聖經新譯本 (Simplified)

Zarma

Proverbs

14

1敬畏 神大有倚靠
1 Wayboro laakalkooni ga nga fuwo cina, Amma wayboro saamo ga nga wano zeeri nda nga kambey.
2行事正直的,敬畏耶和华;行为乖僻的,却藐视他。
2 Boro kaŋ ga dira nga adilitaray toonante ra ga humburu Rabbi, Amma boro kaŋ ga nga fonda siirandi ga dond'a no.
3愚妄人的口中长出骄傲的枝子;智慧人的嘴唇,能保障自己。
3 Saamo me ra gonda sar'ize a boŋbeera sabbay se, Amma laakalkooney deeney g'i hallasi.
4没有耕牛,槽头干净;出产丰盛,却是凭着牛的力量。
4 Nangu kaŋ sinda haw, i ŋwaari garba ga hanan, Amma yeeji gaabi do i ga te tontoni boobo.
5诚实的证人不说谎话;虚伪的证人吐出谎言。
5 Seeda daahirante si tangari, Amma tangari seedakoy, kala tangari kaŋ a ga ci.
6好讥笑人的寻找智慧,却寻不着;聪明人寻找知识,却轻易得着。
6 Dondayankoy ga laakal ceeci, a si du a, Amma bayray wo, hari doogono no fahamante se.
7你当离开愚昧人,因为你不会从他的嘴里晓得知识。
7 Ma fun boro kaŋ si caram do, Zama ni si bayray meyo gar a do.
8精明人的智慧能分辨自己的道路;愚昧人的愚妄却欺骗自己。
8 Haggoyyankoy laakalo ga ti a ma faham da nga fonda, Amma saamey saamotara ya gulinci no.
9愚妄人讥笑赎愆祭,正直人中间却有恩宠。
9 Saamey ga taali himandi hahaarayaŋ hari, Amma boro toonante do gomni miila go no.
10人的苦楚,只有自己心里知道;心中的喜乐,外人也不能分享。
10 Boro bine ga nga boŋ azaaba bay, A farhã mo, boro fo si maa r'a.
11恶人的家必毁坏,正直人的帐棚却必兴盛。
11 I ga boro laaley windey bare ka gum, Amma adilantey bukkey ga te albarka.
12有一条路,人以为是正路,走到尽头却是死亡之路。
12 Fondo go no kaŋ go kayante boro diyaŋo gaa, Amma a bananta ya buuyaŋ fondo no.
13人在喜笑中,心里也会有痛苦;欢乐的结局,会是愁苦。
13 Baa haari teeyaŋ si ganji bine gonda hasaraw. Haari wo, a ga hin ka kokor da bine tiŋay.
14心中背道的,必饱尝自己行为的恶果;善人也因自己所行的,得到善报。
14 Boro kaŋ ye da banda nga bina ra ga kungu nda nga fonda, Boro hanno mo nda haŋ kaŋ go a wano ra.
15愚蒙人凡话都信;精明的人却步步谨慎。
15 Boro kaŋ sinda carmay ga sanni kulu cimandi, Amma laakalkooni ga haggoy nda nga te-goyey hala a ma boori.
16智慧人敬畏耶和华(“智慧人敬畏耶和华”或译:“智慧人恐惧战兢”),远离恶事;愚昧人却骄傲自恃。
16 Laakalkooni ga humburu, a ga fay da laala teeyaŋ mo, Amma saamo ga boŋ jare ka ne nga na hay kulu tabbatandi.
17轻易动怒的,行事愚妄;心怀诡计的人,被人恨恶。
17 Bine-waaso-koy ga saamotaray goy te. Boro kaŋ ga dabari laalo kaa taray mo, i ga konn'a.
18愚蒙人得愚妄为产业;精明的人以知识为冠冕。
18 Boro kaŋ sinda carmay ga saamotaray tubu, Amma bayray ga te laakalkooni se boŋ gaa taalam.
19坏人必俯伏在好人面前,恶人必俯伏在义人门口。
19 Boro laaley ga aniya ka sumbal boro hanney jine, Zambantey mo yaadin cine no adilantey fu meyey gaa.
20穷人连邻舍也厌恶他;财主却有很多人爱他。
20 Talka ya wangay hari no baa nga gorokasin se, Amma arzakante gonda baako boobo.
21藐视邻舍的,是为有罪;恩待贫穷人的,是为有福。
21 Boro kaŋ donda nga gorokasin, Zunubi no a goono ga te, Amma boro kaŋ ga bakar talkey se ya bine kaani koy no.
22图谋恶事的,不是走错了吗?谋求善事的,必得慈爱和诚实。
22 Goy laalo soolakoyey, manti i goono ga fondo taŋ no? Amma suuji nda cimi ga ciya gomni te-koy baa.
23一切劳苦都有益处,嘴上空谈引致贫穷。
23 Goy kulu ra gonda riiba, Amma me sanni hinne si kande kala talkataray.
24智慧人的冠冕是他们的财富;愚昧人的愚妄,始终是愚妄。
24 Laakalkooney boŋ taalam ga ti i arzaka, Amma saamey saamotara ya saamotaray hinne no.
25作真见证的,救人性命;吐出谎言的,以诡诈害人。
25 Cimi seeda ciiko ga fundiyaŋ faaba, Amma tangari ciiko ga hiila candi.
26敬畏耶和华的,大有倚靠;他的子孙也有避难所。
26 Rabbi humburkumay ra naanay gaabikooni go no. Bora din izey mo ga du tuguyaŋ do.
27敬畏耶和华是生命的泉源,能使人避开死亡的网罗。
27 Rabbi humburkumay ya fundi hari zuru mo yaŋ no, Kaŋ ga boro fay da buuyaŋ hirrimey.
28君王的荣耀在于人民众多,帝王的没落由于国民寡少。
28 Bonkooni darza ga ti a jama baayaŋo, Amma boro jaŋay ga ti koy kayney halaciyaŋ.
29不轻易动怒的,十分聪明;轻易动怒的,大显愚妄。
29 Boro kaŋ ga suuru nda bine tunyaŋ gonda fahamay hanno, Amma boro bine-waaso-koy ga saamotaray beerandi.
30心里平静,可使身体健康;但嫉妒能使骨头朽烂。
30 Laakal kaanay ya fundi no gaaham se, Amma canse ya biri fumbi no.
31欺压贫寒的,就是辱骂造他的主;恩待穷苦人的,就是尊敬造他的主。
31 Boro kaŋ na alfukaaru toonye na nga Takakwa foy, Amma boro kaŋ na suuji cabe laamikoyey se goono g'a beerandi no.
32恶人必因自己所行的恶事被推倒,义人死的时候仍有所倚靠。
32 I ga boro laalo zeeri nga goy laala ra, Amma adilante gonda tuguyaŋ do nga buuyaŋ hane.
33智慧居于聪明人的心中;愚昧人心里所存的,人所周知(“愚昧人心里所存的,人所周知”有古?本作“愚昧人心中一无所知”)。
33 Laakal go ga nga goray te fahamante bina ra, Amma saamey game ra, a ga bangay.
34正义使国家兴盛,罪恶是人民的羞辱。
34 Adilitaray ga kunda beerandi, Amma zunubi ya haawi hari no dumi kulu se.
35明慧的臣仆,为王喜悦;贻羞的仆人,遭王震怒。
35 Bonkooni gaakuri ga koy goy-ize kaŋ ga goy da laakal do haray, Amma a bine tunyaŋ ga zumbu boro kaŋ ga haawi goy te boŋ.