1当亲近忠诚的朋友
1 Ma si suba alwaasi sambu ni boŋ se, Zama ni si bay haŋ kaŋ no jirbi folloŋ ga kande.
2让外人夸奖你，不可自己夸奖自己；让别人称赞你，不可自己称赞自己。
2 Naŋ boro fo ma ni sifa, manti ni meyo bo, Naŋ yaw m'a te, manti ni bumbo meyo.
3石头重，沙土也重，愚妄人的怒气比这两样更重。
3 Tondi ya hari kaŋ ga tin no, Taasi mo gonda tiŋay, Amma saamo bine tunay bisa i kulu tiŋay.
4烈怒虽然凶残，暴怒又好像狂澜，人还可以抵受；但面对嫉妒，谁能站立得住呢？
4 Dukuri gonda bine-biibay daa, Bine tunay mo ga bambari no, Amma may no gonda hina ka kay canse se?
5坦白的责备，胜过暗中的爱。
5 Kaseetiyaŋ kaŋ go taray bisa baakasinay tugante.
6爱你的人加的创伤是出于忠诚；恨你的人却与你连连亲嘴。
6 Marayyaŋ kaŋ baako ga te ya naanay wane no, Amma ibare sunsumyaŋey ya halliyaŋ no.
7吃饱的人连蜂房的蜜也厌恶；饥饿的人连一切苦的东西都觉得甘甜。
7 Fundi kungante, baa yu fanta no a day g'a fanta, Amma haraykooni se hari forto kulu ga kaan no.
8离家的人到处飘泊，好像离巢的雀鸟到处游飞一样。
8 Danga curayze kaŋ na nga fito naŋ ka soobay ka bar-bare, Yaadin no boro mo kaŋ fay da nga nangora.
9膏油和香料使人心畅快，朋友真诚的劝勉也使人觉得甘甜。
9 Tuusuyaŋ ji da turaare ga naŋ bine ma kaan, Yaadin cine no boro coro kaani go d'a, Kaŋ fun saaware hanno do.
10你的朋友和你父亲的朋友，你都不可离弃；在你遭遇患难的日子，不可进你兄弟的家。在附近的邻舍胜过在远方的兄弟。
10 Ni bumbo coro da ni baaba coro, Ma si i furu. Ma si furo mo ni nya-ize windi ra zaari kaŋ masiiba kaa ni gaa. Gorokasin kaŋ ga maan ga bisa nya-ize kaŋ ga mooru.
11我儿，你要作智慧人，使我的心快乐，我也可以回答那羞辱我的。
11 Ay izo, ma te laakal, m'ay bina kaanandi, Zama ay ma sanni yeti boro kaŋ n'ay wow se.
12精明人看见灾祸，就躲藏起来；愚蒙人反往前走，自取祸害。
12 Boro kaŋ ga goy laakal boŋ ga hasaraw fonnay ka tugu, Amma borey kaŋ yaŋ sinda carmay ga bisa ka koy ka taali alhakku bana.
13谁为陌生人作保证人，就拿去谁的衣服；谁替妓女作保证人，谁就要作担保。
13 Boro kaŋ na yaw yadda sambu, m'a kwaayo ta. Boro kaŋ na waykuuru yadda sambu mo, Ma tolme ta a gaa.
14清晨起来大声为邻舍祝福的，就等于是咒诅他。
14 Boro kaŋ ga tun susubay za nda hinay, Ka nga coro sifa nda jinde beeri, I ga woodin lasaabu a se laaliyaŋ.
15下大雨的时候不断滴漏；就像吵闹的妇人一样；
15 Beene hari tolli-tolli yaŋ zaari fo summaare, Nga nda wayboro kosongukoy, i kulu afo no.
16谁要拦阻她，就像拦阻风，也像右手抓油。
16 Boro kaŋ ga ba nga m'a gaay, Haw no a goono ga ne nga ga gaay, A kambe ŋwaaro mo ga ji di.
17铁磨铁，磨得锋利；朋友互相切磋，才智（“才智”原文作“面”）也变得敏锐。
17 Guuru no ga guuru kaanandi, Yaadin no boro nda nga coro ga care hanse.
18照料无花果树的，必吃树上的果子；事奉主人的，必得尊荣。
18 Boro kaŋ ga jeejay* nya haggoy g'a izey ŋwa, Boro kaŋ ga may nga jine bora se mo ga du beeray.
19水怎样映照人面，人的心思也怎样反映其人。
19 Danga mate kaŋ hari ga ni moyduma cabe ni se, Yaadin no boro fo bine ga ni wano cabe ni se.
20阴间和灭亡不会满足，人的眼目也是一样。
20 Alaahara nda halaciyaŋ si kungu, Koyne, boro moy si kungu hal abada.
21用锅炼银，用炉炼金；人的称赞也试炼人。
21 Haaguyaŋ kusu go nzarfu sabbay se, Feema mo wura sabbay se, Sifayaŋ mo go no boro sabbay se.
22你虽然用杵把愚妄人与碎谷一同捣在臼中，他的愚妄还是离不了他。
22 Baa ni na saamo daŋ humburu ra k'a duru nda hinji ntaasu surfa bindi ra, Kulu nda yaadin a saamotara si fay d'a.
23你要清楚知道你羊群的景况，专心照料你的牛群。
23 Ma te anniya ka ni feeji kurey goray bay, Ma ni haw kurey guna a ma boori mo,
24因为财富不是永恒的，冠冕也不能存到万代。
24 Zama arzaka ya si duumi bo. Koytaray fuula mo ga to hala zamaney kulu me no?
25干草割去，嫩草又出现，山上的野草也都收集起来。
25 D'i na subu dumbu, kala kobto taji ma bagu koyne, Tondey gaa subu mo, i g'i wi ka dundum.
26羊羔的毛可以给你作衣服，山羊可以作买田地的价银。
26 Feej'izey go ni bankaaray kaymi sabbay se, Hincin izey mo fari daymi nooru no.
27山羊奶足够作你的食物，也足够作你一家的食物，并且足够维持你众婢女的生活。
27 Hincin wa ga wasa ni se me ŋwaari, Ni almayaaley ŋwaari no, Hala nda kwaara goray hari ni koŋŋey se.