¹妃嬪引誘所羅門離棄　神所羅門王除了法老的女兒以外，又寵愛許多外族女子，就是摩押女子、亞捫女子、以東女子、西頓女子和赫人女子等。

¹ Amma Bonkoono Suleymanu ga ba wayboro yaw boobo kaŋ waana Firawna izo, danga Mowab wayborey, da Amonancey, da Edomancey, da Zidonancey, da Hittancey,

²關於這些國家的人，耶和華曾經吩咐以色列人：“你們不可與他們往來通婚，否則他們必會引誘你們的心，去隨從他們的神。”但所羅門深深愛戀這些女子。

² dumey kaŋ yaŋ ra Rabbi ne Israyla izey se doŋ: «Araŋ ma si furo i ra, ngey mo ma si furo araŋ game ra, zama daahir i ga araŋ biney bare ka ye ngey toorey ganayaŋ do haray.» Suleymanu naagu mo wayborey din gaa, zama a ga ba r'ey.

³所羅門有妃七百，都是公主；有嬪三百。他的妃嬪使他的心偏離了　神。

³ A gonda wande zangu iyye kaŋ i kulu bonkooni izeyaŋ no, da wahay zangu hinza. A wandey mo n'a bina bare.

⁴所羅門年老的時候，他的妃嬪誘惑他的心偏離了　神去隨從別的神。他的心不像他的父親大衛那樣完全歸於耶和華他的　神。

⁴ Zama a ciya, waato kaŋ Suleymanu zeen, a wandey n'a bina bare k'a ye tooru fooyaŋ ganayaŋ banda. A bina mana goro toonante koyne Rabbi a Irikoyo ganayaŋ ra, sanda a baabo Dawda bine cine.

⁵因為所羅門隨從西頓人的女神亞斯他錄，和亞捫人可憎的偶像米勒公。

⁵ Zama Suleymanu na Astoret, Zidonancey wayboro tooro gana, da Milkom, Amonancey fanta haro mo.

⁶所羅門行耶和華看為惡的事，不效法他的父親大衛完完全全跟從耶和華。

⁶ Suleymanu binde na hari te kaŋ ga laala Rabbi diyaŋ gaa. A mana Rabbi gana nda bine folloŋ sanda mate kaŋ a baabo Dawda te.

⁷那時，所羅門為摩押人可憎的偶像基抹和亞捫人可憎的偶像摩洛，在耶路撒冷東面的山上建造邱壇。

⁷ Gaa no Suleymanu na sududuyaŋ do cina Kemos se, Mowabancey fanta haro, tondo kaŋ ga Urusalima guna din boŋ. A na afo mo cina Molek se, Amonancey fanta haro.

⁸他為他娶自外族的妃嬪都這樣作；她們都向自己的神燒香獻祭。

⁸ Yaadin mo no a te nga mebaraw wandey kulu se, ngey kaŋ yaŋ ga dugu ton, i ga sargayyaŋ wi mo ngey toorey se.

⁹耶和華向所羅門發怒耶和華向所羅門發怒，因為他的心偏離了曾經兩次向他顯現的耶和華以色列的　神。

⁹ Rabbi mo te Suleymanu se bine, zama a bina bare ka fay da Rabbi, Israyla Irikoyo ganayaŋ, nga kaŋ bangay a se sorro hinka,

¹⁰耶和華為了這事曾經吩咐他，不可隨從別的神，可是他沒有遵守耶和華吩咐的。

¹⁰ hala a n'a lordi mo harey din boŋ ka ne a ma si tooruyaŋ gana. Amma Suleymanu mana haya kaŋ Rabbi na nga lordi nd'a din haggoy.

¹¹耶和華對所羅門說：“你既然作了這事，不遵守我吩咐你的約和律例，我必奪去你的國，把國賜給你的一個臣子。

¹¹ Woodin se no Rabbi ne Suleymanu se: «Za kaŋ ni na woone wo te, ni mana ay sappa nd'ay hin sanney haggoy mo, kaŋ yaŋ ay na ni lordi nd'a, haciika ay ga mayra kom ni gaa k'a no ni tamo se.

