1 Naka noonu nit ku tudd Anañas, ànd ak Safira jabaram, jaay làccu suuf.
1亚拿尼亚和撒非拉的鉴戒
2 Mu dencal boppam benn cér ca njëg ga, ànd ca ak jabaram; ba noppi mu indi cér ba ca des, teg ko ci loxoy ndaw ya.
2他私底下把钱留了一部分，妻子也知道这件事。他把其余的一部分带来，放在使徒的脚前。
3 Bi mu ko defee Piyeer ne ko: «Anañas, lu tax nga bàyyi Seytaane dugg la, ba fees sa xol, ngay wor Xel mu Sell mi, ci li nga dencal sa bopp benn cér ci njëg gi?
3彼得说：“亚拿尼亚，为什么撒但充满了你的心，使你欺骗圣灵，私底下把卖地的钱留了一部分呢？
4 Bi mu jaragul, ndax moomuloo ko woon? Te bi mu jaree, ndax yilifuloo woon njëg gi? Lu tax nga fas ci sa xol def nii? Woruloo nit ñi, waaye Yàlla nga wor.»
4田地还没有卖，不是你自己的吗？既然卖了，所得的钱不是由你作主吗？你为什么存心这样作呢？你这不是欺骗人，而是欺骗 神。”
5 Bi Anañas déggee baat yooyu, mu daanu dee. Ñi ko dégg ñépp tiit, ba ne nërëm.
5亚拿尼亚一听见这话，就仆倒断了气。所有听见的人都十分害怕。
6 Noonu waxambaane ya jóg, ñu sàng ko, yóbbu ko, jébbal Yàlla.
6有几个青年人来把他包好，抬出去埋了。
7 Ñetti waxtu gannaaw ga, jabaram duggsi, fekk xamul la fa xew.
7大约三小时之后，亚拿尼亚的妻子进来，还不知道发生了什么事。
8 Piyeer daldi ko ne: «Wax ma, ndax lii mooy njëgu tool bi?» Mu tontu ko: «Waawaaw, lii la.»
8彼得问她：“你告诉我，你们卖田地的钱，就是这么多吗？”她说：“是的，就是这么多。”
9 Ci kaw loolu Piyeer ne ko: «Lu tax ngeen ànd, di diiŋat Xelu Boroom bi? Ñi denci woon sa jëkkër ñu ngi nii ci bunt bi, te dinañu la yóbbu.»
9彼得说：“你们为什么串同试探主的灵呢？你看，埋你丈夫的人的脚，已经到了门口，他们也要把你抬出去。”
10 Ca saa sa mu daanu ciy tànkam dee. Bi waxambaane ya agsee nag, ñu fekk ko, mu faatu; ñu yóbbu ko, def ko ci wetu jëkkëram.
10她立刻就仆倒在彼得脚前，断了气。那些青年人进来，发现她死了，把她也抬出去，埋在她丈夫旁边。
11 Noonu tiitaange ju mag tàbbi ci mbooloom ñi gëm ñépp ak ñi ko dégg ñépp.
11全体会众和所有听见这事的人，都很害怕。
12 Bi loolu amee ay kéemaan ak ay firnde yu bare di xew ci nit ñi, jaare ca loxoy ndaw ya. Ñépp di booloo ca Werandaa bu Suleymaan ca kër Yàlla ga.
12使徒行神迹奇事主借着使徒的手，在民间行了许多神迹奇事。他们都同心聚集在所罗门廊下，
13 Te kenn ci ña ca des ñemewul a booloo ak ñoom, waaye nit ñépp di leen màggal.
13其余的人，没有一个敢接近他们，可是民众都很敬重他们。
14 Moona ay nit ñu gën a bare, góor ak jigéen, di gëm Boroom bi, tey taq ci ñoom.
14信主的男男女女越来越多，
15 Nit ñi indi sax ñu wopp ca mbedd ya, teg leen ca ay lal yu ndaw ak ay leeso, ngir bu Piyeer di jaar, doonte takkandeeram sax yiir ñenn ci ñoom.
