¹Now when they had passed through Amphipolis and Apollonia, they came to Thessalonica, where there was a Jewish synagogue.

¹Ug sa ilang pag-agi sa Ampipolis ug sa Apolonia, ming-abut sila sa Tesalonica, diin may sinagoga sa mga Judio.

²Paul, as was his custom, went in to them, and for three Sabbath days reasoned with them from the Scriptures,

²Ug si Pablo, ingon sa iyang nabatasan misulod kanila, ug sulod sa tolo ka adlaw nga igpapahulay nagasaysay kanila gikan sa mga Kasulatan;

³explaining and demonstrating that the Christ had to suffer and rise again from the dead, and saying, “This Jesus, whom I proclaim to you, is the Christ.”

³Nga ginaasoy ug ginapahayag niya nga kinahanglan si Cristo mag-antus, ug mabanhaw pag-usab gikan sa mga minatay; ug nga kini si Jesus, matud niya, nga akong gimantala kaninyo, mao si Cristo.

⁴Some of them were persuaded, and joined Paul and Silas, of the devout Greeks a great multitude, and not a few of the chief women.

⁴Ug nalukmay ang uban kanila, ug ming-ipon kang Pablo ug kang Silas; ug usa ka dakung panon sa katawohan sa mga maampoong Greciahanon, ug dili diyutay sa mga talamdong babaye.

⁵But the unpersuaded Jews took along TR reads “And the Jews who were unpersuaded, becoming envious and taking along” instead of “But the unpersuaded Jews took along” some wicked men from the marketplace, and gathering a crowd, set the city in an uproar. Assaulting the house of Jason, they sought to bring them out to the people.

⁵Apan ang mga Judio, sanglit gitugkan ug kasina, mingkuha ug pipila ka mga tawong tampalasan sa pundok sa mga bastos, ug sa natigum nila ang usa ka panon sa katawohan, gigubot nila ang ciudad: ug sa gisulong nila ang balay ni Jason, gipaninguha nila nga pagadad-on kini sila ngadto sa katawohan.

⁶When they didn’t find them, they dragged Jason and certain brothers The word for “brothers” here and where the context allows may be also correctly translated “brothers and sisters” or “siblings.” before the rulers of the city, crying, “These who have turned the world upside down have come here also,

⁶Ug sa wala nila hikit-i sila, giguyod nila si Jason ug ang uban nga mga igsoon ngadto sa atubangan sa mga punoan sa ciudad, nga nagasinggit: Kining mga nagabalit-ad sa kalibutan, mianhi usab dinhi.

⁷whom Jason has received. These all act contrary to the decrees of Caesar, saying that there is another king, Jesus!”

⁷Nga gidawat ni Jason; ug kining tanan nagabuhat supak sa mga sugo ni Cesar, nga nagaingon nga adunay lain nga hari, usa nga si Jesus.

⁸The multitude and the rulers of the city were troubled when they heard these things.

⁸Ug gigubot nila ang panon sa katawohan ug ang mga punoan sa ciudad, sa pagpakadungog nila niining mga butanga.

⁹When they had taken security from Jason and the rest, they let them go.

⁹Ug sa nadawat nila ang pasalig ni Jason ug sa kauban, ilang gibuhian sila.

¹⁰The brothers immediately sent Paul and Silas away by night to Beroea. When they arrived, they went into the Jewish synagogue.

¹⁰Ug ang mga igsoon gilayon nagpadala kang Pablo ug kang Silas sa kagabhion ngadto sa Berea; nga sa pag-abut nila didto, mingsulod sila sa sinagoga sa mga Judio.

¹¹Now these were more noble than those in Thessalonica, in that they received the word with all readiness of the mind, examining the Scriptures daily to see whether these things were so.

¹¹Ug kini sila labi pang mabuot kay sa mga taga-Tesalonica, kay gidawat nila ang pulong sa bug-os nga kaabtik sa hunahuna, nga ginasusi nila sa matag-adlaw ang mga Kasulatan, kong matuod ba kining mga butanga.

¹²Many of them therefore believed; also of the prominent Greek women, and not a few men.