¹²然而，為了你父親大衛的緣故，我不會在你有生之日作這事，我要從你兒子的手中把國奪去。

¹² Amma ay si woodin te ni jirbey ra bo, ni baaba Dawda sabbay se. Amma ay g'a kom ni izo kambe ra.

¹³只是我不把整個國家奪去，為了我的僕人大衛的緣故，又為了我所揀選的耶路撒冷的緣故，我要給你的兒子留下一個支派。”

¹³ Kulu nda yaadin, ay si mayra kulu kom bo, amma ay ga kunda folloŋ no ni izo se ay tamo Dawda sabbay se, da Urusalima kaŋ ay suuban mo se.»

¹⁴所羅門的仇敵於是耶和華興起一個人敵擋所羅門，他是以東王的後裔以東人哈達。

¹⁴ Rabbi mo na ibare fo tunandi Suleymanu se, kaŋ maa Hadad, Edomance fo kaŋ Edom bonkoono dumey ra no a go.

¹⁵從前大衛擊敗以東，元帥約押上去埋葬陣亡的人的時候，就把以東所有的男人都殺了。

¹⁵ Zama waato kaŋ Dawda go Edom, Yowab, a wongu marga jine bora jin ka kaaru zama nga ma buukoy fiji se, kal a na Edom ra alborey kulu wi.

¹⁶約押和以色列人在那裡住了六個月，直到把以東所有的男人都除滅了。

¹⁶ (Zama Yowab da Israyla kulu goro noodin handu iddu, kal a na Edom ra alborey kulu halaci.)

¹⁷哈達與他父親的幾個以東臣僕一起逃往埃及，那時哈達還是一個小孩子。

¹⁷ Amma Hadad wo zuru, nga nda nga baabo tam fooyaŋ. I koy Misira. Hadad go zanka kayniyo jina.

¹⁸他們從米甸動身，來到巴蘭，又從巴蘭帶了幾個人來到埃及，見埃及王法老。法老吩咐人給他一所房子，供應他糧食，又賜他一塊田地。

¹⁸ I tun Midiyan ka kaa Paran. I na noodin boro fooyaŋ sambu ngey banda Paran ra, ka kaa Misira ka di Misira bonkoono Firawna. Nga mo n'a no windi nda ŋwaari, da laabu mo.

¹⁹哈達在法老面前十分蒙恩，以致法老把自己妻子的妹妹，就是王后答比匿的妹妹，賜給他作妻子。

¹⁹ Hadad binde du gaakuri gumo Firawna do, hal a n'a no nga bumbo wando kayne, Hadad m'a hiiji, danga bonkoono wande Tafanes kayne nooya.

²⁰答比匿的妹妹給他生了一個兒子，名叫基努拔。答比匿使他在法老的宮中長大，基努拔就與法老的眾子一起住在法老的宮中。

²⁰ Tafanes kayno binde na ize alboro hay a se kaŋ maa Genuba, kaŋ Tafanes n'a kosu nyaŋo gaa Firawna windo ra. Genuba go no mo noodin Firawna windo ra, Firawna izey game ra.

²¹後來哈達在埃及聽說大衛已經與他的列祖同睡，元帥約押也死了，哈達就對法老說：“求你容我離去，我好回到本國去。”

²¹ Waato kaŋ Hadad go Misira laabu, kal a maa Dawda bu ka kani nga kaayey banda. Yowab kaŋ ga ti wongu marga bonkoono, nga mo bu. Kala Hadad ne Firawna se: «Kala ni ma yadda ay se ya koy ay laabu.»

²²法老問他：“你在我這裡有甚麼欠缺，竟要回到你本國去呢？”他回答：“沒有甚麼欠缺，只求你無論如何讓我離開。”

²² Waato din gaa Firawna ne a se: «Day, ifo no ni jaŋ ay do, hala ni ga ba ni ma ye ni laabu?» Nga mo ne: «Manti hay fo no, amma kulu nda yaadin, mate kulu kaŋ no, naŋ day ay ma tun ka koy.»