15甚至有人把病人抬到街上，放在小床和褥子上，好让彼得经过时，他的身影可以落在一些人身上。
16 Te it nit ñu bare dajaloo, jóge ca dëkk ya wër Yerusalem, ñu indi ay jarag ak ñu rab yu bon sadd; te ñoom ñépp daldi wér.
16耶路撒冷周围城市的人，也带着病人和受污灵缠扰的，蜂拥而来，结果病人全都医好了。
17 Booba saraxalekat bu mag ba jóg ak gàngooram gépp, maanaam kureelu Sadusen, ga fa dëkk. Kiñaan gu mag jàpp leen,
17使徒受迫害大祭司和他的同党撒都该人，满心忌恨，
18 ba ñu jàpp ndaw ya, tëj leen ca kaso ba.
18于是下手拿住使徒，把他们押在公共拘留所里。
19 Waaye ci guddi malaakam Boroom bi ubbi buntu kaso ba, génne leen ci biti naan:
19夜间有一位天使，打开监门，把他们领出来，说：
20 «Demleen taxaw ca kër Yàlla ga, te xamal nit ñi lépp lu jëm ci dund gu wóor gii.»
20“你们去，站在殿里，把一切有关这生命的话，都讲给众民听。”
21 Bi ñu déggee loolu, ñu dugg ca kër Yàlla ga ci suba teel, daldi waare. Bi ñu koy def, saraxalekat bu mag ba ak gàngooram ñëw, woolu kureelu àttekat ya, maanaam mbooloom njiiti bànni Israyil gépp; ñu yónnee, ngir jëli ndaw ya ca kaso ba.
21使徒听完了，就在黎明的时候，进到殿里去施教。大祭司和他的同党来到了，就召齐了公议会，就是以色列人的众长老，派人到监牢去带使徒出来。
22 Waaye bi wottukati kër Yàlla ga agsee ca kaso ba, gisuñu leen fa; ñu daldi dellusi, yégle ko
22差役到了监里，找不到他们，回来报告说：
23 ne: «Fekk nanu kaso ba tëju bu wóor ak wottukat ya taxaw ca bunt ya, waaye bi nu ko tijjee, fekkunu kenn ci biir.»
23“我们发现监门紧闭，狱卒也守在门外；等到开了门，里面连一个人也找不到。”
24 Bi kilifag wottukati kër Yàlla ga ak saraxalekat yu mag ya déggee loolu, ñu daldi ciy jaaxle lool, ñuy laajante, fu lii di mujj.
24圣殿的守卫和祭司长听了这些话，觉得很困惑，不知道这件事将来会怎样。
25 Noonu benn waay ñëw, yégal leen ne: «Nit ñi ngeen tëjoon ñu ngi taxaw ca kër Yàlla ga, di jàngal nit ñi.»
25忽然有人来报告说：“你们押在监里的那些人，正站在殿里教导众民呢！”
26 Ci kaw loolu kilifa ga ak wottukat ya dem jëli leen; waaye boolewuñu ci fitna, ngir ragal nit ñi sànni leen ay xeer.
26于是守卫和差役去带使徒来，不过没有用暴力，因为怕众民用石头打他们。
27 Bi ñu leen indee, ñu dëj leen ci kanamu mbooloo ma. Saraxalekat bu mag ba laaj leen
27既然带来了，就叫他们站在公议会前。大祭司问他们：
28 ne: «Ndax terewunu leen ci lu wér, ngeen waare ci tur woowu, te fi mu ne dajal ngeen Yerusalem ak seeni waare, rax-ca-dolli yéena ngi nuy fexee taqal deretu nit kooku.»