¹²Busa daghan kanila ang mingtoo; ingon man usab sa mga dungganang babaye nga Greciahanon, ug sa mga lalake, dili diyutay.

¹³But when the Jews of Thessalonica had knowledge that the word of God was proclaimed by Paul at Beroea also, they came there likewise, agitating the multitudes.

¹³Ug sa hingbaloan sa mga Judio sa Tesalonica, nga si Pablo nagmantala usab sa pulong sa Dios sa Berea sa maong pagkaagi, nangadto sila sa pagpagubot sa mga panon sa katawohan.

¹⁴Then the brothers immediately sent out Paul to go as far as to the sea, and Silas and Timothy still stayed there.

¹⁴Ug unya si Pablo gipagikan gilayon sa mga igsoon padulong sa dagat, ug napabilin didto si Silas ug si Timoteo.

¹⁵But those who escorted Paul brought him as far as Athens. Receiving a commandment to Silas and Timothy that they should come to him very quickly, they departed.

¹⁵Apan ang mga naghatud kang Pablo, nagdala kaniya hangtud sa Atenas; ug sa pagkadawat nila ug sugo alang kang Silas ug kang Timoteo, nga sila paadtoon kaniya sa labing madali, nanggikan sila.

¹⁶Now while Paul waited for them at Athens, his spirit was provoked within him as he saw the city full of idols.

¹⁶Karon samtang si Pablo naghulat kanila sa Atenas, nasamok ang iyang espiritu sa sulod niya sa pagtan-aw niya nga ang ciudad napuno sa mga larawan.

¹⁷So he reasoned in the synagogue with the Jews and the devout persons, and in the marketplace every day with those who met him.

¹⁷Busa nangatarungan siya sa mga Judio, ug sa mga maampoon didto sa sinagoga, ug didto sa tiyanggihan sa matag-adlaw uban niadtong mga nakigkita kaniya.

¹⁸Some of the Epicurean and Stoic philosophers also TR omits “also” were conversing with him. Some said, “What does this babbler want to say?” Others said, “He seems to be advocating foreign deities,” because he preached Jesus and the resurrection.

¹⁸Ug ang ubang mga filosopo nga mga Epicureo ug mga Estoico nagpakiglalis kaniya. Ug ang uban nagaingon: Unsa bay buot nga igasulti niining tabian? Ug ang uban: Siya daw nagamantala sa mga dumuloong nga mga dios. Kay iyang ginamantala kanila ang Maayong Balita ni Jesus ug ang pagkabanhaw.

¹⁹They took hold of him, and brought him to the Areopagus, saying, “May we know what this new teaching is, which is spoken by you?

¹⁹Ug siya gidala nila ug gihatud nila sa Areopago, nga nagaingon: Mahimo ba nga kami magpakisayud kong unsa kining bag-ong pagtolon-an nga imong ginasulti?

²⁰For you bring certain strange things to our ears. We want to know therefore what these things mean.”

²⁰Kay nagadala ka sa among igdulungog ug laing mga butang nga katingalahan; busa buot unta namo hisayran kong unsa ang kahulogan niining mga butanga.

²¹Now all the Athenians and the strangers living there spent their time in nothing else, but either to tell or to hear some new thing.

²¹(Karon ang tanang mga taga-Atenas ug ang mga pumoluyo nga dumuloong, nagagamit sa ilang panahon sa walay lain, kondili ang pagsulti, kun, pagpatalinghug sa ubang bag-ong butang.

²²Paul stood in the middle of the Areopagus, and said, “You men of Athens, I perceive that you are very religious in all things.

²²Ug si Pablo mitindog sa taliwala sa Areopago, ug miingon: Mga tawo nga Atenasnon, himatngonan ko nga sa tanang mga butang kamo maampoon da kaayo.

²³For as I passed along, and observed the objects of your worship, I found also an altar with this inscription: ‘TO AN UNKNOWN GOD.’ What therefore you worship in ignorance, this I announce to you.

