1 Bi Festus teersee ci diiwaanam, mu teg ca ñetti fan, dem Yerusalem.
1保罗上诉凯撒
2 Noonu saraxalekat yu mag ya ak njiiti Yawut ya kalaame Pool ci moom.
2祭司长和犹太人的首领，到他面前控告保罗。他们为了对付保罗，
3 Ñuy sàkku ndimbal ci moom, di ko ñaan bu wér, mu yónni Pool Yerusalem, fekk lal nañu fiiru rey ko ca yoon wa.
3就要求非斯都恩准，把保罗解来耶路撒冷，他们好埋伏在路上杀死他。
4 Waaye Festus tontu leen ne: «Ñu ngi wottu Pool ca Sesare, te dinaa fa dem fi ak fan yu néew.»
4非斯都回答：“保罗现今押在该撒利亚，我就要回到那里去。”
5 Mu ne leen: «Ñi am maana ci yéen nag, nangeen ànd ak man, layooji ak nit ka, bu dee tooñ na.»
5又说：“你们中间有权势的，和我一同去吧！那人若有什么不是，他们就可以告他。”
6 Noonu Festus am fa ñoom juróom-ñett ba fukki fan, ba noppi dem Sesare. Ca ëllëg sa mu toog ca àttekaay ba, joxe ndigal, ñu indi Pool.
6非斯都在他们那里大约逗留了不过十天八天，就回到该撒利亚去。第二天就开庭，吩咐把保罗带来。
7 Bi mu ñëwee nag, Yawut ya jóge Yerusalem wër ko, di ko jiiñ tooñ yu bare te réy, te mënuñu leen a firndeel.
7保罗一到，那些从耶路撒冷来的犹太人，就站在他周围，提出许多严重的控告，可是所控告的他们都不能证实。
8 Noonu Pool làyyi ne: «Tooñuma yoonu Yawut ya, tooñuma kër Yàlla ga, tooñuma buur ba Sesaar.»
8保罗申辩说：“无论对犹太人的律法、圣殿或凯撒，我都没有罪。”
9 Ci kaw loolu Festus, mi bëgg lu neex Yawut ya, tontu Pool ne: «Ndax bëgguloo dem Yerusalem, nga layoo fa ci mbir yii ci sama kanam?»
9但非斯都为要讨好犹太人，就问保罗：“你愿意去耶路撒冷，让我在那里审问这事吗？”
10 Waaye Pool ne ko: «Maa ngi nii taxaw ci kanam àttekaayu buur Sesaar; te fii lañu ma war a àttee. Te yaw ci sa bopp xam nga bu baax ne, tooñuma Yawut yi.
10保罗说：“我现在站在凯撒的审判台前，这里是我应当受审的地方。我对犹太人并没有作过什么不对的事，这是你清楚知道的。
11 Su ma tooñoon mbaa ma def lu bon lu jar dee, kon duma tinu ngir bañ a dee. Waaye bu li ñu may jiiñ taxawul, kenn sañu ma leen a jébbal. Dénk naa sama mbir Sesaar.»
11我若作过不对的事，犯过什么该死的罪，就是死我也不推辞。不过，如果这些人告我的事不是真的，谁也不可以把我送给他们。我要向凯撒上诉。”
12 Bi mu waxee loolu, Festus gise ak ñi ko wër, mu tontu ko: «Dénk nga sa mbir Sesaar, kon ci moom ngay dem.»
12非斯都同议会商量后，答复说：“你既然要向凯撒上诉，可以到凯撒那里去。”
13 Ba ñu ca tegee ay fan, buur Agaripa ak Berenis ñëw Sesare, ngir nuyusi Festus.
13亚基帕王要听保罗的案情过了一些日子，亚基帕王和百尼基到该撒利亚来，问候非斯都。
14 Bi seen ngan di ruus nag, Festus diis buur ba mbirum Pool ne ko: «Feligsë batale na nu ak kenn ku ñu tëj.
14他们在那里逗留了许多天，非斯都把保罗的案情向王陈明，说：“这里有一个囚犯，是腓力斯留下来的。
15 Te bi ma nekkee Yerusalem, saraxalekat yu mag ya ak njiiti Yawut ya kalaame nañu ko ci man, ñaan ma, ma daan ko.
15我在耶路撒冷的时候，祭司长和犹太人的长老控告他，要求把他定罪。
16 Waaye ma tontu leen ne: “Jébbale nit, fekk jàkkaarloowul ak ñi koy jiiñ, ba man a làyyil boppam ci li ñu koy jiiñ, loolu dëppoowul ak aaday nguuru Room.”
