1My son, forget not my law; but let thine heart keep my commandments:
1Anak ko, ayaw hikalimti ang akong Kasugoan; Apan pabantayi sa imong kasingkasing ang akong mga sugo:
2For length of days, and long life, and peace, shall they add to thee.
2Kay ang kadugayon sa mga adlaw, ug mga tuig sa kinabuhi, Ug pakigdait, sila igadugang kanimo.
3Let not mercy and truth forsake thee: bind them about thy neck; write them upon the table of thine heart:
3Ayaw pagpabiyaa kanimo ang kalolot ug kamatuoran: Ihigot mo sila sa imong liog; Isulat mo sila ibabaw sa papan sa imong kasingkasing:
4So shalt thou find favour and good understanding in the sight of God and man.
4Aron ikaw makakaplag sa kalomo ug maayong salabutan Sa atubangan sa Dios aug sa tawo.
5Trust in the LORD with all thine heart; and lean not unto thine own understanding.
5Sumalig ka kang Jehova sa bug-os mong kasingkasing, Ug ayaw pagsalig sa imong kaugagalingong salabutan:
6In all thy ways acknowledge him, and he shall direct thy paths.
6Sa tanan nimong mga dalan ilha siya, Ug siya magamando sa imong mga alagianan.
7Be not wise in thine own eyes: fear the LORD, and depart from evil.
7Ayaw pagpakamaalamon sa imong kaugalingong mga mata; Kahadlokan mo si Jehova, ug pahalayo gikan sa dautan:
8It shall be health to thy navel, and marrow to thy bones.
8Kana mahimong kaayohan sa imong pusod, Ug utok sa imong mga bukog.
9Honour the LORD with thy substance, and with the firstfruits of all thine increase:
9Pasidunggi si Jehova pinaagi sa imong manggad, Ug sa mga inunahang bunga sa tanan mong abut:
10So shall thy barns be filled with plenty, and thy presses shall burst out with new wine.
10Aron ang imong mga kamalig mapuno sa kadaghan, Ug ang imong pug-anan magaawas sa bag-ong vino.
11My son, despise not the chastening of the LORD; neither be weary of his correction:
11Anak ko, ayaw pagtamaya ang pagcastigo ni Jehova; Ni magsubo ka sa iyang pagbadlong:
12For whom the LORD loveth he correcteth; even as a father the son in whom he delighteth.
12Kay kinsa kadto nga gihigugma ni Jehova iyang ginabadlong, Maingon sa usa ka amahan sa anak nga iyang gikahimut-an.
13Happy is the man that findeth wisdom, and the man that getteth understanding.
13Malipayon ang tawo nga makakaplag sa kaalam, Ug ang tawo nga makakab-ut sa pagsabut.
14For the merchandise of it is better than the merchandise of silver, and the gain thereof than fine gold.
14Kay ang pagpakabaton niini labi pang maayo kay sa pagmanggad sa salapi, Ug ang kaayohan niini labaw pa kay sa fino nga bulawan.
15She is more precious than rubies: and all the things thou canst desire are not to be compared unto her.
15Siya labi pang bililhon kay sa mga rubi: Ug walay mausa sa mga butang nga imong ginatinguha nga ikatanding niana.
16Length of days is in her right hand; and in her left hand riches and honour.
16Ang hataas nga mga adlaw anaa sa iyang kamot nga too; Diha sa iyang kamot nga wala anaa ang bahandi ug kadungganan.
17Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace.
17Ang iyang mga dalan maoy mga dalan sa kahimut-anan, Ug ang tanan niyang mga alagianan mga pakigdait.
18She is a tree of life to them that lay hold upon her: and happy is every one that retaineth her.
18Siya maoy usa ka kahoy sa kinabuhi kanila nga mokupot kaniya: Ug malipayon ang tagsatagsa nga magahawid kaniya.
19The LORD by wisdom hath founded the earth; by understanding hath he established the heavens.
19Si Jehova pinaagi sa kaalam mitukod sa yuta; Pinaagi sa pagsabut iyang gitukod ang kalangitan.
20By his knowledge the depths are broken up, and the clouds drop down the dew.
20Pinaagi sa iyang kinaadman ang mga kahiladman nangaabli, Ug ang kalangitan nagapatagas sa tun-og.
21My son, let not them depart from thine eyes: keep sound wisdom and discretion:
21Anak ko, ayaw sila pagpabulaga gikan sa imong mga mata; Batoni ang halalum nga kaalam ug ang pagkabuotan:
22So shall they be life unto thy soul, and grace to thy neck.
22Sa ingon niana sila mahimong kinabuhi alang sa imong kalag, Ug gracia sa imong liog.
23Then shalt thou walk in thy way safely, and thy foot shall not stumble.
23Unya magalakat ikaw sa imong dalan nga may kasigurohan, Ug ang imong tiil dili mahapangdol.
24When thou liest down, thou shalt not be afraid: yea, thou shalt lie down, and thy sleep shall be sweet.
24Sa diha nga ikaw mohigda, dili ka malisang: Oo , ikaw mohigda, ug ang imong pagkatulog matam-is.
25Be not afraid of sudden fear, neither of the desolation of the wicked, when it cometh.
25Ayaw kalisang sa hinanali nga kahadlok, Ni sa pagkalaglag sa dautan, kong kini modangat:
26For the LORD shall be thy confidence, and shall keep thy foot from being taken.
26Kay si Jehova mao ang imong kasaligan, Ug magabantay sa imong tiil nga dili hidakpan.
27Withhold not good from them to whom it is due, when it is in the power of thine hand to do it.
27Ayaw pag ihikaw ang kaayohan gikan kanila diin kini gikinahanglan, Sa diha nga kini anaa sa gahum sa imong kamot ang pagbuhat niini.
28Say not unto thy neighbour, Go, and come again, and to morrow I will give; when thou hast it by thee.
28Ayaw pag-ingon sa imong isigkatawo: Lakat, ug bumalik ka pagusab, Ug sa pagkaugma ako mohatag; Sa diha nga ikaw aduna na niana.
29Devise not evil against thy neighbour, seeing he dwelleth securely by thee.
29Ayaw pagtinguha sa kadautan batok sa imong isigkatawo, Sa makita mo nga siya nagapuyo sa kasigurohan tupad kanimo.
30Strive not with a man without cause, if he have done thee no harm.
30Ayaw pagpakig-away sa usa ka tawo sa walay gipasikaran, Kong siya wala maghilabut kanimo.
31Envy thou not the oppressor, and choose none of his ways.
31Ayaw kasinahi ang tawo nga malupigon, Ug ayaw pagpilia ang iyang mga dalan.
32For the froward is abomination to the LORD: but his secret is with the righteous.
32Kay ang tawo nga sukwahi maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan ang iyang pagpakighigala anaa uban sa mga tawong matul-id.
33The curse of the LORD is in the house of the wicked: but he blesseth the habitation of the just.
33Ang pagpanghimaraut ni Jehova anaa sa balay sa dautan; Apan iyang pagapanalanginan ang puloy-anan sa tawong matarung.
34Surely he scorneth the scorners: but he giveth grace unto the lowly.
34Sa pagkatinuod siya nagayubit sa mga mayubiton; Apan siya nagahatag ug gracia sa mga mapainubsanon.
35The wise shall inherit glory: but shame shall be the promotion of fools.
35Ang manggialamon makapanunod sa himaya; Apan ang kaulaw maoy makapauswag sa mga buang.