1A wise son listens to his father’s instruction, but a scoffer doesn’t listen to rebuke.
1 Y mae mab doeth yn derbyn disgyblaeth tad, ond ni wrendy gwatwarwr ar gerydd.
2By the fruit of his lips, a man enjoys good things; but the unfaithful crave violence.
2 Trwy ffrwyth ei enau y digonir pob un � daioni, ond awchu am drais y mae twyllwyr.
3He who guards his mouth guards his soul. One who opens wide his lips comes to ruin.
3 Y mae'r un sy'n gwylio'i eiriau yn diogelu ei fywyd, ond ei ddinistrio'i hun y mae'r un sy'n siarad gormod.
4The soul of the sluggard desires, and has nothing, but the desire of the diligent shall be fully satisfied.
4 Y mae'r diogyn yn awchu, ac eto heb gael dim, ond y mae'r diwyd yn ffynnu.
5A righteous man hates lies, but a wicked man brings shame and disgrace.
5 Y mae'r cyfiawn yn cas�u twyll, ond y mae'r drygionus yn gweithredu'n ffiaidd a gwarthus.
6Righteousness guards the way of integrity, but wickedness overthrows the sinner.
6 Y mae cyfiawnder yn amddiffyn ffordd y cywir, ond drygioni yn dymchwel y pechadur.
7There are some who pretend to be rich, yet have nothing. There are some who pretend to be poor, yet have great wealth.
7 Rhydd ambell un yr argraff ei fod yn gyfoethog, a heb ddim ganddo; ymddengys arall yn dlawd, ac yntau'n gyfoethog iawn.
8The ransom of a man’s life is his riches, but the poor hear no threats.
8 Y pridwerth am fywyd pob un yw ei gyfoeth, ond ni chlyw'r tlawd fygythion.
9The light of the righteous shines brightly, but the lamp of the wicked is snuffed out.
9 Disgleiria goleuni'r cyfiawn, ond diffydd lamp y drygionus.
10Pride only breeds quarrels, but with ones who take advice is wisdom.
10 Y mae'r disynnwyr yn codi cynnen trwy ymffrostio, ond y mae doethineb gan y rhai sy'n derbyn cyngor.
11Wealth gained dishonestly dwindles away, but he who gathers by hand makes it grow.
11 Derfydd cyfoeth a gafwyd yn ddiymdrech, ond o'i gasglu bob yn dipyn fe gynydda.
12Hope deferred makes the heart sick, but when longing is fulfilled, it is a tree of life.
12 Y mae'r gobaith a oedir yn clafychu'r galon, ond y dymuniad a gyflawnir yn bren bywiol.
13Whoever despises instruction will pay for it, but he who respects a command will be rewarded.
13 Ei niweidio'i hun y mae'r un sy'n dirmygu cyngor, ond gwobrwyir yr un sy'n parchu gorchymyn.
14The teaching of the wise is a spring of life, to turn from the snares of death.
14 Y mae cyfarwyddyd y doeth yn ffynnon fywiol i arbed rhag maglau marwolaeth.
15Good understanding wins favor; but the way of the unfaithful is hard.
15 Y mae deall da yn ennill ffafr, ond garw yw ffordd y twyllwyr.
16Every prudent man acts from knowledge, but a fool exposes folly.
16 Y mae pawb call yn gweithredu'n ddeallus, ond y mae'r ff�l yn amlygu ffolineb.
17A wicked messenger falls into trouble, but a trustworthy envoy gains healing.
17 Y mae negesydd drwg yn achosi dinistr, ond cennad cywir yn dwyn lles.
18Poverty and shame come to him who refuses discipline, but he who heeds correction shall be honored.
18 Tlodi a gwarth sydd i'r un sy'n anwybyddu disgyblaeth, ond anrhydeddir y sawl sy'n derbyn cerydd.
19Longing fulfilled is sweet to the soul, but fools detest turning from evil.
19 Y mae dymuniad a gyflawnir yn felys ei flas, ond cas gan ffyliaid droi oddi wrth ddrwg.
20One who walks with wise men grows wise, but a companion of fools suffers harm.
20 Trwy rodio gyda'r doeth ceir doethineb, ond daw niwed o aros yng nghwmni ffyliaid.
21Misfortune pursues sinners, but prosperity rewards the righteous.
21 Y mae dinistr yn dilyn pechaduriaid, ond daioni yw gwobr y cyfiawn.
22A good man leaves an inheritance to his children’s children, but the wealth of the sinner is stored for the righteous.
22 Gedy'r daionus etifeddiaeth i'w blant, ond rhoddir cyfoeth pechadur i'r cyfiawn.
23An abundance of food is in poor people’s fields, but injustice sweeps it away.
23 Ceir digon o fwyd ym mraenar y tlodion, ond heb gyfiawnder fe ddiflanna.
24One who spares the rod hates his son, but one who loves him is careful to discipline him.
24 Cas�u ei fab a wna'r un sy'n arbed y wialen, ond ei garu y mae'r sawl a rydd gerydd cyson.
25The righteous one eats to the satisfying of his soul, but the belly of the wicked goes hungry.
25 Y mae'r cyfiawn yn bwyta hyd ddigon, ond gwag fydd bol y drygionus.