¹The proverbs of Solomon, the son of David, king of Israel:

¹Davut oğlu İsrail Kralı Süleymanın özdeyişleri:

²to know wisdom and instruction; to discern the words of understanding;

²Bu özdeyişler, bilgeliğe ve terbiyeye ulaşmak,Akıllıca sözleri anlamak,

³to receive instruction in wise dealing, in righteousness, justice, and equity;

³Başarıya götüren terbiyeyi edinipDoğru, haklı ve adil olanı yapmak,

⁴to give prudence to the simple, knowledge and discretion to the young man:

⁴Saf kişiyi ihtiyatlı,Genç adamı bilgili ve sağgörülü kılmak içindir.

⁵that the wise man may hear, and increase in learning; that the man of understanding may attain to sound counsel:

⁵Özdeyişlerle benzetmeleri,Bilgelerin sözleriyle bilmecelerini anlamak içinBilge kişi dinlesin ve kavrayışını artırsın,Akıllı kişi yaşam hüneri kazansın.

⁶to understand a proverb, and parables, the words and riddles of the wise.

⁷RAB korkusudur bilginin temeli.Ahmaklarsa bilgeliği ve terbiyeyi küçümser.

⁷The fear of Yahweh “Yahweh” is God’s proper Name, sometimes rendered “LORD” (all caps) in other translations. is the beginning of knowledge; but the foolish despise wisdom and instruction.

⁸Oğlum, babanın uyarılarına kulak ver,Annenin öğrettiklerinden ayrılma.

⁸My son, listen to your father’s instruction, and don’t forsake your mother’s teaching:

⁹Çünkü bunlar başın için sevimli bir çelenk,Boynun için gerdanlık olacaktır.

⁹for they will be a garland to grace your head, and chains around your neck.

¹⁰Oğlum, seni ayartmaya çalışan günahkârlara teslim olma.

¹¹Şöyle diyebilirler:‹‹Bizimle gel,Adam öldürmek için pusuya yatalım,Zevk uğruna masum kişileri tuzağa düşürelim.

¹¹If they say, “Come with us, Let’s lay in wait for blood; let’s lurk secretly for the innocent without cause;

¹²Onları ölüler diyarı gibi diri diri,Ölüm çukuruna inenler gibiBütünüyle yutalım.

¹²let’s swallow them up alive like Sheol Sheol is the place of the dead. , and whole, like those who go down into the pit.

¹³Bir sürü değerli mal ele geçirir,Evlerimizi ganimetle doldururuz.

¹³We’ll find all valuable wealth. We’ll fill our houses with spoil.

¹⁴Gel, sen de bize katıl,Tek bir kesemiz olacak.››

¹⁴You shall cast your lot among us. We’ll all have one purse.”

¹⁵Oğlum, böyleleriyle gitme,Onların tuttuğu yoldan uzak dur.

¹⁵My son, don’t walk in the way with them. Keep your foot from their path,

¹⁶Çünkü ayakları kötülüğe koşar,Çekinmeden kan dökerler.

¹⁶for their feet run to evil. They hurry to shed blood.

¹⁷Kuşların gözü önünde ağ sermek boşunadır.

¹⁸Başkasına pusu kuran kendi kurduğu pusuya düşer.Yalnız kendi canıdır tuzağa düşürdüğü.

¹⁸but these lay wait for their own blood. They lurk secretly for their own lives.

¹⁹Haksız kazanca düşkün olanların sonu böyledir.Bu düşkünlük onları canlarından eder.

¹⁹So are the ways of everyone who is greedy for gain. It takes away the life of its owners.

²⁰Bilgelik dışarıda yüksek sesle haykırıyor,Meydanlarda sesleniyor.

²⁰Wisdom calls aloud in the street. She utters her voice in the public squares.

²¹Kalabalık sokak başlarında bağırıyor,Kentin giriş kapılarında sözlerini duyuruyor:

²¹She calls at the head of noisy places. At the entrance of the city gates, she utters her words:

²²‹‹Ey budalalar, budalalığı ne zamana dek seveceksiniz?Alaycılar ne zamana dek alay etmekten zevk alacak?Akılsızlar ne zamana dek bilgiden nefret edecek?

²²“How long, you simple ones, will you love simplicity? How long will mockers delight themselves in mockery, and fools hate knowledge?

²³Uyardığımda yola gelin, o zaman size yüreğimi açar,Sözlerimi anlamanıza yardım ederim.

²³Turn at my reproof. Behold, I will pour out my spirit on you. I will make known my words to you.

²⁴Ama sizi çağırdığım zaman beni reddettiniz.Elimi uzattım, umursayan olmadı.

²⁴Because I have called, and you have refused; I have stretched out my hand, and no one has paid attention;

²⁵Duymazlıktan geldiniz bütün öğütlerimi,Uyarılarımı duymak istemediniz.

²⁵but you have ignored all my counsel, and wanted none of my reproof;

²⁶Bu yüzden ben de felaketinize sevineceğim.Belaya uğradığınızda,Bela üzerinize bir fırtına gibi geldiğinde,Bir kasırga gibi geldiğinde felaketiniz,Sıkıntıya, kaygıya düştüğünüzde,Sizinle alay edeceğim.

²⁶I also will laugh at your disaster. I will mock when calamity overtakes you;

²⁸O zaman beni çağıracaksınız,Ama yanıtlamayacağım.Var gücünüzle arayacaksınız beni,Ama bulamayacaksınız.

²⁷when calamity overtakes you like a storm, when your disaster comes on like a whirlwind; when distress and anguish come on you.

²⁹Çünkü bilgiden nefret ettiniz.RABden korkmayı reddettiniz.

²⁸Then will they call on me, but I will not answer. They will seek me diligently, but they will not find me;

³⁰Öğütlerimi istemediniz,Uyarılarımın tümünü küçümsediniz.

²⁹because they hated knowledge, and didn’t choose the fear of Yahweh.

³¹Bu nedenle tuttuğunuz yolun meyvesini yiyeceksiniz,Kendi düzenbazlığınıza doyacaksınız.

³⁰They wanted none of my counsel. They despised all my reproof.

³²Bön adamlar dönekliklerinin kurbanı olacak.Akılsızlar kaygısızlıklarının içinde yok olup gidecek.

³¹Therefore they will eat of the fruit of their own way, and be filled with their own schemes.

³³Ama beni dinleyen güvenlik içinde yaşayacak,Kötülükten korkmayacak, huzur bulacak.››

³²For the backsliding of the simple will kill them. The careless ease of fools will destroy them.

³³But whoever listens to me will dwell securely, and will be at ease, without fear of harm.”