¹In those days the multitude being very great, and having nothing to eat, Jesus called his disciples unto him, and saith unto them,

¹Niadtong mga adlawa, sa diha na usab ang dakung panon sa katawohan ug sa wala silay makaon, gitawag ni Jesus ang iyang mga tinon-an, ug nag-ingon kanila:

²I have compassion on the multitude, because they have now been with me three days, and have nothing to eat:

²Nalooy ako sa panon sa katawohan, kay may tolo na karon ka adlaw nga nagapadayon sila pag-uban kanako, ug walay makaon.

³And if I send them away fasting to their own houses, they will faint by the way: for divers of them came from far.

³Ug kong akong papaulion sila sa ilang mga balay nga walay kaon, mangaluya sila sa dalan, kay ang uban kanila nagagikan sa halayo.

⁴And his disciples answered him, From whence can a man satisfy these men with bread here in the wilderness?

⁴Ug mitubag kaniya ang iyang mga tinon-an: Asa makakaplag ang usa ka tawo ug tinapay nga arang ikabusog niining katawohan dinhi sa kamingawan?

⁵And he asked them, How many loaves have ye? And they said, Seven.

⁵Ug siya nangutana kanila: Pila ba ang mga tinapay ninyo? Ug sila miingon: Pito.

⁶And he commanded the people to sit down on the ground: and he took the seven loaves, and gave thanks, and brake, and gave to his disciples to set before them; and they did set them before the people.

⁶Ug siya nagsugo sa panon sa katawohan nga managlingkod sa yuta, ug gikuptan niya ang pito ka tinapay, ug sa nakapasalamat siya, iyang gitipiktipik ug gihatag sa iyang mga tinon-an, aron igabutang nila sa atubangan sa panon sa katawohan; ug ilang gipamutang kini sa atubangan nila.

⁷And they had a few small fishes: and he blessed, and commanded to set them also before them.

⁷Ug aduna usab silay pipila ka mga isdang gagmay, ug sa gipanalanginan niya kini, nagsugo siya nga ipamutang usab sa atubangan nila.

⁸So they did eat, and were filled: and they took up of the broken meat that was left seven baskets.

⁸Ug nanagpangaon sila ug nanga-busog, ug nakahipus sila ug pito ka bukag sa mga tinipik nga nanghibilin.

⁹And they that had eaten were about four thousand: and he sent them away.

⁹Ug sila may mga upat ka libo. Ug iyang gipapauli sila.

¹⁰And straightway he entered into a ship with his disciples, and came into the parts of Dalmanutha.

¹⁰Ug gilayon misakay siya sa sakayan uban sa iyang mga tinon-an, ug miadto sa mga ginsakpan sa Dalmanuta.

¹¹And the Pharisees came forth, and began to question with him, seeking of him a sign from heaven, tempting him.

¹¹Ug nangabut ang mga Fariseo, ug nanagsugod sila sa pagpakiglantugi kaniya, sa pagpangayo ug usa ka ilhanan sa langit, aron sa pagtintal kaniya.

¹²And he sighed deeply in his spirit, and saith, Why doth this generation seek after a sign? verily I say unto you, There shall no sign be given unto this generation.

¹²Ug nanghupaw siya sa halalum gayud sa iyang espiritu, ug nag-ingon: Nganong nagapangayo kining kaliwatana ug usa ka ilhanan? Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo, nga kining kaliwatana dili pagahatagan ug ilhanan.

¹³And he left them, and entering into the ship again departed to the other side.

¹³Ug iyang gibiyaan sila, ug sa misakay na usab sa sakayan, miadto siya sa tabok.

¹⁴Now the disciples had forgotten to take bread, neither had they in the ship with them more than one loaf.

¹⁴Ug nahikalimut sila sa pagdala ug tinapay, ug sa sakayan wala na silay tinapay gawas sa usa lamang ka book.

¹⁵And he charged them, saying, Take heed, beware of the leaven of the Pharisees, and of the leaven of Herod.

¹⁵Ug nagatugon kanila sa pag-ingon: Pagmatngon, maglikay kamo sa levadura sa mga Fariseo, ug sa levadura ni Herodes.

¹⁶And they reasoned among themselves, saying, It is because we have no bread.

¹⁶Ug nanagtolotimbang sila ang usa ug usa, sa pag-ingon: Wala kitay tinapay.

¹⁷And when Jesus knew it, he saith unto them, Why reason ye, because ye have no bread? perceive ye not yet, neither understand? have ye your heart yet hardened?

¹⁷Ug si Jesus, sa hingbaloan niya kini, miingon kanila: Nganong nagtolotimbang kamo tungod kay wala kamoy tinapay? Wala pa ba kamo makatukib bisan makasabut? Ginapagahi pa ba ninyo ang inyong mga kasingkasing?

¹⁸Having eyes, see ye not? and having ears, hear ye not? and do ye not remember?

¹⁸Sa adunay mga mata kamo, dili kamo makakita? Ug sa adunay mga dalunggan kamo, dili ba kamo makadungog? Ug dili ba kamo mahanumdum?

¹⁹When I brake the five loaves among five thousand, how many baskets full of fragments took ye up? They say unto him, Twelve.

¹⁹Sa pagtipiktipik ko sa lima ka tinapay alang sa lima ka libo, pila ka mga bukag nga puno sa mga tinipik ang inyong nahipus? Nanag-ingon sila kaniya: Napulo ug duha.

²⁰And when the seven among four thousand, how many baskets full of fragments took ye up? And they said, Seven.

²⁰Ug kadtong pito ka tinapay sa upat ka libo, pila ba ka mga bukag nga puno sa mga tinipik ang inyong nahipus? Ug nanag-ingon sila kaniya: Pito.