16我答复他们说，被告还没有和原告当面对证，又没有机会为所控的罪申辩，就被送给对方，罗马人没有这个规例。
17 Bi ñu àndee ak man ba fii nag, randaluma mbir mi, waaye ca ëllëg sa sax toog naa ca àttekaay ba, joxe ndigal, ñu indi nit kooku.
17后来他们到了这里，我没有耽延时间，第二天就开庭，吩咐把那人提出来。
18 Ñi koy kalaame nag, bi ñu taxawee, jiiñuñu ko benn ñaawteef ci yi ma yaakaaroon;
18原告都站在那里，他们所控诉他的，并不是我所意料的恶事。
19 waaye ñuy werante rekk ak moom ci seen yoon ak ci mbirum ku tudd Yeesu, mi dee, te Pool sax ci ne, mu ngi dund.
19他们与他争辩的，只是他们的宗教问题；还论到一位已经死了的耶稣，保罗却说他是活着的。
20 Gannaaw lijjanti mbir moomu jafe woon na ma lool nag, ma laaj ko, ndax bëgg na dem Yerusalem, layooji fa ci mbir yooyu.
20关于这些争论，我不知道怎样处理，就问他愿不愿意上耶路撒冷去为这些事在那里受审。
21 Waaye Pool ñaan, nu fomm mbiram, ba kera buur bu tedd ba di ko àtte. Noonu santaane naa ñu aj ko, ba keroog ma koy yónnee Sesaar.»
21但保罗要求把他留下，等待皇上裁判，我就下令把他押起来，等候解往凯撒那里。”
22 Booba nag Agaripa ne Festus: «Man sax bëgg naa dégg nit kooku.» Festus tontu ko: «Bu ëllëgee dinga ko dégg.»
22亚基帕对非斯都说：“我也愿意听听这人说些什么。”非斯都说：“明天就请你来听。”
23 Ca ëllëg sa nag Agaripa ak Berenis ñëw bu xumb, ñu dugg ca néegu àtte ba, ànd ak kilifay xare ba ak ña am maana ca dëkk ba. Noonu Festus joxe ndigal, ñu indi Pool.
23第二天，亚基帕和百尼基威风凛凛地来了，同千夫长和城中的显要进了厅堂。非斯都吩咐一声，就有人把保罗提出来。
24 Bi mu ñëwee, Festus ne: «Buur Agaripa ak yéen ñépp, ñi fi teew tey, nit kaa ngi nii! Mbiram moo tax mbooloom Yawut yépp, muy ci Yerusalem, muy fii, wër ma di yuuxu ne: “Nit kii waratul a dund.”
24非斯都说：“亚基帕王和在座的各位，请看这个人。耶路撒冷和本地的犹太人都向我请求，嚷着说这个人不该活着。
25 Waaye gis naa ne, deful dara lu jar dee. Moona, gannaaw moom ci boppam dénk na boppam buur bu tedd ba, fas naa yéene yónnee ko ko.
25我查明他没有犯什么该死的罪，但是他自己既然要向皇上上诉，我就决定把他解去。
26 Fekk awma dara lu wóor ci mbiram, lu ma man a bind sang bi. Moo tax ma indi ko ci seen kanam, rawatina ci sa kanam buur Agaripa, ngir sunu jataay may ma lu ma bind.
26关于这个人，我没有什么可以呈奏主上的。所以把他带到你们面前，特别是你亚基帕王面前，为要在审查之后，有所陈奏。
27 Ndaxte yaakaar naa ne, yónnee ku ñu tëj, te bañ caa boole lu ko waral, àndul ak xel.»
27因为我认为解送囚犯，不指明他的罪状，是不合理的。”