1Of man [are] arrangements of the heart, And from Jehovah an answer of the tongue.
1 Pobl biau trefnu eu meddyliau, ond oddi wrth yr ARGLWYDD y daw ateb y tafod.
2All the ways of a man are pure in his own eyes, And Jehovah is pondering the spirits.
2 Y mae holl ffyrdd rhywun yn bur yn ei olwg ei hun, ond y mae'r ARGLWYDD yn pwyso'r cymhellion.
3Roll unto Jehovah thy works, And established are thy purposes,
3 Cyflwyna dy weithredoedd i'r ARGLWYDD, a chyflawnir dy gynlluniau.
4All things hath Jehovah wrought for Himself, And also the wicked [worketh] for a day of evil.
4 Gwnaeth yr ARGLWYDD bob peth i bwrpas, hyd yn oed y drygionus ar gyfer dydd adfyd.
5An abomination to Jehovah [is] every proud one of heart, Hand to hand he is not acquitted.
5 Ffiaidd gan yr ARGLWYDD yw pob un balch; y mae'n sicr na chaiff osgoi cosb.
6In kindness and truth pardoned is iniquity, And in the fear of Jehovah Turn thou aside from evil.
6 Trwy deyrngarwch a ffyddlondeb y maddeuir camwedd, a thrwy ofn yr ARGLWYDD y troir oddi wrth ddrwg.
7When a man`s ways please Jehovah, even his enemies, He causeth to be at peace with him.
7 Pan yw'r ARGLWYDD yn hoffi ffyrdd rhywun, gwna hyd yn oed i'w elynion fyw mewn heddwch ag ef.
8Better [is] a little with righteousness, Than abundance of increase without justice.
8 Gwell ychydig gyda chyfiawnder nag enillion mawr heb farn.
9The heart of man deviseth his way, And Jehovah establisheth his step.
9 Y mae meddwl rhywun yn cynllunio'i ffordd, ond yr ARGLWYDD sy'n trefnu ei gamre.
10An oath [is] on the lips of a king, In judgment his mouth trespasseth not.
10 Ceir dyfarniad oddi ar wefusau'r brenin; nid yw ei enau yn bradychu cyfiawnder.
11A just beam and balances [are] Jehovah`s, His work [are] all the stones of the bag.
11 Mater i'r ARGLWYDD yw mantol a chloriannau cyfiawn; a'i waith ef yw'r holl bwysau yn y god.
12An abomination to kings [is] doing wickedness, For by righteousness is a throne established.
12 Ffiaidd gan frenhinoedd yw gwneud drwg, oherwydd trwy gyfiawnder y sicrheir gorsedd.
13The delight of kings [are] righteous lips, And whoso is speaking uprightly he loveth,
13 Hyfrydwch brenin yw genau cyfiawn, a hoffa'r sawl sy'n llefaru'n uniawn.
14The fury of a king [is] messengers of death, And a wise man pacifieth it.
14 Y mae llid brenin yn gennad angau, ond fe'i dofir gan yr un doeth.
15In the light of a king`s face [is] life, And his good-will [is] as a cloud of the latter rain.
15 Yn llewyrch wyneb brenin y ceir bywyd, ac y mae ei ffafr fel cwmwl glaw yn y gwanwyn.
16To get wisdom — how much better than gold, And to get understanding to be chosen than silver!
16 Gwell nag aur yw ennill doethineb, a gwell dewis deall nag arian.
17A highway of the upright [is], `Turn from evil,` Whoso is preserving his soul is watching his way.
17 Y mae priffordd yr uniawn yn troi oddi wrth ddrygioni, a chadw ei fywyd y mae'r un sy'n gwylio'i ffordd.
18Before destruction [is] pride, And before stumbling — a haughty spirit.`
18 Daw balchder o flaen dinistr, ac ymffrost o flaen cwymp.
19Better is humility of spirit with the poor, Than to apportion spoil with the proud.
19 Gwell bod yn ddistadl gyda'r anghenus na rhannu ysbail gyda'r balch.
20The wise in any matter findeth good, And whoso is trusting in Jehovah, O his happiness.
20 Y mae'r medrus yn ei fater yn llwyddo, a'r un sy'n ymddiried yn yr ARGLWYDD yn ddedwydd.
21To the wise in heart is called, `Intelligent,` And sweetness of lips increaseth learning.
21 Y doeth o galon a ystyrir yn ddeallus, a geiriau deniadol sy'n ychwanegu dysg.
22A fountain of life [is] understanding to its possessors, The instruction of fools is folly.
22 Y mae deall yn ffynnon bywyd i'w berchennog, ond ffolineb yn ddisgyblaeth i ffyliaid.
23The heart of the wise causeth his mouth to act wisely, And by his lips he increaseth learning,
23 Y mae meddwl y doeth yn gwneud ei eiriau'n ddeallus, ac yn ychwanegu dysg at ei ymadroddion.
24Sayings of pleasantness [are] a honeycomb, Sweet to the soul, and healing to the bone.
24 Y mae geiriau teg fel diliau m�l, yn felys i'r blas ac yn iechyd i'r corff.
25There is a way right before a man, And its latter end — ways of death.
25 Y mae ffordd sy'n ymddangos yn union, ond sy'n arwain i farwolaeth.
26A labouring man hath laboured for himself, For his mouth hath caused [him] to bend over it.
26 Angen llafurwr sy'n gwneud iddo lafurio, a'i enau sy'n ei annog ymlaen.
27A worthless man is preparing evil, And on his lips — as a burning fire.
27 Y mae dihiryn yn cynllunio drwg; y mae fel t�n poeth ar ei wefusau.
28A froward man sendeth forth contention, A tale-bearer is separating a familiar friend.
28 Y mae rhywun croes yn creu cynnen, a'r straegar yn gwahanu cyfeillion.
29A violent man enticeth his neighbour, And hath causeth him to go in a way not good.
29 Y mae rhywun traws yn denu ei gyfaill, ac yn ei arwain ar ffordd wael.
30Consulting his eyes to devise froward things, Moving his lips he hath accomplished evil.
30 Y mae'r un sy'n wincio llygad yn cynllunio trawster, a'r sawl sy'n crychu ei wefusau yn gwneud drygioni.
31A crown of beauty [are] grey hairs, In the way of righteousness it is found.
31 Y mae gwallt sy'n britho yn goron anrhydedd; fe'i ceir wrth rodio'n gyfiawn.
32Better [is] the slow to anger than the mighty, And the ruler over his spirit than he who is taking a city.
32 Gwell bod yn amyneddgar nag yn rhyfelwr, a rheoli tymer na chipio dinas.
33Into the centre is the lot cast, And from Jehovah [is] all its judgment!
33 Er bwrw'r coelbren i'r arffed, oddi wrth yr ARGLWYDD y daw pob dyfarniad.