²³Kay sa giagian ug gipaniiran ko ang inyong mga ginasimba, hingkit-an ko usab ang usa ka halaran nga sinulatan niini: Alang SA USA KA DIOS NGA WALA HI-ILHI. Busa kadtong ginasimba nga wala ninyo hiilhi, mao kini ang ginamantala ko kaninyo.

²⁴The God who made the world and all things in it, he, being Lord of heaven and earth, doesn’t dwell in temples made with hands,

²⁴Ang Dios nga nagbuhat sa kalibutan, ug sa tanan nga mga butang nga anaa niini, siya, tungod kay siya Ginoo sa langit ug sa yuta, wala magpuyo sa mga templo nga binuhat sa mga kamot.

²⁵neither is he served by men’s hands, as though he needed anything, seeing he himself gives to all life and breath, and all things.

²⁵Dili usab siya pagaalagaran sa mga kamot sa mga tawo, ingon sa nagkinahanglan pa siya sa bisan unsang butang, sa nakita nga siya gayud ang nagahatag sa tanan sa kinabuhi, ug sa gininhawa, ug sa tanang mga butang.

²⁶He made from one blood every nation of men to dwell on all the surface of the earth, having determined appointed seasons, and the boundaries of their dwellings,

²⁶Ug sa usa gibuhat niya ang tanan nga nasud sa katawohan aron sa pagpuyo sa tibook, nga nawong sa yuta; ug kanila gitagana nga daan ang pagpasunodsunod sa mga panahon, ug ang mga utlanan sa ilang puloy-anan;

²⁷that they should seek the Lord, if perhaps they might reach out for him and find him, though he is not far from each one of us.

²⁷Aron pagapangitaon nila ang Dios, basin da nga mahikapan siya ug ilang hikit-an siya; bisan dili siya halayo sa tagsatagsa kanato.

²⁸‘For in him we live, and move, and have our being.’ As some of your own poets have said, ‘For we are also his offspring.’

²⁸Kay kaniya nabuhi kita, ug nagalihok kita, ug nagabaton sa atong pagkamao; sumala usab sa giingon sa uban sa inyong kaugalingong mga magbabalak: Kay kaliwat usab kita niya.

²⁹Being then the offspring of God, we ought not to think that the Divine Nature is like gold, or silver, or stone, engraved by art and design of man.

²⁹Busa kay kita kaliwat sa Dios, dili angay nga maghunahuna kita nga ang pagkadios sama sa bulawan, kun sa salapi kun sa bato, nga kinulit tungod sa kabatid ug paglalang sa mga tawo.

³⁰The times of ignorance therefore God overlooked. But now he commands that all people everywhere should repent,

³⁰Busa gisayloan sa Dios ang panahon sa pagkaburong, apan karon siya nagasugo sa mga tawo sa tanang dapit, nga maghinulsol sila.

³¹because he has appointed a day in which he will judge the world in righteousness by the man whom he has ordained; of which he has given assurance to all men, in that he has raised him from the dead.”

³¹Ingon nga may gitagal siya nga usa ka adlaw, nga iyang paghukman ang kalibutan sa katarungan, pinaagi niadtong tawo nga iyang gitiman-an; nga iyang gihatag ang pasalig sa tanang mga tawo sa pagkaagi nga siya nagbanhaw kaniya gikan sa mga minatay.

³²Now when they heard of the resurrection of the dead, some mocked; but others said, “We want to hear you again concerning this.”

³²Karon sa pagkadungog nila mahitungod sa pagkabanhaw sa mga minatay, ang uban nagyubit; apan ang uban nanag-ingon: Pagapatalinghugan kanamo pag-usab mahatungod niini.

³³Thus Paul went out from among them.

³³Busa si Pablo mipahawa gikan sa ilang taliwala.

³⁴But certain men joined with him, and believed, among whom also was Dionysius the Areopagite, and a woman named Damaris, and others with them.

³⁴Apan may mga tawo nga ming-uyon kaniya ug mingtoo; uban kanila usab si Dionisio nga Areopagohanon, ug usa ka babaye nga ginganlan si Damaris, ug may mga uban pa nga kauban nila.