²³　神又興起一個人敵擋所羅門，就是以利亞大的兒子利遜。他是從他主人瑣巴王哈大底謝那裡逃出來的。

²³ Irikoy na yanjekaari fo mo tunandi Suleymanu se, Rezon Eliyada ize no, nga kaŋ zuru nga koyo Hadad-Ezer se, kaŋ ga ti Zoba bonkoono.

²⁴大衛擊殺瑣巴人的時候，利遜招聚了一些人，自己作了這些土匪的領袖。他前往大馬士革，住在那裡，又在大馬士革作王。

²⁴ Nga mo na boro fooyaŋ margu nga do ka ciya wurrandi izeyaŋ jine boro. Waato kaŋ Dawda na Zoba borey wi, woodin banda hal i koy Damaskos ka goro noodin, i may Damaskos ra.

²⁵在所羅門一生的日子，利遜都敵擋以色列人。他恨惡以色列人，並且作了亞蘭人的王。另外，哈達也不斷為患。

²⁵ A ciya Israyla gaabakasina Suleymanu zamano kulu ra, ka waana hasaraw kaŋ Hadad te, a na Israyla fanta mo. A goono ga Suriya laabo may.

²⁶耶羅波安背叛所羅門王的臣僕，尼八的兒子耶羅波安也舉手攻擊王。他是洗利達的以法蓮人，他母親是個寡婦，名叫洗魯雅。

²⁶ Yerobowam, Nebat ize, Ifraymu boro fo, Zereda kwaara boro no, Suleymanu tam, kaŋ a nya maa Zeruwa, wayboro kaŋ kurnye bu no, boro woodin mo murte bonkoono gaa.

²⁷他舉手攻擊王的情形是這樣的：所羅門重建米羅，修補他父親大衛城的破口；

²⁷ Haŋ kaŋ naŋ a murte bonkoono gaa neeya: Suleymanu na Millo cina, ka nga baabo Dawda kwaara windante cinaro guuso fansi ka hanse.

²⁸耶羅波安這個人原是個有才幹的人。所羅門見這個年輕人作事殷勤，就派他管理約瑟家的所有奴工。

²⁸ Yerobowam wo mo, sooje beeri no. Suleymanu na laakal daŋ ka faham da arwaso din, a gonda kookari, kal a na Yusufu kunda kulu doole goyo daŋ a kambe ra.

²⁹亞希雅預言國家分裂有一次，耶羅波安從耶路撒冷出來，示羅人亞希雅先知在路上遇見他。亞希雅身上穿著一件新衣，那時田野裡只有他們二人。

²⁹ A ciya mo alwaato din, saaya kaŋ cine Yerobowam fatta Urusalima ra, annabi Ahiya Silo bora n'a gar fonda gaa. Ahiya binde gonda kwaay taji nga gaa. I boro hinka mo go fari fo ra ngey hinne.

³⁰亞希雅拿著自己身上所穿的新衣，把它撕成十二片，

³⁰ Ahiya binde na kwaay tajo kaŋ go nga jinda gaa din di k'a tooru. A n'a fay iway cindi hinka.

³¹對耶羅波安說：“你拿十片去吧！因為耶和華以色列的　神這樣說：‘看哪，我必從所羅門的手裡把國奪去，把十個支派賜給你。

³¹ A ne Yerobowam se: «Ni ma sambu ni boŋ se kanandi way, zama haŋ kaŋ Rabbi, Israyla Irikoyo ci neeya: ‹Guna, ay ga koytara tooru ka kaa Suleymanu kambe ra, ay ma kunda way no ni se.

³²但是為了我的僕人大衛和為了我從以色列眾支派中所揀選的耶路撒冷的緣故，所羅門仍然可以擁有一個支派。

³² Amma nga din ga kunda fa gaay, ay tamo Dawda sabbay se da Urusalima mo se, kwaara kaŋ ay suuban Israyla kundey kulu ra.

