tỏ ra sự thương xót cả thể cho Ê-li-sa-bét, thì chia vui cùng người.

⁵⁸and the neighbours and her kindred heard that the Lord was making His kindness great with her, and they were rejoicing with her.

⁵⁹Qua ngày thứ tám, họ đều đến để làm lễ cắt bì cho con trẻ; và đặt tên là Xa-cha-ri theo tên của cha.

⁵⁹And it came to pass, on the eighth day, they came to circumcise the child, and they were calling him by the name of his father, Zacharias,

⁶⁰Nhưng mẹ nói rằng: Không! phải đặt tên con là Giăng.

⁶⁰and his mother answering said, `No, but he shall be called John.`

⁶¹Họ nói: Trong bà con ngươi không ai có tên đó.

⁶¹And they said unto her — `There is none among thy kindred who is called by this name,`

⁶²Họ bèn ra dấu hỏi cha muốn đặt tên gì cho con.

⁶²and they were making signs to his father, what he would wish him to be called,

⁶³Xa-cha-ri biểu lấy bảng nhỏ, và viết rằng: Giăng là tên nó. Ai nấy đều lấy làm lạ.

⁶³and having asked for a tablet, he wrote, saying, `John is his name;` and they did all wonder;

⁶⁴Tức thì miệng người mở ra, lưỡi được thong thả, nói và ngợi khen Ðức Chúa Trời.

⁶⁴and his mouth was opened presently, and his tongue, and he was speaking, praising God.

⁶⁵Hết thảy xóm giềng đều kinh sợ, và người ta nói chuyện với nhau về mọi sự ấy khắp miền núi xứ Giu-đê.

⁶⁵And fear came upon all those dwelling around them, and in all the hill-country of Judea were all these sayings spoken of,

⁶⁶Ai nghe cũng ghi vào lòng mà nói rằng: Ấy vậy, con trẻ đó sẽ ra thể nào? Vì tay Chúa ở cùng con trẻ ấy.

⁶⁶and all who heard did lay them up in their hearts, saying, `What then shall this child be?` and the hand of the Lord was with him.

⁶⁷Bấy giờ, Xa-cha-ri, cho con trẻ ấy, được đầy dẫy Ðức Thánh Linh, thì nói tiên tri rằng:

⁶⁷And Zacharias his father was filled with the Holy Spirit, and did prophesy, saying,

⁶⁸Ngợi khen Chúa, là Ðức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, Vì đã thăm viếng và chuộc dân Ngài,

⁶⁸`Blessed [is] the Lord, the God of Israel, Because He did look upon, And wrought redemption for His people,

⁶⁹Cùng sanh ra cho chúng tôi trong nhà Ða-vít, tôi tớ Ngài, Một Ðấng Cứu thế có quyền phép!

⁶⁹And did raise an horn of salvation to us, In the house of David His servant,

⁷⁰Như lời Ngài đã dùng miệng các thánh tiên tri phán từ thuở trước,

⁷⁰As He spake by the mouth of His holy prophets, Which have been from the age;

⁷¹Ngài cứu chúng tôi khỏi kẻ thù và tay mọi người ghen ghét chúng tôi;

⁷¹Salvation from our enemies, And out of the hand of all hating us,

⁷²Ngài tỏ lòng thương xót đến tổ tông chúng tôi, Và nhớ lại giao ước thánh của Ngài,

⁷²To do kindness with our fathers, And to be mindful of His holy covenant,

⁷³Theo như Ngài đã thề với Áp-ra-ham là tổ phụ chúng tôi,

⁷³An oath that He sware to Abraham our father,

⁷⁴Mà hứa rằng khi chúng tôi đã được cứu khỏi tay kẻ nghịch thù, Ngài sẽ ban ơn lành cho chúng tôi, trước một Ngài,

⁷⁴To give to us, without fear, Out of the hand of our enemies having been delivered,

⁷⁵Lấy sự thánh khiết và công bình mà hầu việc Ngài, trọn đời mình không sợ hãi chi hết.

⁷⁵To serve Him, in holiness and righteousness Before Him, all the days of our life.

⁷⁶Hỡi con trẻ, người ta sẽ kêu con là tiên tri của Ðấng Rất Cao; Con sẽ đi trước mặt Chúa, dọn đường Ngài,

⁷⁶And thou, child, Prophet of the Highest Shalt thou be called; For thou shalt go before the face of the Lord, To prepare His ways.

⁷⁷Ðể cho dân Ngài bởi sự tha tội họ mà biết sự rỗi.

⁷⁷To give knowledge of salvation to His people In remission of their sins,

⁷⁸Vì Ðức Chúa Trời chúng tôi động lòng thương xót, Và mặt trời mọc lên từ nơi cao thăm viếng chúng tôi,

⁷⁸Through the tender mercies of our God, In which the rising from on high did look upon us,

⁷⁹Ðể soi những kẻ ngồi chỗ tối tăm và trong bóng sự chết, Cùng đưa chơn chúng tôi đi đường bình an.

⁷⁹To give light to those sitting in darkness and death-shade, To guide our feet to a way of peace.`

⁸⁰Vả, con trẻ ấy lớn lên, tâm thần mạnh mẽ, ở nơi đồng vắng cho đến ngày tỏ mình ra cùng dân Y-sơ-ra-ên.

⁸⁰And the child grew, and was strengthened in spirit, and he was in the deserts till the day of his shewing unto Israel.