1參孫火燒非利士人的禾稼過了些日子,到收割麥子的時候,參孫帶著一隻山羊羔去看他的妻子;他心裡說:“我要進內室去見我的妻子。”但是他妻子的父親不讓他進去。
1 Amma alwaati kayna woodin banda alkama heemaro kaa ka to, Samson koy ka nga wando kunfa. A konda hincin ize. A ne: «Ay ga furo ay wando do fuwo ra.» Amma wando baabo wangu Samson se a ma furo.
2她父親說:“我以為你非常恨她,所以我把她給了你的一個同伴;她的妹妹不是比她更美麗嗎?你可以娶來代替她啊。”
2 Wando baabo ne: «Sikka si ay wo mana ne kala ni si ba r'a pat-pat. Woodin se no ay na ni wande no ni cora se. Day, manti a kayno bis'a boori yaŋ? Ay ga ni ŋwaaray, ni ma kayno sambu beero nango ra.»
3參孫對他們說:“這次如果我加害非利士人,就可以不必負責了。”
3 Samson binde ne a se: «Sohõ no ay ga bana Filistancey gaa mate kaŋ ga saba, saaya kaŋ cine ay na hasaraw te i se.»
4於是參孫去捉了三百隻狐狸,又拿了火把來,把狐狸尾巴對尾巴縛在一起,又把一枝火把插在兩條尾巴中間。
4 Samson binde koy ka zoŋo zangu hinza di. A na yulbeyaŋ sambu k'i didiji i dibbey gaa k'i haw care gaa dibba nda dibba. A na yulbe daŋ i kulu dibba hinka nda care game ra.
5他點著了火把,就放狐狸進入非利士人的禾田裡,把堆積的禾捆,和未割的禾稼,以及橄欖園都燒了。
5 Gaa no a na danji tusu yulbey gaa ka zoŋey taŋ i ma furo Filistancey farey ra, naŋ kaŋ alkama goono ga kay. A na bokwey da wo kaŋ i mana wi mo ton, hala nda zeytun kaley.
6非利士人問:“這是誰作的呢?”有人回答:“是亭拿人的女婿參孫作的,因為他岳父把他的妻子給了他的同伴。”於是非利士人上去,放火燒了那女子和她的父親。
6 Waato din gaa no Filistancey ne: «May no ka hayo wo te?» I ne: «Samson no, Timna bora anzuray, zama anzura n'a wando sambu k'a no a cora se.» Filistancey binde kaa k'a wando da nga baabo kulu ton da danji.
7參孫對他們說:“你們既然這樣行,我必在你們身上報仇,然後才肯罷休。”
7 Kala Samson ne i se: «Hala day ya-cine no i ga te, haciika ay mo, ay ga fansa sambu araŋ boŋ, woodin banda ay ma naŋ.»
8參孫擊打他們,連腿帶腰都砍斷了,那是一場極大的殺戮;然後他下去,住在以坦磐石的穴中。
8 A n'i kar parkatak! ce da kambe, da wiyaŋ bambata. Woodin banda no a koy ka goro Etam tondi guuso ra.
9參孫用驢腮骨擊殺千人非利士人上去,在猶大安營,在利希散開。
9 Kala Filistancey koy ka gata sinji Yahudiya* laabo ra. I bambari Lehi ra.
10猶大人說:“你們為甚麼上來攻打我們呢?”他們說:“我們上來是要捆綁參孫,要報復他向我們所行的。”
10 Yahuda laabo borey ne: «Ifo se no araŋ kande iri gaa wongu?» Ngey mo ne: «Iri kaa no zama iri ma Samson haw, iri ma te a se danga mate kaŋ cine a te iri se.»