28“我们严厉地吩咐过你们，不准再奉这名施教。看，你们却把你们的道理传遍了耶路撒冷，想要把流这人的血的责任推到我们身上。”
29 Waaye Piyeer ak ndaw ya tontu leen ne: «Déggal Yàlla moo gën déggal nit.
29彼得和众使徒回答：“服从 神过于服从人，是应当的。
30 Yàllay sunuy maam dekkal na Yeesu, mi ngeen bóomoon ci wékk ko ca bant ba.
30你们挂在木头上亲手杀害的耶稣，我们祖先的 神已经使他复活了。
31 Te Yàlla yékkati na ko ci ndeyjooram, mu nekk Buur ak Musalkat, ngir may bànni Israyil réccu, ba mu baal leen seeni bàkkaar.
31 神把他高举在自己的右边，作元首作救主，把悔改的心赐给了以色列人，使他们罪得赦免。
32 Seede nanu loolu, nun ak Xel mu Sell, mi Yàlla may ñi koy déggal.»
32我们为这些事作证， 神赐给顺从的人的圣灵也为这些事作证。”
33 Bi ñu déggee loolu, ñu mer ba seen xol di dagg, ñu bëgg leen a rey.
33公议会的人听了，非常恼怒，就想要杀他们。
34 Waaye amoon na fa nit ku tudd Gamaleel, bokk ci tariixab Farisen ya, di xutbakat bu tedd ci yoonu Musaa, mu jóg ca mbooloo ma, santaane ñu génne leen tuuti.
34但有一个法利赛人，名叫迦玛列，是民众所尊敬的律法教师。他在公议会中站起来，吩咐人把使徒暂时带出去，
35 Bi ñu ko defee mu ne leen: «Yéen bokki Israyil, moytuleen li ngeen di def nit ñooñu.
35然后对大家说：“以色列人哪，你们应当小心处理这些人！
36 Ndaxte bu yàggul Tëdas jógoon na, mbubboo daraja, ba lu mat ñeenti téeméeri nit takktoo ak moom. Tëdas moomu nag reyees na ko, te ñi ko toppoon ñépp tasaaroo, ba seen pexe nasax.
36从前有个丢大，自命不凡，附从他的人约有四百。他一被杀，跟从他的人尽都星散，一败涂地。
37 Gannaawam it Yudaa mu Galile jóg, ca jamono ja ñu doon bind waa réew ma, mu jógloo nit ñu bare, ñu ànd ak moom. Moom itam dee na, te ay nitam ñépp tasaaroo.
37这人之后，在户口登记的时候，又有一个加利利人犹大，拉拢人们来跟从他。后来他也丧命，跟从他的人也就烟消云散了。
38 Léegi maa ngi leen di wax, génnleen ci mbirum ñooñu te bàyyi leen ñu dem. Ndaxte bu seen pas-pas mbaa seen jëf dee pexem nit, dina yàqu.
38至于目前的事，我劝你们不要管这些人，由他们吧！因为这计划或这行动，如果是出于人意，终必失败；
39 Waaye bu fekkee ne ndogalu Yàlla la, dungeen ko man a fanq, ngir ragal a jànkoonte ak Yàlla.»
39如果是出于 神，你们就不能破坏他们，恐怕你们是与 神作对了。”他们接受了他的劝告，
40 Bi mu waxee loolu, ñu fekk ko ci xalaatam; ñu woo ndaw ya, daldi leen dóor ay yar, tere leen, ñu waxati dara ci turu Yeesu, ba noppi bàyyi leen, ñu dem.
40就传使徒进来，鞭打一顿，禁止他们奉耶稣的名传讲，就把他们释放了。
41 Ndaw ya nag jóge ca kanam kureelu àttekat ya, bég ci li leen Yàlla jàppe, ñu yeyoo yenu toroxte ngir Tur wa.
41使徒欢欢喜喜从公议会里出来，因为他们算是配得为主的名受辱。
42 Noonu bés bu nekk ca kër Yàlla ga ak ca kër ya, daawuñu noppee jàngale ak a xamle xebaar bu baax bi, ne Yeesu mooy Almasi bi.
42他们天天在殿里并在各人的家中，不断地施教，传讲耶稣是基督。