1Hỡi con, chớ quên sự khuyên dạy ta, Lòng con khá giữ các mạng lịnh ta;
1My son, don’t forget my teaching; but let your heart keep my commandments:
2Vì nó sẽ thêm cho con lâu ngày, Số năm mạng sống, và sự bình an.
2for length of days, and years of life, and peace, will they add to you.
3Sự nhơn từ và sự chơn thật, chớ để lìa bỏ con; Hãy đeo nó vào cổ, ghi nó nơi bia lòng con;
3Don’t let kindness and truth forsake you. Bind them around your neck. Write them on the tablet of your heart.
4Như vậy, trước mặt Ðức Chúa Trời và loài người Con sẽ được ơn và có sự khôn ngoan thật.
4So you will find favor, and good understanding in the sight of God and man.
5Hãy hết lòng tin cậy Ðức Giê-hô-va, Chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con;
5Trust in Yahweh with all your heart, and don’t lean on your own understanding.
6Phàm trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài, Thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con.
6In all your ways acknowledge him, and he will make your paths straight.
7Chớ khôn ngoan theo mắt mình; Hãy kính sợ Ðức Giê-hô-va, và lìa khỏi sự ác:
7Don’t be wise in your own eyes. Fear Yahweh, and depart from evil.
8Như vậy, cuống rốn con sẽ được mạnh khỏe, Và xương cốt con được mát mẻ.
8It will be health to your body, and nourishment to your bones.
9Hãy lấy tài vật và huê lợi đầu mùa của con, Mà tôn vinh Ðức Giê-hô-va;
9Honor Yahweh with your substance, with the first fruits of all your increase:
10Vậy, các vựa lẫm con sẽ đầy dư dật, Và những thùng của con sẽ tràn rượu mới.
10so your barns will be filled with plenty, and your vats will overflow with new wine.
11Hỡi con, chớ khinh điều sửa phạt của Ðức Giê-hô-va, Chớ hiềm lòng khi Ngài quở trách;
11My son, don’t despise Yahweh’s discipline, neither be weary of his reproof:
12Vì Ðức Giê-hô-va yêu thương ai thì trách phạt nấy. Như một người cha đối cùng con trai yêu dấu mình.
12for whom Yahweh loves, he reproves; even as a father reproves the son in whom he delights.
13Người nào tìm đặng sự khôn ngoan, Và được sự thông sáng, có phước thay!
13Happy is the man who finds wisdom, the man who gets understanding.
14Vì thà được nó hơn là được tiền bạc, Hoa lợi nó sanh ra tốt hơn vàng ròng.
14For her good profit is better than getting silver, and her return is better than fine gold.
15Sự khôn ngoan quí báu hơn châu ngọc, Chẳng một bửu vật nào con ưa thích mà sánh kịp nó được.
15She is more precious than rubies. None of the things you can desire are to be compared to her.
16Tay hữu nó cầm sự trường thọ, Còn trong tay tả, có sự giàu có và vinh hiển.
16Length of days is in her right hand. In her left hand are riches and honor.
17Các nẻo nó vốn là nẻo khoái lạc, Và các lối nó cả điều bình an.
17Her ways are ways of pleasantness. All her paths are peace.
18Nó là cây sự sống cho ai nắm lấy nó; Người nào cầm giữ nó đều được phước hạnh.
18She is a tree of life to those who lay hold of her. Happy is everyone who retains her.
19Ðức Giê-hô-va dùng sự khôn ngoan lập nên trái đất; Nhờ sự thông sáng mà sắp đặt các từng trời.
19By wisdom Yahweh founded the earth. By understanding, he established the heavens.
20Do sự hiểu biết Ngài các vực sâu mở ra, Và mây đặt ra sương móc.
20By his knowledge, the depths were broken up, and the skies drop down the dew.
21Hỡi con, khá gìn giữ sự khôn ngoan thật và sự dẽ dặt, Chớ để nó lìa xa mắt con;
21My son, let them not depart from your eyes. Keep sound wisdom and discretion:
22Thì nó sẽ là sự sống của linh hồn con, Và như đồ trang sức cho cổ con.
22so they will be life to your soul, and grace for your neck.
23Con sẽ bước đi vững vàng trong đường con, Và chơn con không vấp ngã.
23Then you shall walk in your way securely. Your foot won’t stumble.
24Khi con nằm, chẳng có điều sợ hãi; Phải, con sẽ nằm được ngủ ngon giấc.
24When you lie down, you will not be afraid. Yes, you will lie down, and your sleep will be sweet.
25Chớ sợ sự kinh khiếp xảy đến thình lình, Cũng đừng kinh hãi lúc sự tàn hại giáng trên kẻ ác;
25Don’t be afraid of sudden fear, neither of the desolation of the wicked, when it comes:
26Vì Ðức Giê-hô-va là nơi nương cậy của con, Ngài sẽ gìn giữ chơn con khỏi mắc bẫy.
26for Yahweh will be your confidence, and will keep your foot from being taken.
27Chớ từ chối làm lành cho kẻ nào xứng đáng, Miễn là tay con có quyền làm điều ấy.
27Don’t withhold good from those to whom it is due, when it is in the power of your hand to do it.
28Nhược bằng con có tại nơi con vật kẻ lân cận cầu xin, thì chớ nói với người rằng: Hãy đi và trở lại, ngày mai ta sẽ cho ngươi.
28Don’t say to your neighbor, “Go, and come again; tomorrow I will give it to you,” when you have it by you.
29Chớ lập mưu hại kẻ lân cận con, Vì người ăn ở bình yên bên con.
29Don’t devise evil against your neighbor, since he dwells securely by you.
30Nếu không có làm điều hại cho con, Chớ tranh giành vô cớ với ai.
30Don’t strive with a man without cause, if he has done you no harm.
31Chớ phân bì với kẻ hung dữ, Cũng đừng chọn lối nào của hắn;
31Don’t envy the man of violence. Choose none of his ways.
32Vì Ðức Giê-hô-va gớm ghiếc kẻ gian tà; Nhưng kết tình bậu bạn cùng người ngay thẳng.
32For the perverse is an abomination to Yahweh, but his friendship is with the upright.
33Sự rủa sả của Ðức Giê-hô-va giáng trên nhà kẻ ác. Song Ngài ban phước cho chỗ ở của người công bình.
33Yahweh’s curse is in the house of the wicked, but he blesses the habitation of the righteous.
34Quả thật Ngài nhạo báng kẻ hay nhạo báng; Nhưng Ngài ban ơn cho người khiêm nhường.
34Surely he mocks the mockers, but he gives grace to the humble.
35Người khôn ngoan sẽ hưởng được sự vinh hiển; Còn sự thăng lên của kẻ ngu dại sẽ ra điều hổ thẹn.
35The wise will inherit glory, but shame will be the promotion of fools.