聖經新譯本 (Simplified)

Zarma

Proverbs

4

1持定训诲、不偏左右孩子们,要听父亲的教训,留心学习哲理;
1 Ay izey, wa maa baaba lordi*. Wa hangan zama araŋ ma fahamay bay.
2因为我授予你们的,是美好的学问,我的训诲,你们不可离弃。
2 Zama dondonandiyaŋ hanno no ay g'araŋ no. Araŋ ma si fay d'ay lordey.
3我在我父亲面前还是小孩子,在我母亲面前是独一的娇儿的时候,
3 Zama waato ay ya ize no kaŋ ga maa ay baaba se, Ize kwaaso mo ay nya se.
4父亲教导我,对我说:“你的心要持守我的话,你要遵守我的诫命,就可以存活;
4 Ay baaba n'ay dondonandi mo. A ne ay se: «Ni bina m'ay sanney wo gaay. Ni m'ay lordey gana, ka funa.»
5要求取智慧和哲理,不可忘记,也不可偏离我口中的话。
5 Ma du laakal. Ma du fahamay. Ma si diny'a. Ma si fay d'ay me sanney ganayaŋ.
6不可离弃智慧,智慧就必护卫你;喜爱智慧,智慧就必看顾你。
6 Ma s'a furu, nga mo ga ni hallasi. Ni ma ba r'a, nga mo ga ni haggoy.
7智慧的开端(“智慧的开端”或译:“智慧是首要的”)是求取智慧,要用你所得的一切换取哲理。
7 Laakal, nga no ga bisa hay kulu, Ma du laakal binde. Oho me, A banda da ni jin ka du a, ma du fahamay.
8你要高举智慧,智慧就必使你高升;你要怀抱智慧,智慧就必使你得尊荣。
8 M'a beerandi, a ga ni daŋ jina. A ga ni no darza waato kaŋ ni n'a ganday.
9智慧必把华冠加在你头上,把荣冕赐给你。”
9 A ga te ni se gomni taalam ni boŋo gaa. A ga ni no koytaray fuula darzakoy.
10我儿,你要听,并要接受我所说的,这样,你就必延年益寿。
10 Ya ay izo, ma maa k'ay sanney ta, Ni fundo mo ga te aloomar.
11我指教你走智慧的道,引导你行正直的路。
11 Ay na ni dondonandi laakal fondo ra. Ay na ni daŋ sasabandiyaŋ laawaley ra.
12你行走的时候,脚步必不会受阻碍;你奔跑的时候,也不会跌倒。
12 Da ni ga dira, ni ce daara si kankam, Da ni ga zuru mo, ni si kati.
13你要坚守教训,不可放松;要谨守教训,因为那是你的生命。
13 Ma gaabandi dondonandiyaŋ gaa hala a ma boori, Ma s'a taŋ, m'a haggoy, zama ni fundi nooya.
14不可走进恶人的路径,不可踏上坏人的道路。
14 Ma si furo boro yaamey laawalo ra, Ma si dira boro laaley fonda ra.
15要躲避,不可从那里经过,要转身离去。
15 Ma hibi ka fun a gaa, ma si gana noodin. Ni ma boŋ bare a gaa ka bisa.
16因为他们不行恶,就不能入睡;不使人跌倒,就要失眠。
16 Zama i si jirbi kala nd'i na hasaraw te jina. I ga te mo fasiya mo, Kala nd'i naŋ boro fo ma kati jina.
17他们吃的,是奸恶的饭;他们喝的,是强暴的酒。
17 Zama laala ŋwaari no i ga ŋwa. I goono ga toonye baji haŋ.
18义人的路径却像黎明的曙光,越来越明亮,直到日午。
18 Amma adilante fonda ga hima mo boyaŋ cine, Kaŋ ga kaari kayna-kayna kala zaaro ma to.
19恶人的道路幽暗,他们不知道自己因什么跌倒。
19 Boro laaley fonda ga hima kubay, I si bay haŋ kaŋ gaa no i ga kati.
20我儿,要留心听我的话,侧耳听我所说的。
20 Ay izo, ma hangan ay sanney se, Ma ni hanga jeeri ay deda se.
21不可让它们离开你的眼目,要谨记在你的心中。
21 I ma si gana ni jine, Ma haggoy d'ey ni bina bindo ra.
22因为得着它们就是得着生命,整个人也得着医治。
22 Zama fundi no borey kaŋ ga du ey se, Baani no mo i gaahamey kulu se.
23你要谨守你的心,胜过谨守一切,因为生命的泉源由此而出。
23 Ma ni bina haggoy ka bisa hay kulu kaŋ ni ga haggoy, Zama a ra no fundi fondoyaŋ ga fun.
24你要除掉欺诈的口,远离乖谬的嘴唇。
24 Ma me-ka-say ganandi ka kaa ni gaa. Meyey kaŋ yaŋ ga sanni yaamo ci ma moor'ey.
25你双眼要向前正视,你的眼睛要向前直望。
25 Ni moy ma guna jina, Ni mo-kuurey mo ma jina guna.
26你要谨慎你脚下的路径,你一切所行的就必稳妥。
26 Ma ni cey laawalo sasabandi, Ni fondey kulu mo ga tabbat.
27不可偏左偏右,要使你的脚远离恶事。
27 Ma si kamba kambe ŋwaari wala kambe wow haray, Ma ni ce ganandi ka fun laala do.