11於是有三千猶大人下到以坦磐石的穴中去,對參孫說:“非利士人統治我們,你不知道嗎?你為甚麼向我們行這事呢?”參孫對他們說:“他們怎樣待我,我也怎樣待他們。”
11 Waato din gaa no Yahudiya laabo boro zambar hinza tun ka koy ka Samson gar Etam tondi guuso ra. I ne Samson se: «Ni mana bay kaŋ Filistancey no g'iri may? Ifo no woone kaŋ ni te iri se?» Nga mo ne i se: «Danga mate kaŋ cine i te ay se, yaadin cine no ay mo te i se.»
12猶大人對他說:“我們下來要捆綁你,把你交在非利士人手裡。”參孫對他們說:“你們要向我發誓,你們不親自殺害我。”
12 I ne a se: «To, sohõ iri kaa no zama iri ma ni haw ka ni daŋ Filistancey kambe ra.» Samson ne i se: «Wa ze ay se, hala araŋ bumbey din, araŋ s'ay wi.»
13他們告訴他說:“我們不會殺害你,我們只要把你捆綁住,交在非利士人手裡,我們決不殺死你。”於是他們用兩條新繩子把參孫捆綁起來,從磐石的穴裡把他帶上來。
13 I salaŋ a se ka ne: «Oho. Amma iri ga ni haw hala a ma boori, iri ma ni nooyandi i se. Amma iri wo, daahir iri si ni wi.» I binde n'a haw da korfo taji hinka. I n'a kaa taray a ma fun tondo ra.
14參孫來到利希,非利士人就吶喊著出來迎接他,耶和華的靈大大臨到參孫身上,他臂上的繩子就像被火燒的麻一樣,他的捆綁都從他的手上落下來。
14 Saaya kaŋ cine a kaa Lehi, Filistancey kubay nd'a, i goono ga kuuwa. Kala Rabbi Biya zumbu a boŋ da hin. Korfey kaŋ go a kambey gaa kulu ciya danga silli kaŋ i ton. A hawyaŋ harey kulu foobu ka fun kambey gaa ka gusam.
15他找著一塊新鮮的驢腮骨,就伸手拾起來,擊殺了一千人。
15 Kala Samson du farka gawal biri taji fo. A na nga kambe salle k'a sambu. A na boro zambar fo wi da biriyo.
16參孫說:“我用驢腮骨殺人成堆;我用驢腮骨擊殺了一千人。”
16 Samson ne: «Farkay gawal biri no gusam, gusam! Farkay gawal biri no ay na boro zambar wi d'a!»
17說完了,就把那腮骨從手裡拋出去,因此那地方就叫拉末.利希(“拉末.利希”意即“腮骨的山”)。
17 Waato kaŋ a na sanni woodin ci ka ban, gaa no a na garbay biriyo furu k'a kaa nga kambe ra. Nango din mo, i n'a maa daŋ Ramat-Lehi.
18參孫非常口渴,就呼求耶和華說:“你既然藉著你僕人的手施行這麼大的拯救,現在我怎可以渴死,落在未受割禮的人手中呢?”
18 Hari jaw na Samson di gumo. A na adduwa te Rabbi gaa ka ne: «Nin no ka faaba bambata woone te da ni tamo kamba. Sohõ binde ay go ga bu da hari jaw. Wala ya kaŋ borey wo kaŋ yaŋ sinda dambanguyaŋ kambe ra?»
19於是 神在利希使一窪地裂開,就有水從那裡湧出來;參孫喝了,就恢復精神,活力充足;因此那泉名叫隱.哈歌利(“隱.哈歌利”意即“呼求者之泉”),那泉直到今日還在利希。
19 Amma Irikoy na gooro kaŋ go Lehi ra din kortu kal a go, hari zotti ka fatta. Waato kaŋ a haŋ, Samson biya ye ka kaa, a yay. Woodin se no i na nango maa daŋ En-Hakkore. A go no mo Lehi ra hala hunkuna.
20在非利士人統治的日子,參孫治理以色列人二十年。
20 Samson na Israyla may mo jiiri waranka Filistancey zamana ra.