³³因為他們離棄了我，去敬拜西頓人的女神亞斯他錄、摩押人的神基抹和亞捫人的神米勒公，沒有遵行我的道，行我眼中看為正的事，謹守我的律例典章，像他的父親大衛一樣。

³³ Za kaŋ i n'ay furu, i sombu ka sududu Astoret se, Zidonancey wayboro tooro, da Mowab tooro Kemos se, da Amon izey tooro Milkom se. I mana dira ay fondey ra mo zama ngey ma goyey kaŋ ga saba ay diyaŋ gaa te, i man'ay hin sanney d'ay farilley haggoy mo, sanda mate kaŋ a baabo Dawda te.

³⁴但是，我不會把整個國家從他的手裡奪去，我必使他終身作人君，是因我所揀選的僕人大衛謹守了我的誡命律例的緣故。

³⁴ Amma ay si mayra kulu ta a kambe ra bo, day ay g'a koytara tabbatandi a jirbey kulu ra, ay tamo Dawda sabbay se, nga kaŋ ay suuban, zama a n'ay lordey d'ay hin sanney gana.

³⁵我要從他兒子的手中把國奪去，賜給你十個支派。

³⁵ Amma ay ga mayra ta Suleymanu izo kambe ra, k'a no ni se, sanda kunda way nooya.

³⁶至於所羅門的兒子，我要給他一個支派，好使我的僕人大衛在我所揀選立我名的城耶路撒冷，在我面前常常有燈光。

³⁶ A izo mo, ay g'a no kunda fo zama ay tamo Dawda ma goro nda fitilla duumi ay jine Urusalima ra, kwaara kaŋ ay suuban ay boŋ se, y'ay maa daŋ a ra.

³⁷我要揀選你，使你可以照心裡想望的去統治。你必作以色列的王。

³⁷ Ay ga ni daŋ mo ni ma mayray te hay kulu boŋ kaŋ ni bina ga muraadu, ka ciya bonkooni Israyla boŋ.

³⁸你若是聽從我吩咐你的一切，遵行我的道，行我看為正的事，謹守我的律例誡命，像我的僕人大衛所行的一樣，我就與你同在，為你建立一個鞏固的朝代，像我為大衛建立的一樣，並且我要把以色列賜給你。

³⁸ A ga ciya mo, da ni ga hanga jeeri hari kulu gaa kaŋ ay na ni lordi nd'a, k'ay fondey gana, ni ma haŋ kaŋ yaŋ ga saba te ay diyaŋ gaa, ni m'ay hin sanney nd'ay lordey haggoy mo, sanda mate kaŋ cine ay tamo Dawda te, kal ay mo ay ma goro ni banda. Ay ma kunda tabbatante sinji ni se, sanda mate kaŋ cine ay sinji Dawda se, ay ma Israyla mo no ni se.

³⁹因此，我要使大衛的後裔遭受苦難，不過，卻不是永遠的。’”

³⁹ Woodin se binde ay ga Dawda banda kaynandi, amma manti hal abada bo.› »

⁴⁰於是所羅門想要殺死耶羅波安，耶羅波安卻逃往埃及去，到了埃及王示撒那裡，就留在埃及，直等到所羅門死了為止。

⁴⁰ Woodin se no Suleymanu ceeci nga ma Yerobowam wi, amma Yerobowam tun ka zuru ka koy Misira hala Misira bonkoono Sisak do. A goro noodin mo kala Suleymanu buuyaŋ.

⁴¹所羅門逝世（代下9:29~31）所羅門其餘的事：他所行的和他的智慧，不是都寫在《所羅門記》上嗎？

⁴¹ Suleymanu goy cindey binde, da hay kulu kaŋ a te, d'a laakalo, manti i n'i hantum Suleymanu goyey tira ra bo?

⁴²所羅門在耶路撒冷作以色列眾人的王共四十年。

⁴² Jirbey kaŋ yaŋ Suleymanu na mayray te Israyla kulu boŋ Urusalima ra, jiiri waytaaci no.

⁴³所羅門與他的列祖同睡，埋葬在他父親大衛的城裡。他的兒子羅波安接續他作王。

⁴³ Suleymanu kani nga kaayey banda. I n'a fiji nga baabo Dawda kwaara ra. A izo Rehobowam te bonkooni a nango ra.