²¹And he said unto them, How is it that ye do not understand?

²¹Ug siya miingon kanila: Naunsa nga wala pa kamo makasabut?

²²And he cometh to Bethsaida; and they bring a blind man unto him, and besought him to touch him.

²²Ug miadto siya sa Betsaida; ug gidad-an nila siya ug usa ka buta, ug nagpakilooy nga iya siyang hikapon.

²³And he took the blind man by the hand, and led him out of the town; and when he had spit on his eyes, and put his hands upon him, he asked him if he saw ought.

²³Ug gikuptan niya sa kamot ang buta, ug iyang gidala sa gawas sa lungsod, ug sa nalud-an niya ang iyang mga mata, ug sa natapin-an siya sa iyang mga kamot, gipangutana niya: Duna ka bay hingkit-an?

²⁴And he looked up, and said, I see men as trees, walking.

²⁴Ug siya miyahat ug miingon: Makakita ako ug mga tawo, kay makita ko sila nga daw mga kahoy nga nagapanlakaw.

²⁵After that he put his hands again upon his eyes, and made him look up: and he was restored, and saw every man clearly.

²⁵Unya gitapin-an pag-usab ni Jesus sa iyang mga kamot ang iyang mga mata, ug iyang gipatutok; ug hing-ulian, ug nakita niya nga matin-aw ang tanan.

²⁶And he sent him away to his house, saying, Neither go into the town, nor tell it to any in the town.

²⁶Ug iyang gipapauli siya ngadto sa iyang balay, nga nagaingon: Dili ka magsulod sa balangay bisan magsugilon kang bisan kinsa didto.

²⁷And Jesus went out, and his disciples, into the towns of Caesarea Philippi: and by the way he asked his disciples, saying unto them, Whom do men say that I am?

²⁷Ug minggikan si Jesus, ug ang iyang mga tinon-an, ug mingsulod sa mga balangay sa Cesarea de Filipo, ug sa dalan siya nangutana sa iyang mga tinon-an nga nagaingon kanila: Sumala sa mga pulong sa mga tawo, kinsa man kono ako?

²⁸And they answered, John the Baptist; but some say, Elias; and others, One of the prophets.

²⁸Ug sila mingtubag: Si Juan nga Bautista; ug ang uban, si Elias: apan ang uban, usa sa mga manalagna.

²⁹And he saith unto them, But whom say ye that I am? And Peter answereth and saith unto him, Thou art the Christ.

²⁹Ug siya nangutana kanila: Apan kamo, unsa man ang pulong ninyo kong kinsa ako? Si Pedro mitubag ug miingon kaniya: Ikaw mao ang Cristo.

³⁰And he charged them that they should tell no man of him.

³⁰Ug siya nagtugon kanila nga dili sila magsugilon kang bisan kinsa nahatungod kaniya.

³¹And he began to teach them, that the Son of man must suffer many things, and be rejected of the elders, and of the chief priests, and scribes, and be killed, and after three days rise again.

³¹Ug nagsugod siya sa pagtudlo kanila nga kinahanglan nga ang Anak sa tawo magaantus ug daghang mga butang, ug nga igasikway sa mga anciano, ug sa mga punoan sa mga sacerdote, ug sa mga escriba, ug pagapatyon, ug unya sa tapus ang tolo ka adlaw mabanhaw.

³²And he spake that saying openly. And Peter took him, and began to rebuke him.

³²Ug sa dayag gisulti niya kini. Ug gidala siya ni Pedro ug gisugdan sa pagbadlong.

³³But when he had turned about and looked on his disciples, he rebuked Peter, saying, Get thee behind me, Satan: for thou savourest not the things that be of God, but the things that be of men.

³³Apan siya sa milingi ug sa hingkit-an niya ang iyang mga tinon-an, nagbadlong kang Pedro sa pag-ingon: Pahawa ka sa akong atubangan, satanas, kay wala ka magahunahuna sa mga butang nga iya sa Dios, kondili sa mga butang nga ila sa mga tawo.

³⁴And when he had called the people unto him with his disciples also, he said unto them, Whosoever will come after me, let him deny himself, and take up his cross, and follow me.

³⁴Ug gitawag niya ang panon sa katawohan, uban sa iyang mga tinon-an ug nag-ingon kanila: Kong kinsa ang buot mosunod kanako, magdumili siya sa iyang kaugalingon, ug magpas-an sa iyang cruz, ug mosunod kanako.

³⁵For whosoever will save his life shall lose it; but whosoever shall lose his life for my sake and the gospel's, the same shall save it.

³⁵Kay bisan kinsa nga buot magluwas sa iyang kinabuhi, mawala kini kaniya; ug bisan kinsa nga mawad-an sa iyang kinabuhi tungod kanako ug sa Maayong Balita, kini maluwas niya.

³⁶For what shall it profit a man, if he shall gain the whole world, and lose his own soul?

³⁶Kay unsa man ang kapuslanan sa usa ka tawo kong maangkon niya ang tibook kalibutan, ug mawala ang iyang kalag?

³⁷Or what shall a man give in exchange for his soul?

³⁷Kay unsa ang igahatag sa usa ka tawo nga baylo sa iyang kalag?

³⁸Whosoever therefore shall be ashamed of me and of my words in this adulterous and sinful generation; of him also shall the Son of man be ashamed, when he cometh in the glory of his Father with the holy angels.

³⁸Kay bisan kinsa nga magakaulaw kanako ug sa akong mga pulong dinhi niini nga kaliwatan nga mananapaw ug makasasala, ang Anak sa tawo magakaulaw usab kaniya, kong moanhi na siya nga sa himaya sa iyang Amahan kauban sa mga balaan nga mga manolonda.